Theo đó, xã Ba Lòng (Ba Lòng) nằm trong thung lũng Ba Lòng, thuộc huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Ba Lòng có diện tích tự nhiên 7.316,58ha, phía Bắc giáp huyện Triệu Phong và huyện Cam Lộ, phía Nam giáp xã Tà Long, phía Tây giáp xã Triệu Nguyên và phía Đông giáp huyện Hải Lăng.
Ba Lòng nằm ở thượng nguồn sông Thạch Hãn, xung quanh là đồi núi cao hiểm trở. Ba Lòng đã đi vào lịch sử và trở thành chiến khu cách mạng nổi tiếng của tỉnh Quảng Trị và cả phân khu Trị Thiên. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, núi rừng Ba Lòng là nơi đứng chân của cơ quan lãnh đạo tỉnh, đồng thời là một điểm trọng yếu trên đường mòn Hồ Chí Minh, đã góp phần đảm bảo giao thông liên lạc phục vụ sự lãnh đạo và chỉ huy thống nhất của tỉnh với các địa phương, tổ chức tiếp vận thuận lợi các nguồn lực chi viện từ hậu phương đến Trị Thiên - Huế và cả chiến trường miền Nam.
Ba Lòng có lợi thế hết sức quan trọng nữa là diện tích đất nông nghiệp để cho cán bộ, nhân dân,và các lực lượng vũ trang khai hoang, phát triển sản xuất, giải quyết vấn đề lương thực tại chỗ, yên tâm kháng chiến lâu dài. Hơn nữa, với lợi thế giao thông thuận lợi, nhất là giao thông đường thủy, việc giao lưu với các huyện đồng bằng dễ dàng đã góp phần phát triển sản xuất và cải thiện đời sống, làm thất bại âm mưu bao vây kinh tế của địch đối với vùng căn cứ kháng chiến.
Chiến khu Ba Lòng là nơi diễn ra 4 kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Trị (Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ II, III, IV và VI), là nơi diễn ra các Hội nghị, cuộc họp của Tỉnh ủy có tính chất quyết định đến sự chuyển biến của công cuộc kháng chiến ở địa phương. Là nơi Sư đoàn 325, Quân đoàn 2, Trung đoàn 95, Trung đoàn 6 Phú Xuân, Bộ đội địa phương 3 tỉnh ra đời và trưởng thành, là nơi có các cơ quan lãnh đạo của tỉnh Quảng Trị đặt trụ sở, là trạm dừng chân an toàn cho các đồng chí lãnh đạo Đảng, các đoàn cán bộ của các Liên khu ra Bắc vào Nam.
Trải qua thời gian, mỗi dấu ấn lịch sử ở Chiến khu Ba Lòng là những sự kiện vô cùng quan trọng gắn liền với sự tồn tại, trưởng thành, phát triển của lịch sử kháng chiến quê hương, đất nước. Ở đó, cùng với những chiến công vang dội, là những đau thương mất mát, là máu thịt của đồng bào, đồng chí đã ngã xuống cho mục đích thiêng liêng cao cả là giữ vững nền độc lập dân tộc.
Với lịch sử vẻ vang đó, ngày 06/02/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 49/QĐ-TTg, công nhận Ba Lòng là xã an toàn khu của Trung ương đặt tại tỉnh Quảng Trị trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Hoàng Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh: Thủ tướng Chính phủ công nhận Ba Lòng là xã an toàn khu là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với tỉnh Quảng Trị nói chung và xã Ba Lòng nói riêng, là niềm vui, niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh.
Đồng thời, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các Bộ, ngành Trung ương đến vùng căn cứ địa cách mạng, ghi nhận sự đóng góp to lớn của quân và dân địa phương trong thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn… Đây thực sự là niềm động viên cổ vũ to lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân vùng căn cứ địa cách mạng.
Để xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ cha anh, trở thành “địa chỉ đỏ” trong giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước kiên cường và triển khai thực hiện tốt Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam đề nghị UBND huyện Đakrông huy động các nguồn lực để bảo tồn, tu bổ, phục hồi quần thể di tích trên địa bàn xã, chỉ đạo địa phương tập trung thực hiện các nội dung các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 đã phê duyệt, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng cũng như các thiết chế văn hóa- xã hội.
Trong thời gian tới, UBND tỉnh Quảng Trị sẽ quan tâm bố trí nguồn lực, đồng thời kiến nghị, đề xuất với các bộ, ngành trung ương hỗ trợ ngân sách đầu tư cho xã Ba Lòng nhằm tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trong vùng căn cứ cách mạng.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cũng chỉ đạo các sở, ngành nghiên cứu đưa quần thể di tích lịch sử trên địa bàn xã Ba Lòng vào chương trình giáo dục địa phương để giảng dạy trong các trường phổ thông; tăng cường tuyên truyền, quảng bá về các di tích lịch sử, nhằm thu hút khách du lịch đến với Ba Lòng; kêu gọi, xúc tiến đầu tư các dự án, trang trại gia súc quy mô lớn, đầu tư trồng rừng lấy gỗ và đầu ra cho sản phẩm để tạo sinh kế cho người dân; tiếp tục khai thác các tiềm năng, lợi thế để giúp xây dựng Ba Lòng đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2025 theo mục tiêu đề ra.
Với việc Ba Lòng được công nhận là xã an toàn khu sẽ mở ra một cơ hội mới trên con đường xây dựng và phát triển với truyền thống cách mạng vẻ vang, anh hùng trong chiến đấu và hăng hái thi đua trong lao động sản xuất. Tin tưởng với truyền thống đoàn kết, chung sức đồng lòng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Ba Lòng nói riêng và huyện Đakrông nói chung sẽ tiếp tục viết tiếp trang sử mới trên quê hương anh hùng./.
