Trên đây là phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi tới thăm, tặng quà các thầy cô giáo, các cháu học sinh đang theo học tại Trung tâm Nuôi dưỡng trẻ khuyết tật Hà Nội (Trung tâm), nhân dịp Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6 và Tháng hành động Vì Trẻ em 2024.
Cùng đi với Thủ tướng Chính phủ có Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh, lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Mái ấm của trẻ khuyết tật, 'Không để ai bị bỏ lại phía sau'
Là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở LĐTB&XH thành phố Hà Nội, Trung tâm Nuôi dưỡng trẻ khuyết tật hiện đang chăm sóc, nuôi dưỡng, phục hồi chức năng và dạy văn hóa, hướng nghiệp dạy nghề cho 130 trẻ khuyết tật đặc biệt nặng, trong đó 62 cháu câm điếc, 44 cháu bị khuyết tật trí tuệ, 7 cháu khuyết tật vận động, 17 cháu tự kỷ, tăng động.
Hiện tại Trung tâm đang tổ chức 11 lớp học văn hóa (từ 9-15 cháu/lớp), trong đó có 8 lớp học văn hóa dành cho trẻ khiếm thính, 3 lớp cho trẻ chậm phát triển trí tuệ.
Các cháu được hưởng chế độ nuôi dưỡng theo quy định của Thành phố mức 1.760.000 đồng/đối tượng/tháng và 350.000 đồng/đối tượng/tháng tiền chi khác.
Nhìn chung, các cháu bị câm điếc sau khi rời Trung tâm đều có khả năng hòa nhập cộng đồng và tự lập được cuộc sống. Số cháu khuyết tật đặc biệt nặng không thể tái hòa nhập cộng đồng khi quá tuổi Trung tâm báo cáo Sở chuyển trung tâm khác để nuôi dưỡng suốt đời.
Phát biểu tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng, xúc động tới thăm, gặp gỡ, trò chuyện với các thầy cô giáo, các cháu học sinh của Trung tâm - nơi chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục và hướng nghiệp cho những học sinh kém may mắn, chịu nhiều thiệt thòi so với các bạn cùng trang lứa.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, thay mặt đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, với những tình cảm thân thiết, Thủ tướng gửi tới các thầy cô giáo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành giáo dục, cùng toàn thể các cháu học sinh, nhi đồng trên toàn quốc nói chung và các cháu học sinh, nhi đồng có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng lời chào thân ái, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất; chúc các cháu học sinh sẽ có một kỳ nghỉ hè vui vẻ, an toàn, ý nghĩa và thú vị bên gia đình, người thân, thầy cô giáo và bạn bè.
"Trong không khí của những ngày đầu hè với tiếng ve kêu, hoa phượng đỏ, một kỳ nghỉ hè sôi động đầy trải nghiệm với những hoạt động bổ ích, hấp dẫn đang chờ đợi các cháu", Thủ tướng nói.
Thủ tướng nhấn mạnh, trẻ em là hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em là vấn đề có tính chiến lược, lâu dài, góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nhân dân Việt Nam ngày càng hạnh phúc và ấm no. Đầu tư cho trẻ em là đầu tư cho tương lai của đất nước, đầu tư cho sự phát triển lâu dài, bền vững, nhanh và mang lại hiệu quả cao. Làm tốt công tác này là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, gia đình, nhà trường và toàn xã hội.
Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em, tạo mọi điều kiện tốt nhất để trẻ em được phát triển toàn diện, có môi trường sống an toàn, lành mạnh; tôn trọng, lắng nghe, xem xét, phản hồi ý kiến, nguyện vọng của trẻ em; không phân biệt đối xử và bảo đảm lợi ích tốt nhất của trẻ em trong các quyết định liên quan; coi đây là vấn đề có tính chiến lược, lâu dài.
Đảng, Nhà nước hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về bảo vệ, chăm sóc trẻ em, tổ chức thực hiện thông suốt, đồng bộ, toàn diện từ Trung ương tới cấp cơ sở, huy động mọi nguồn lực, đầu tư cơ sở vật chất, giáo viên, giáo trình để các cháu học sinh có điều kiện học tập, trong đó các cháu khuyết tật được chăm sóc, giáo dục, có cơ hội vượt qua nghịch cảnh, phát huy tốt nhất khả năng của mình.
Các cấp, các ngành, các địa phương, các tổ chức xã hội, đoàn thể và nhân dân luôn quan tâm, đầu tư, chăm lo cho công tác giáo dục, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe trẻ em, đặc biệt là đối với trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em khuyết tật, trẻ em mồ côi...
Thủ tướng khẳng định, sự quan tâm, chăm lo đó đã mang lại những kết quả rất tích cực, trẻ em khuyết tật được đặc biệt quan tâm, theo đúng tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau", không hy sinh tiến bộ, công bằng và an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và nguồn lực phát triển.
Huy động nguồn lực toãn xã hội chăm lo cho trẻ em
Nguồn lực dành cho chăm sóc trẻ em khuyết tật được huy động từ cả ngân sách Nhà nước và những tấm lòng tốt đẹp của người dân, doanh nghiệp, toàn xã hội.
