Chùa Linh Ứng hay còn gọi là Ngọc Sơn Linh Ứng Thiền Tự, nằm trong quần thể khu danh thắng quốc gia Kim Sơn, thuộc xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, (Thanh Hóa). Chùa được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời vua Bảo Đại mới được trùng tu.
Năm 2006 chùa được khôi phục lại trên nền móng cũ. Tọa lạc trên khuôn viên rộng khoảng 500m2, trong quần thể danh thắng Kim Sơn đã được xếp hạng Di tích quốc gia năm 2009, chùa Linh Ứng hiện lên như một bức tranh sơn thủy hữu tình, ở khoảng giữa của cửa Ngọc Kiều động và Kim Sơn động, xung quanh được bao bọc bởi các dãy núi đá hùng vĩ.
Hàng ngày có khoảng 100 con khỉ xuống sân chùa Linh Ứng tìm kiếm đồ ănDo chùa tọa lạc ở nơi có nhiều núi đá hoang sơ, ít người qua lại nên nơi đây rất nhiều động vật hoang dã sinh sống. Theo Đại đức Thích Tĩnh Hải, vào khoảng năm 2009 khi mới về tiếp quản ngôi chùa, thầy đã thấy những đàn khỉ hoang từ các núi đá ở gần và xuống sân nhà chùa tìm thức ăn.
Thầy Hải cho biết: “Ban đầu bầy khỉ kéo nhau xuống sân chùa tìm các loại hoa quả có thể ăn được. Thấy vậy nên tôi dành ít đồ ăn đưa cho chúng, do sợ người nên khi thấy tôi chúng đều bỏ chạy tán loạn, tôi đành bỏ đồ ăn xuống sân rồi đi vào trong. Khoảng một thời gian, đàn khỉ quen người hơn và thường xuyên xuống chùa”.
Chùa Linh Ứng được bao bọc bởi các dãi núi đá vôi hùng vĩĐể có thức ăn cho đàn khỉ, thầy Hải đã huy động các phật tử dành dụm tiền để mua ngô. Thậm chí những khách đến chùa thăm quan, làm lễ phóng sinh cũng được thầy phân tích, thay đổi nhận thức về cách phóng sinh, từ chỗ thả các loại vật thì nên mua các loại thức ăn cho đàn khỉ đang sinh sống “nương tựa” cửa chùa.
Cứ trước 7 giờ sáng, thầy Hải lại đưa thức ăn ra sân sau chùa cho đàn khỉNhờ những tấm lòng từ bi của thầy Hải mà số lượng đàn khỉ ngày càng tăng lên. Giờ đây chúng không còn lạ người, cứ khoảng 7 đến 8 giờ sáng là chúng lại tập trung ở sân chùa chờ thức ăn của thầy và các phật tử.
Cũng từ đó mà đàn khỉ trở thành tâm điểm không thể thiếu trong lòng du khách mỗi khi về tham quan khu danh thắng Kim Sơn. Ngoài thăm quan, chiêm ngưỡng những vẻ đẹp hoang sơ, thủy mặc của ngôi chùa còn được nhìn ngắm những con khỉ hoang đùa nghịch trên vách núi, cành cây.
Đại đức Thích Tĩnh Hải lo lắng về việc khai thác đá sẽ ảnh hưởng đến môi trường sống của đàn khỉChị Lê Thị Thúy, khách du lịch cho biết: “Nhà tôi hay lên chùa Linh ứng vào các dịp lễ. Trước đây khi lên chùa chúng tôi chỉ sắm lễ, nhưng mấy năm trở lại đây, được sư thầy phân tích, ngoài lễ ra chúng tôi còn mua thêm ít đồ ăn cho đàn khỉ, coi như đồ phóng sinh. Nhìn chúng nhặt đồ ăn rồi leo trèo rất thích thú, đặc biệt là mấy đứa nhỏ nhà tôi, hễ đến đây là chạy ra sân sau nhà chùa tìm khỉ”.
Dù đàn khỉ quanh năm suốt tháng được nhà chùa cho ăn, nhưng đến nay vẫn chưa thể thuần hóa, khỉ vẫn sợ khi có người lạ đến gần. Ngoài ra, những lúc không có người, chúng còn kéo đàn xuống chùa phá phách đồ thờ cúng.
Đươc biết, thời gian đầu đàn khỉ về không nhiều và không thường xuyên. Khoảng 5 năm trở lại đây khi các dãy núi xung quanh chùa được cấp phép khai thác mỏ đá (cách chùa bán kính khoảng 1km có tới 5 mỏ đá), tiếng nổ mìn phá đá ảnh hưởng tới cảnh quan, mất dần môi trường sống của các loại động vật, nên những con khỉ phải tìm nơi trú ngụ và xuống chùa tìm kiếm thức ăn thường xuyên. Có những lúc đàn khỉ kéo về đây khoảng hơn 100 con.
“Có lần, tiếng nổ mìn phá đá quá gần khiến cho đàn khỉ chạy nháo nhác xuống sân chùa, trong đó có một con bị thương nặng rồi chết, nhà chùa thương lắm, nhưng cũng chỉ biết mang chậu ngô ra cho chúng ăn, mong cho chúng sớm khỏe mạnh”. Thầy Hải chia sẻ.
Để có thể gìn giữ lại những nét đẹp của danh thắng cũng như bảo vệ các loại động vật sinh sống ở đây, cần thiết được các cấp chính quyền quan tâm và có chính sách phù hợp để Linh Ứng Thiền Tự mãi là viên ngọc sáng giữa núi rừng xanh thẳm./.
