Vốn tăng kỷ lục, doanh nghiệp hiện hữu tạo lực đẩy cho thị trường 11 tháng 2025

Bức tranh doanh nghiệp 11 tháng năm 2025 cho thấy một gam màu vừa tươi sáng nhờ sự mở rộng mạnh mẽ của dòng vốn, vừa nghiêng về những cảnh báo khi số doanh nghiệp rời thị trường tăng nhanh. Dù thị trường có thời điểm chững lại trong tháng 11, nền kinh tế vẫn chứng kiến gần 275,6 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập, kéo theo một lượng vốn bổ sung chưa từng có trong nhiều năm trở lại đây.

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), hoạt động đăng ký kinh doanh tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định trong suốt 11 tháng. Cả nước có gần 178 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký hơn 1,75 triệu tỷ đồng, cùng mức tăng 20,9% so với cùng kỳ năm 2024 cả về số lượng lẫn vốn. Cùng với đó, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động đạt 97,6 nghìn, tăng gần 40%, đưa tổng số doanh nghiệp tham gia thị trường lên mức 275,6 nghìn, tương đương trung bình mỗi tháng có hơn 25 nghìn doanh nghiệp bổ sung vào nền kinh tế.

Trong tháng 11 riêng lẻ, dù số doanh nghiệp mới giảm so với tháng 10, mức tăng tới 34,9% so với cùng kỳ năm trước cho thấy sức hấp dẫn của môi trường kinh doanh vẫn được duy trì. Tuy nhiên, điểm nhấn của bức tranh 11 tháng không nằm ở số lượng doanh nghiệp mới mà ở quy mô vốn được bổ sung. Tổng vốn đăng ký mới và bổ sung đạt 5,6 triệu tỷ đồng, tăng 104,3%, mức tăng phản ánh rõ niềm tin của khu vực doanh nghiệp đang hoạt động.

Phần lớn nguồn lực tăng thêm đến từ các doanh nghiệp hiện hữu. Nhóm này rót gần 3,9 triệu tỷ đồng để mở rộng hoạt động, tăng tới 197,3% so với cùng kỳ. Trong khi đó, doanh nghiệp mới vẫn duy trì mức vốn trung bình khoảng 9,8 tỷ đồng, tương đương năm trước. Điều này cho thấy động lực tăng trưởng đang được dẫn dắt bởi những doanh nghiệp đã qua giai đoạn tích lũy, sẵn sàng mở rộng quy mô sản xuất - kinh doanh.

Về cơ cấu ngành, khu vực dịch vụ tiếp tục chiếm ưu thế với 136,2 nghìn doanh nghiệp mới, tăng 22,3%. Công nghiệp và xây dựng cũng ghi nhận 40,1 nghìn doanh nghiệp gia nhập, tăng 16,6%. Tuy nhiên, bức tranh không chỉ có điểm sáng. Lượng doanh nghiệp giải thể tăng đến 60,1%, tương đương 30,8 nghìn doanh nghiệp, mức tăng cao hơn đáng kể so với số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh (tăng 14,4%) hay số đang chờ giải thể (tăng 11,7%).

Việc số doanh nghiệp đóng cửa vĩnh viễn tăng mạnh phản ánh sức chịu đựng của nhiều doanh nghiệp đã đến giới hạn. Các ngành thâm dụng vốn và lao động chịu tác động nặng nề nhất, điển hình như bất động sản với mức tăng giải thể 56,4% hay vận tải - kho bãi tăng 61,5%.

Ngành xây dựng là trường hợp đáng chú ý khi trở thành lĩnh vực duy nhất có số doanh nghiệp mới giảm (-3,7%) trong khi tỷ lệ giải thể lại vọt lên 77%. Đây là tín hiệu rõ nét cho thấy sự thanh lọc diễn ra mạnh mẽ, khi những doanh nghiệp thiếu nội lực buộc phải rời bỏ thị trường. Trong khi đó, bán buôn bán lẻ, dù dẫn đầu về số doanh nghiệp thành lập mới với hơn 75 nghìn đơn vị, vẫn không tránh khỏi sức ép cạnh tranh với mức tăng giải thể 44,3%.

Ngay cả công nghiệp chế biến, chế tạo, nhóm được xem là điểm sáng nhờ mức tăng 32,9% số doanh nghiệp mới, cũng đối mặt khó khăn khi tỷ lệ giải thể đạt 64,7%. Điều này phản ánh sự phân hóa rõ rệt: doanh nghiệp có năng lực mở rộng tiếp tục tăng tốc, trong khi nhóm yếu kém phải rút lui.

Toàn cảnh 11 tháng năm 2025 cho thấy nền kinh tế đang trong giai đoạn sàng lọc mạnh, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội cho doanh nghiệp có nội lực tiếp tục bứt phá nhờ nguồn vốn mở rộng mạnh mẽ. Đây là thời điểm môi trường kinh doanh chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt, nơi khả năng trụ vững phụ thuộc vào quy mô vốn, năng lực thích ứng và chiến lược dài hạn của từng doanh nghiệp.