Nhiều địa phương, tiêu biểu là Hà Nội không chỉ thực hiện đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách cho trẻ em đặc biệt khó khăn, trẻ em khuyết tật theo quy định chung, mà còn chủ động ban hành các chính sách đặc thù mở rộng theo thẩm quyền để chăm sóc tốt hơn cho các cháu.
Nhiều trường học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp chuyên biệt đã được xây dựng và đưa vào hoạt động nhằm cải thiện điều kiện học tập và chất lượng cuộc sống của trẻ em khuyết tật, với tấm lòng, tình cảm và cả sự hy sinh của các thầy cô giáo.
Đóng góp vào những kết quả nêu trên có vai trò của Trung tâm Nuôi dưỡng trẻ khuyết tật Hà Nội, với nhiệm vụ tiếp nhận chăm sóc, nuôi dưỡng, phục hồi chức năng, dạy văn hóa và hướng nghiệp dạy nghề cho 130 cháu học sinh khuyết tật.
Qua báo cáo của lãnh đạo Trung tâm, Thủ tướng vui mừng được biết, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhất là về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, nhưng các thầy cô giáo và các cháu học sinh đã rất nỗ lực, cố gắng để dạy tốt và học tốt.
Ngoài học văn hóa, các cháu còn được học tin học, được hướng nghiệp dạy nghề (hiện đang có nghệ nhân dạy các cháu làm hoa đất), dạy kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ giúp các cháu hòa nhập cộng đồng. Bên cạnh đó, các cháu được chăm sóc tốt, được vui chơi, tham gia nhiều hoạt động thể thao, rèn luyện sức khỏe bổ ích và lý thú.
"Có thể nói, sau 46 năm hình thành và phát triển, Trung tâm đã trở thành ngôi nhà chung của các cháu học sinh, nhi đồng, trở thành mái ấm của trí thức, của tình yêu thương.
Mái ấm này chính là nơi các thầy cô giáo đã thực sự trở thành những người cha, người mẹ luôn bền bỉ, kiên trì, bao dung, vị tha, cảm thông, nhẫn nại, vừa dạy vừa dỗ, truyền đạt kiến thức, vừa bảo ban, vỗ về, động viên, chia sẻ với những khó khăn, thiệt thòi của các cháu.
Mái ấm này chính là nơi tiếp sức, truyền lửa, giúp các cháu không ngừng nỗ lực, cố gắng, bằng ý chí và nghị lực đã vượt qua nghịch cảnh để học tập tốt, rèn luyện tốt, trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ và nhanh chóng hòa nhập cộng đồng", Thủ tướng xúc động.
Thủ tướng rất vui mừng được biết, sau khi được nuôi dưỡng chăm sóc tại Trung tâm, có những cháu được gia đình cho đi học tiếp cấp THCS, có những cháu được các công ty, doanh nghiệp tiếp nhận dạy nghề và tạo việc làm với mức thu nhập từ 3 đến 10 triệu đồng/tháng.
Đây là những tín hiệu rất đáng mừng, thể hiện văn hóa, truyền thống nhân văn tốt đẹp của dân tộc ta, giúp cho trẻ em không được may mắn có cơ hội khẳng định mình và có những đóng góp nhất định cho xã hội; là minh chứng rõ nét, sống động cho lời dạy của Bác Hồ kính yêu: "Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí ắt làm nên".
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng đánh giá cao, biểu dương sự chung tay, góp sức của các cấp, các ngành, các địa phương, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, nhất là vai trò của Bộ GD&ĐT, Bộ LĐTB&XH trong công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em nói chung, trẻ em khuyết tật, có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng.
Thủ tướng trân trọng và biểu dương những nỗ lực, kết quả đạt được của thầy, trò và cán bộ, người lao động tại Trung tâm; nhất là vai trò đặc biệt, tình thương yêu, lòng nhân ái, vị tha, kiên trì, bền bỉ, sự hy sinh của các thầy, các cô đối với các cháu học sinh.
Chăm lo cho trẻ em "Khó khăn đến mấy, thách thức đến mấy cũng phải làm"
Thủ tướng nêu rõ, giai đoạn phát triển mới đặt ra cho công tác về trẻ em nói chung, giáo dục trẻ khuyết tật nói riêng nhiều khó khăn, thách thức mới. Những rào cản của việc tiếp cận một nền giáo dục bình đẳng, có chất lượng đối với trẻ khuyết tật cần được tiếp tục quan tâm, giải quyết. "Khó khăn đến mấy, thách thức đến mấy cũng phải làm", Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng nhấn mạnh, ghi nhớ và thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: "Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người"; để vượt qua những thách thức đó, chúng ta cần quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, thiết thực hơn, dành nhiều nguồn lực hơn để làm tốt công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong thời gian tới.
