Mỗi độ xuân về, khi tiết trời chuyển lạnh, làng Đông Sơn (thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình) lại khoác lên mình tấm áo mới với hàng ngàn cây đào phai khoe sắc. Sắc hồng dịu dàng của những cánh hoa như má cô gái mới lớn, tươi tắn như bình minh, phả vào không khí một hương thơm ngây ngất, quyến rũ. Những cánh hoa mỏng manh rung rinh trong gió, như những cánh bướm đang say sưa múa
Làng Đông Sơn hiện có 10 làng nghề trồng đào phai được công nhận là làng nghề truyền thống, trải dài trên diện tích hơn 150ha. Khoảng 70% lao động địa phương tham gia vào công việc này, từ trồng, chăm sóc đến thu hoạch và bán đào. Đây là nguồn thu nhập chính, giúp nâng cao đời sống của người dân nơi đây.
Năm vừa qua, tổng thu nhập từ cây đào phai của Đông Sơn đạt gần 20 tỷ đồng. Năm nay, giá đào tăng thêm 20-30%, dao động từ 500.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng mỗi cây, đặc biệt những cây lâu năm có thể đạt mức giá 4,5 triệu đồng.
Vào những ngày giáp Tết Nguyên đán Ất Tỵ, các vườn đào phai Đông Sơn như được khoác lên một tấm áo mới rực rỡ. Không khí mua bán vô cùng sôi động, khách hàng tấp nập đến chọn mua những cành đào ưng ý nhất để mang về nhà. Từ đầu tháng Chạp, vườn đào với hơn 300 cây, tuổi đời từ 3 đến 4 năm, luôn tấp nập khách đến tham quan, đặt mua và đánh dấu chờ ngày vận chuyển. Tiếng cười nói rôm rả hòa quyện với hương thơm ngát của hoa đào tạo nên một không khí thật sự tưng bừng. Được biết, năm nay thời tiết thuận lợi cùng sự chăm sóc tỷ mỉ, theo đúng quy trình kỹ thuật nên cây cho thân thẳng, trổ nhiều nụ và hoa, cành to mập với sắc màu hồng phai đặc trưng.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường, bên cạnh các cây đào có tán tròn truyền thống, nhiều hộ còn sáng tạo, uốn đào cành theo dáng huyền hoặc kết hợp với gốc đào Mộc Châu, Sơn La để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Nhờ vậy, đào phai Đông Sơn không chỉ có giá trị về mặt kinh tế mà còn mang đến giá trị thẩm mỹ cao. Chính quyền địa phương luôn quan tâm và hỗ trợ, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật để nâng cao chất lượng đào phai, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Anh Nguyễn Văn Hòa, một người dân trồng đào lâu năm chia sẻ: "Chúng tôi coi đào phai là 'lộc trời.' Nhờ nó, nhiều gia đình trong làng có cuộc sống sung túc hơn, con cái được học hành đàng hoàng".
Khác với những loại đào khác, đào phai Đông Sơn nổi bật với sắc hồng phớt nhẹ nhàng, cánh hoa mềm mại. Đây là loại cây mang ý nghĩa đặc biệt trong ngày Tết, tượng trưng cho sự may mắn, sum vầy và tài lộc.
Mỗi dịp xuân về, Đông Sơn thu hút hàng ngàn du khách đến tham quan, mua sắm. Những vườn đào bạt ngàn, hoa nở rực rỡ tạo nên cảnh sắc thơ mộng, góp phần quảng bá hình ảnh làng nghề và thúc đẩy du lịch địa phương.
Không chỉ trồng đào phai, người dân Đông Sơn còn thử nghiệm nhiều giống cây khác như đào thế, mai vàng, đào thất thốn để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Tuy vậy, đào phai vẫn là loại cây chủ lực, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và bảo tồn giá trị văn hóa của làng.
Nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và ổn định thị trường, người dân Đông Sơn đã áp dụng nhiều kỹ thuật canh tác hiện đại. Các hộ dân không chỉ chú trọng vào thẩm mỹ mà còn tập trung bảo vệ môi trường, hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững.
Ông Trần Văn Hưng, trưởng làng nghề đào phai Đông Sơn, nhấn mạnh: "Chúng tôi đặt mục tiêu vừa phát triển kinh tế vừa giữ gìn bản sắc văn hóa. Đây là trách nhiệm của cả làng nghề để những mùa đào tiếp tục tỏa sáng."
Với sự quan tâm và hỗ trợ từ chính quyền địa phương, nghề trồng đào phai Đông Sơn đang ngày càng khẳng định được thương hiệu. Đào phai không chỉ là sản phẩm nông nghiệp mà còn là biểu tượng văn hóa, gắn liền với cái Tết cổ truyền của người Việt./.
