Tình hình động đất tại Quảng Ngãi sáng ngày 11/9/2025
Rạng sáng ngày 11/9/2025, xã Măng Bút, tỉnh Quảng Ngãi đã ghi nhận liên tiếp các trận động đất với cường độ lớn, gây rung lắc mạnh và ảnh hưởng đến nhiều khu vực lân cận. Theo Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần thuộc Viện Các Khoa học Trái đất, trận động đất đầu tiên xảy ra vào lúc 1 giờ 36 phút, với độ lớn 4,5 độ richter.
Vị trí tâm chấn được xác định tại tọa độ 14,900° vĩ Bắc, 108,256° kinh Đông, độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1 km. Đây là trận động đất có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 1, mức độ yếu nhưng vẫn có thể cảm nhận rõ ở nhiều khu vực.
Khoảng 1 giờ sau, trận động đất tiếp theo với độ lớn 2,8 độ richter xảy ra tại cùng khu vực, ở độ sâu chấn tiêu 8,2 km. Đến 3 giờ 24 phút, một trận động đất khác có độ lớn 2,7 độ richter tiếp tục được ghi nhận. Tổng cộng trong sáng ngày 11/9, ba trận động đất đã xảy ra liên tiếp tại xã Măng Bút.
Ảnh hưởng của trận động đất đến các khu vực lân cận
Dù tâm chấn nằm tại xã Măng Bút, huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi), nhưng các trận động đất đã tạo ra rung chấn diện rộng, khiến người dân ở khu vực cách xa tâm chấn hàng trăm kilomet vẫn cảm nhận rõ rệt. Tại phường Pleiku, tỉnh Gia Lai (cách tâm chấn khoảng 150 km), người dân cho biết đã cảm nhận được sự rung lắc nhẹ, đồ vật trong nhà bị di chuyển và phát ra tiếng động. Một số người dân tại thành phố Đà Nẵng (cách tâm chấn khoảng 300 km) cũng phản ánh rằng mặt đất rung chuyển khiến họ thức giấc giữa đêm.
Chị Ánh Nguyệt, một người bán tạp hóa tại xã Măng Bút, chia sẻ: "Giường rung lắc mạnh trong khoảng 3-5 giây, các vật dụng và hàng hóa rơi xuống đất. Dù đã quen với động đất, nhưng lần này tôi cảm nhận rõ rệt hơn, khiến cả gia đình lo lắng."
Nguyên nhân và lịch sử động đất tại khu vực
Theo các chuyên gia, động đất xảy ra tại xã Măng Bút là dạng động đất kích thích, thường xuất hiện gần các hồ chứa thủy điện. Khu vực này nằm gần hồ chứa thủy điện Thượng Kon Tum, nơi hoạt động của nhà máy thủy điện làm tăng ứng suất, gây sức ép xuống lòng đất và dẫn đến dịch trượt địa chất, từ đó phát sinh động đất.
Từ năm 2021 đến nay, khu vực huyện Kon Plông (nay thuộc Quảng Ngãi) đã ghi nhận hơn 1.086 trận động đất có độ lớn từ 3,0 đến 5,0 độ richter, trong đó có nhiều trận gây rung chấn diện rộng. Đáng chú ý, trận động đất lớn nhất xảy ra vào ngày 28/7/2024 với độ lớn 5,0 độ richter, gây thiệt hại đáng kể cho khu vực.
Trước đó, ngày 12/7, tại xã Măng Bút xảy ra trận động đất có độ lớn 3.3 độ, vị trí có tọa độ 14.800 độ vĩ Bắc, 108.257 độ kinh Đông, độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1km. Cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0.
Hay vào ngày 7 và 8/7, tại xã Kon Plông và xã Sơn Kỳ (tỉnh Quảng Ngãi) cũng xảy ra nhiều trận động đất mạnh 3.3 và 2.6 độ. Các trận động đất này cũng không gây rủi ro thiên tai.
Từ năm 2021 đến nay, hàng trăm trận động đất được ghi nhận tại Quảng Ngãi (khu vực tỉnh Kon Tum cũ, tập trung ở khu vực huyện Kon Plông trước đây), trong đó những trận động đất gây rung chấn diện rộng.
Lớn nhất là trận động đất trưa 28/7/2024 có độ lớn 5 độ, hay trước đó ngày 23/8/2022 là trận động đất mạnh 4.7 độ.
Hiện nay, Viện Vật lý địa cầu đang triển khai 11 trạm quan trắc tại Kon Tum (cũ), và thực hiện các nghiên cứu cập nhật chuyên sâu để đánh giá mức độ hoạt động của động đất ở địa phương này.
Phản ứng của chính quyền và người dân
Ngay sau khi các trận động đất xảy ra, chính quyền địa phương tại xã Măng Bút đã tiến hành rà soát, thống kê thiệt hại. Theo ông Phạm Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Măng Bút, các trận động đất không gây thiệt hại về người, nhưng một số công trình và nhà cửa tại khu vực gần tâm chấn đã xuất hiện dấu hiệu nứt tường. Chính quyền địa phương đang phối hợp với Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần để theo dõi sát tình hình, đồng thời đưa ra các khuyến cáo nhằm đảm bảo an toàn cho người dân.
Khuyến cáo từ cơ quan chuyên môn
Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần khuyến cáo người dân tại khu vực chịu ảnh hưởng cần:
- Theo dõi thông tin chính thức từ các cơ quan chức năng để kịp thời ứng phó với các tình huống bất thường.
- Kiểm tra nhà cửa và công trình xây dựng, đặc biệt là các khu vực gần tâm chấn, nhằm phát hiện và xử lý các nguy cơ tiềm ẩn.
- Chuẩn bị sẵn kế hoạch sơ tán trong trường hợp động đất mạnh hơn xảy ra.
Cảnh báo
Các trận động đất liên tiếp tại Quảng Ngãi là lời nhắc nhở về nguy cơ thiên tai tại khu vực miền Trung Việt Nam. Dù động đất tại Việt Nam không thường xuyên xảy ra với cường độ lớn, nhưng sự gia tăng về số lượng và mức độ ảnh hưởng của các trận động đất trong những năm gần đây đặt ra thách thức lớn về công tác phòng chống và ứng phó thiên tai.
Viện Vật lý địa cầu tiếp tục theo dõi chặt chẽ các diễn biến tại khu vực xã Măng Bút và các vùng lân cận, đồng thời nghiên cứu nguyên nhân để đưa ra giải pháp giảm thiểu rủi ro. Người dân cần nâng cao nhận thức về động đất, chuẩn bị các biện pháp ứng phó và phối hợp chặt chẽ với chính quyền để đảm bảo an toàn.
