Quy định này giúp người dân chủ động hơn trong việc tham gia và tối ưu quyền lợi an sinh lâu dài.
Chủ động lựa chọn mức và phương thức đóng phù hợp
BHXH tự nguyện là chính sách do Nhà nước tổ chức, dành cho công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Người tham gia được quyền lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với điều kiện thu nhập của mình.
Theo Luật BHXH 2024, tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện là 22% thu nhập làm căn cứ đóng.
Mức thấp nhất: Bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (hiện là 1.500.000 đồng/tháng), tương ứng mức đóng tối thiểu 330.000 đồng/tháng (22% x 1.500.000 đồng).
Mức cao nhất: Bằng 20 lần mức tham chiếu (hiện bằng mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng), tương ứng mức đóng tối đa 10.296.000 đồng/tháng (22% x 20 x 2.340.000 đồng).
Các phương thức đóng BHXH tự nguyện
Người dân có thể linh hoạt lựa chọn một trong sáu phương thức đóng sau: Đóng hằng tháng; Đóng 3 tháng một lần; Đóng 6 tháng một lần; Đóng 12 tháng một lần; Đóng một lần cho nhiều năm về sau (tối đa 5 năm/lần);
Đóng một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu (khi đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng còn thiếu không quá 5 năm đóng).
Thay đổi linh hoạt phương thức và mức đóng
Một trong những điểm mới đáng chú ý là người tham gia BHXH tự nguyện có thể thay đổi phương thức hoặc mức đóng bất kỳ khi nào, miễn là đã hoàn tất chu kỳ đóng đã chọn trước đó.
Ví dụ: Nếu người tham gia chọn đóng 6 tháng/lần, thì sau khi hoàn thành chu kỳ đó, họ có thể chuyển sang đóng 12 tháng/lần hoặc thay đổi mức thu nhập làm căn cứ đóng tùy điều kiện tài chính.
Để thực hiện, người tham gia cần nộp “Tờ khai điều chỉnh thông tin tham gia BHXH tự nguyện” tại cơ quan BHXH nơi cư trú. Cơ quan BHXH sẽ tiếp nhận và điều chỉnh thông tin theo yêu cầu.
Lợi ích của việc cho phép thay đổi linh hoạt
Cơ chế điều chỉnh linh hoạt này mang lại nhiều thuận lợi cho người dân:
Giúp chủ động tài chính: Khi thu nhập tăng, người dân có thể nâng mức đóng để hưởng lương hưu cao hơn trong tương lai; ngược lại, khi gặp khó khăn, họ có thể tạm giảm mức đóng mà không bị gián đoạn quá trình tham gia.
Tăng tính hấp dẫn của chính sách: Việc mở rộng lựa chọn giúp người dân dễ dàng tiếp cận BHXH tự nguyện, khuyến khích duy trì tham gia lâu dài.
Hướng tới an sinh bền vững: Góp phần mở rộng độ bao phủ BHXH, tiến tới mục tiêu toàn dân có lương hưu hoặc trợ cấp khi hết tuổi lao động.
Việc được quyền thay đổi linh hoạt mức đóng và phương thức đóng BHXH tự nguyện thể hiện tinh thần cải cách của Luật BHXH năm 2024, giúp người dân dễ dàng thích ứng với điều kiện kinh tế cá nhân, đồng thời nâng cao khả năng bảo đảm an sinh xã hội trong dài hạn.