"Mỗi gia đình hãy thực sự là một mái ấm tràn ngập tình yêu thương để các cháu được quan tâm, chăm lo, cảm nhận sự an toàn và niềm hạnh phúc, cảm nhận được sự bình đẳng! Mỗi ngôi trường hãy là một mái nhà hạnh phúc, để 'mỗi ngày đến trường là một niềm vui', để các cháu được học tập, rèn luyện, giao lưu, trưởng thành và phát triển! Cả cộng đồng, xã hội chúng ta hãy hành động thiết thực với trách nhiệm cao nhất; với những tình cảm gần gũi, thân thương nhất; với cả tấm lòng và trái tim yêu thương! Hãy là chỗ dựa vững chắc, là nơi để các cháu gửi gắm niềm tin, yêu thương và tin tưởng vào tương lai của mình!", người đứng đầu Chính phủ chia sẻ.
Về một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng lưu ý một số trọng tâm, mà trước hết là tiếp tục triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách bảo vệ và chăm sóc trẻ em nói chung, giáo dục trẻ em nói riêng.
Trong đó, tập trung giải quyết có hiệu quả một số vấn đề như: Tình trạng thiếu cơ sở giáo dục, nhất là ở các thành phố lớn, khu công nghiệp; thừa, thiếu giáo viên cục bộ; hiện tượng giáo viên có những hành vi không đúng mực, bạo lực, xâm hại… đối với trẻ em; tình trạng sách giáo khoa còn những bất cập, trường tạm, điểm trường còn xa, điều kiện sinh hoạt, dạy và học của thầy và trò còn khó khăn ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Cùng với đó là vấn đề bảo đảm nhà vệ sinh, nước sạch, chế độ dinh dưỡng, an toàn thực phẩm tại bếp ăn của các trường học; những hiểm họa, như ma túy học đường, đuối nước, trò chơi bạo lực, tai nạn thương tích…; tình trạng thiếu nơi vui chơi giải trí an toàn, bổ ích, nhất là trong dịp hè để phòng ngừa, ngăn chặn những thông tin xấu độc, không trong sáng trên môi trường mạng, văn hóa ngoại lai, không chuẩn mực.
Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh triển khai các chủ trương, chính sách về người khuyết tật, trong đó có học sinh, nhi đồng khuyết tật. Bộ GD&ĐT tăng cường phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tập trung hoàn thành Quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật và hệ thống trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, còn việc triển khai đầu tư có thể phân kỳ, phù hợp nguồn lực từng giai đoạn.
Chính quyền địa phương các cấp cần đẩy mạnh hợp tác công tư, thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học đặc thù, như chữ nổi, thiết bị hỗ trợ khiếm thính, khiếm thị, tự kỷ, khuyết tật trí tuệ… cho học sinh. Tiếp tục quan tâm thực hiện đầy đủ các chính sách cho học sinh có hoàn cảnh đặc biệt.
UBND TP. Hà Nội đẩy nhanh tiến độ dự án "Cải tạo, nâng cấp Trung tâm Nuôi dưỡng trẻ khuyết tật Hà Nội" để cải thiện nơi ở, học tập, sinh hoạt cho trẻ em của Trung tâm. Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo để công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, dạy nghề cho các cháu có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em khuyết tật ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất.
Thủ tướng mong muốn các thầy cô giáo của hệ thống các trường chuyên biệt nói chung và của Trung tâm nói riêng không ngừng nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục chia sẻ, đồng cảm, thương yêu, dạy dỗ, chỉ bảo các cháu học sinh trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội.
Thủ tướng nhắc lại, sinh thời, Bác Hồ kính yêu đã gửi gắm niềm tin của mình đối với các cháu nhi đồng qua 4 câu thơ:
"Bác mong các cháu 'cho ngoan'/ Mai sau gìn giữ giang san Lạc - Hồng/ Sao cho nổi tiếng Tiên - Rồng/ Sao cho tỏ mặt nhi đồng Việt Nam".
Thủ tướng mong các cháu hãy không ngừng cố gắng, kiên trì, quyết tâm, nghị lực; luôn nuôi dưỡng, ấp ủ những ước mơ, hoài bão, khao khát cháy bỏng để vượt qua nghịch cảnh, có được kiến thức và tay nghề giỏi, trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội.
"Các cháu hãy luôn lạc quan, tự tin, không mặc cảm vì sự khiếm khuyết, mà phải phấn đấu nhiều hơn nữa trong học tập, rèn luyện, nâng cao trí lực và thể lực; đồng thời, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các bạn có hoàn cảnh tương tự, cùng tích cực tham gia dựng xây tương lai đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn. Các cháu hãy luôn nhớ rằng: Đảng, Nhà nước, gia đình, xã hội, thầy cô, nhà trường, bạn bè, xã hội luôn đồng hành, hỗ trợ, mong đợi và tin tưởng ở các cháu", Thủ tướng phát biểu.
Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao, trân trọng cảm ơn và mong muốn các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm trong và ngoài nước tiếp tục đồng hành, chia sẻ và có những hỗ trợ thiết thực, hiệu quả, thực tâm, thực lòng, thực chất cho việc chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em khuyết tật, chung tay mang lại cho các cháu tình yêu thương và niềm hạnh phúc trong cuộc sống./.
