Các tỉnh ĐBSCL phát triển nông nghiệp hiện đại song song với phát thải thấp

Nhằm giải quyết bài toán trọng tâm là chuyển đổi nông nghiệp xanh - hiện đại - bền vững để tạo bứt phá cho kinh tế vùng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã phối hợp với UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức Diễn đàn Mekong Startup lần 1, năm 2022 với chủ đề “Nông nghiệp hiện đại, tuần hoàn, phát thải thấp”.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh, với sứ mệnh là trụ đỡ nền kinh tế, ngành nông nghiệp Việt Nam đạt nhiều thành tựu quan trọng, tạo ấn tượng đẹp trên trường quốc tế, từ quốc gia chủ yếu nhập khẩu hàng triệu tấn lương thực mỗi năm, trở thành nước xuất khẩu nông sản top đầu thế giới, các mặt hàng nông sản có mặt tại hầu hết quốc gia và vùng lãnh thổ. Năm nay, xuất khẩu nông sản dự kiến chạm mốc 50 tỷ USD, cho thấy lúa gạo, thủy hải sản và trái cây là lợi thế và là nguồn lực hiệu quả của quốc gia….

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nam, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong 7 vùng kinh tế của cả nước, có nhiều tiềm năng. Nơi đây đóng góp 50% sản lượng lúa, 95% sản lượng gạo xuất khẩu, 65% sản lượng thủy sản nuôi trồng, 60% sản lượng cá xuất khẩu và gần 70% sản lượng trái cây của cả nước… Dù đạt nhiều thành tựu quan trọng, nông nghiệp Việt Nam vẫn còn manh mún, tính liên kết chưa cao, chưa chú trọng công nghệ lẫn đổi mới sáng tạo.

Về lâu dài, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất nông nghiệp, cung cấp thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững. Do đó, yếu tố xanh, phát thải thấp, giá trị cao, ứng dụng sinh thái tuần hoàn… đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn 2021-2030, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhận định.

img-0771-1671596652.jpg
Lãnh đạo 13 tỉnh ĐBSCL Ký cam kết giảm phát thải vùng ĐBSCL.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Hà Nam, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Intimex nhấn mạnh: “Mỗi năm nước ta xuất khẩu từ 6,1- 6,5 triệu tấn gạo. Năm 2022, ước xuất khẩu gạo đạt 7 triệu tấn, trong đó vùng ĐBSCL đóng vai trò chủ lực. Thành công lớn nhất là những năm qua các địa phương đã chuyển đổi mạnh mẽ sang sản xuất lúa chất lượng cao, lúa thơm để chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu, mang về giá trị cao. Tới đây, ngành lúa gạo với mục tiêu "hiện đại, tuần hoàn và phát thải thấp" là xu hướng tất yếu”.

Vì vậy, theo ông Nam, nông nghiệp xanh, giảm phát thải tại ĐBSCL cũng được xem là định hướng quan trọng, hướng đến bền vững. Theo tính toán của ngành nông nghiệp, lượng phát thải từ lĩnh vực lương thực, thực phẩm hiện chiếm đến 19% lượng phát thải cả nước, riêng ngành lúa gạo cán 48%. Do đó, cần ưu tiên giảm phát thải.

Để có thể giảm phát thải, ông Trần Anh Thư, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho rằng, cần trợ lực nông dân tiết giảm các khoản chi phí đầu vào. Đề nghị hạn chế, cấm các loại thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và người tiêu dùng đã được một số nước cảnh báo, tăng cường sản xuất theo hướng sạch, hữu cơ nhằm phát triển bền vững, bảo vệ tốt môi trường...

Cũng trong khuôn khổ Diễn đàn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, hiện nay, 10 mặt hàng nông nghiệp thuộc top 10 của thế giới có 03 mặt hàng của vùng ĐBSCL là: tôm, gạo và cá tra ghi nhận những đóng góp của vùng vào nguồn lực tăng trưởng của cả nước, Do vậy, với quyết tâm thoát bẫy thu nhập trung bình vươn lên hội nhập phát triển cùng thế giới, tăng trưởng hàng năm của Việt Nam bình quân 7%, thì các tỉnh trong vùng không gì khác hơn cần khơi dậy khát vọng của cả nước, của cộng đồng doanh nghiệp, các startup khởi nghiệp và quyết tâm đổi mới sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, sáng tạo và khác biệt, để sản phẩm vươn ra thị trường trong và ngoài nước hiệu quả, chất lượng và bền vững hơn, quyết tâm từ bỏ lối sản xuất chú trọng chạy theo số lượng, chất lượng thấp và tổn hại môi trường sang sản xuất xanh, chất lượng, ít tổn hại môi trường, kinh tế tuần hoàn phát thải thấp, điều quan trọng đầu tiên của khởi nghiệp không phải là nguồn vốn, tài chính mà chính là chính quyền, xã hội và cộng đồng doanh nghiệp cổ vũ tinh thần khởi nghiệp và đồng hành hỗ trợ startup khởi nghiệp.

Để hiện thực hóa khát vọng hướng đến phát triển hiện đại, bền vững, Bộ NN&PTNT và Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng lãnh đạo 13 tỉnh ĐBSCL đã chính thức ký cam kết giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực nông nghiệp với mục tiêu là "nỗ lực giảm ít nhất 30% tổng lượng phát thải khí mê tan vào năm 2030 so với năm 2020 trong các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi".

Cụ thể, từ năm 2023, chuyển dịch mạnh mẽ hoạt động trồng trọt và chăn nuôi tại khu vực ĐBSCL theo hướng khuyến khích ứng dụng công nghệ sạch, công nghệ thu giữ, sử dụng khí mê tan và tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, cộng đồng, tổ chức trong và ngoài nước tham gia giảm phát thải khí mê tan.

Từ năm 2024, chấm dứt việc đốt phế, phụ phẩm nông nghiệp thông qua việc cải tiến, áp dụng trên diện rộng quy trình công nghệ. Đến năm 2025, cam kết đạt chỉ tiêu giảm tổng lượng phát thải khí mê tan trong trồng trọt và chăn nuôi. Đến năm 2030, cam kết đạt chỉ tiêu giảm tổng lượng phát thải khí mê tan tại ĐBSCL trong trồng trọt và chăn nuôi.

Hương Lan (t/h)