Theo Ban Tổ chức, không gian tổ chức lễ hội tại đình Cốc và sông Cửa Đình, thuộc phường Phong Cốc (thị xã Quảng Yên). Năm nay, lễ hội được tổ chức trong 2 ngày 22 - 23/7 (tức ngày 5 và 06/6 Âm lịch).
Xuất phát từ tục làm lễ “Hạ điền” và lễ “Thượng điền” của cư dân vùng Hà Nam, lễ hội đã được người dân thị xã lưu giữ từ hàng chục năm qua. Sau nghi lễ Tế yết, cúng Thần Nông và Thành Hoàng tại đình Cốc, cầu mong các thần phù hộ cho dân làng một mùa vụ tươi tốt, ấm no, nhà nhà hạnh phúc, ông chủ tế sẽ xuống ruộng trước cửa đình Cốc cấy những cây lúa đầu tiên trước sự chứng kiến của dân làng. Sau nghi lễ cấy này, mọi gia đình trong làng mới được cấy lúa xuống ruộng nhà mình.
Theo ghi nhận, tại khu vực thi "cấy xuống đồng", ở giữa ruộng có cắm cây nêu, trên có cành phan để đuổi ma quỷ, thể hiện cho sự mong ước một mùa màng tốt tươi.
Hội thi cấy năm nay có sự tham gia của 15 thí sinh mặc trang phục áo nâu, đội nón lá và cấy lúa vào khu vực được phân công theo thứ tự. Tiêu chí tìm ra người cấy lúa xuất sắc dựa vào thời gian thi, kỹ năng cấy của các thí sinh để cây mạ thẳng hàng, khoảng cách đều, không bị gãy đổ.
Được biết, sau hội "thi cấy lúa" là hội "bơi chải truyền thống" trên sông Cửa Đình. Bắt đầu một keo bơi chải, vận động viên của các đội sẽ cầm sào hoặc mái chèo lái chạy thật nhanh để trao cho các thành viên của đội.
Bên cạnh phần lễ, phần hội năm nay cũng diễn ra sôi nổi với các hoạt động như: Chương trình nghệ thuật tại sân đình Cốc, hội thi cấy, hội đua thuyền chải truyền thống trên sông Cửa Đình đã thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
Trong đó, hội đua thuyền chải nam, nữ diễn ra trên sông Cửa Đình là hoạt động được người dân mong chờ, cổ vũ hào hứng hơn cả. Theo truyền thống, hội đua gồm có 3 keo bơi: “bơi yết”, “bơi giải hà” và “bơi chung cuộc”. Trong đó, keo “bơi yết” diễn ra sau nghi lễ tế “yết”, keo bơi ở ngày chính hội sau nghi lễ cấy lúa xuống đồng và hội thi cấy gọi là “bơi giải hà” và “bơi chung cuộc”. Năm nay, hội đua có sự tham gia của 8 đội (4 đội nam và 4 đội nữ) đến từ hai phường Phong Cốc và Phong Hải.
Ông Vũ Văn Huy, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Phong Cốc - Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội cho biết, lễ hội xuống đồng năm nay có nhiều điểm khác so với mọi năm về quy mô tổ chức và huy động được nguồn lực xã hội hóa lớn hơn. Những năm trước, chỉ có 7 khu phố của Phong Cốc có người thi cấy, năm nay có 15 khu phố của 2 phường tham gia. Phần hội thi bơi thuyền chải, Ban Tổ chức đã phân công mỗi bên 2 phương tiện thuyền chải và thành lập 8 đội tuyển nam, nữ tham gia thi đấu trong 2 ngày chính hội. Chỉ tính số lượng người trực tiếp tham gia, các vận động viên thi bơi thuyền chải, thi cấy năm nay đã có khoảng 400 người.
Lễ hội Xuống đồng được tổ chức hàng năm nhằm duy trì và phát huy những giá trị truyền thống cha ông ta để lại, vừa cổ vũ tinh thần để người dân địa phương đoàn kết trong đời sống, vừa cổ vũ động viên nhân dân trong sản xuất nông nghiệp.
