Giảm chi phí sản xuất
Thời gian qua, nhiều hộ dân tại tỉnh Nghệ An đã có cách làm hay, giảm chi phí đầu vào trong sản xuất, giúp bảo vệ môi trường trong nhà, ngoài đồng và đặc biệt là cải tạo ruộng đồng khá hiệu quả đó là làm phân bón vi sinh.
Gia đình bà Trương Thị Dung (xã Quỳnh Thạch, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An) trồng 600 gốc ổi và hàng trăm gốc táo, mít. Từ năm 2021 đến nay, giá phân bón liên tục tăng cao, nhưng giá ổi lại giảm khiến thu nhập từ trang trại ổi mang lại không không đủ chi phí đầu tư, có thời điểm chỉ hoà vốn, không có ông chăm sóc.
Bà Dung chia sẻ với phóng viên: Sau mỗi lứa thu hoạch là phải bón phân chuồng, đạm, lân, ka li thì cây mới hồi sức, sinh trưởng, ra hoa kết quả cho vụ tiếp. Giá phân bóng tăng cao khiến chi phí đầu vào tăng, mỗi gốc cây ăn quả cũng phải đầu tư 500 - 700.000 đồng phân bón, chế phẩm vi sinh để trừ sâu bọ. Nếu được mùa, mỗi gốc ổi cho thu hoạch 1 tạ/lứa, giá bán tại vườn cao nhất cũng chỉ được 7.000 đồng/kg, thì số tiền thu về cũng tương đương với chi phí bỏ ra.
Do đó, để tiết kiệm chi phí sản xuất, bà Dung đã tìm hiểu và tham gia lớp tập huấn về sản xuất phân vi sinh tại hộ gia đình. Sau khi được tập huấn, bà đã về tận dụng rơm, rạ sau thu hoạch, rác hữu cơ, thân cây ngô, lạc, chuối, cây bèo tây… xử lý bằng men và ủ lại, sau 2 tháng là có phân vi sinh để bón cho cây ăn quả trong vườn.
Theo bà Dung, mỗi tấn phân vi sinh tính ra chỉ tốn chưa đầy 3 triệu đồng, trong khi nếu mua trên thị trường thì giá gấp 2 - 3 lần (khoảng 7 - 10 triệu đồng/tấn). Nhờ tiết kiệm được phần lớn chi phí đầu vào nên vụ ổi năm nay, hy vọng sẽ có lãi.
Huyện Tân Kỳ cũng là vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của tỉnh Nghệ An, nhất là phát triển cây ăn quả như cam, bưởi, táo, ổi… Trên địa bàn có nhà máy chế biến đường, có nhiều trang trại chăn nuôi. Do đó, hàng chục năm nay, nông dân nơi đây đã có truyền thống ủ phân hữu cơ vi sinh để phục vụ trồng trọt.
Trao đổi với phóng viên ông Ngyễn Thanh Phương - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tân Kỳ cho biết: Bình quân mỗi năm nông dân Tân Kỳ sản xuất được khoảng 4.000 tấn phân bón hữu cơ vi sinh từ các phụ phẩm nông nghiệp. Tại nhiều địa phương việc sản xuất phân vi sinh không chỉ dừng lại ở mô hình, phong trào mà trở thành việc làm thường xuyên trong sản xuất nông nghiệp của bà con. Điển hình như xã Tân Phú sử dụng bể ủ có hệ thống thông khí, mỗi năm sản xuất ra khoảng 1.000 tấn phân vi sinh; nhiều xã đã thành lập các tổ, hội hợp tác sản xuất phân vi sinh… Nhờ chủ động được nguồn phân bón, tự sản xuất ra phân bón với giá thành rẻ nên sản xuất nông nghiệp vẫn có lãi trong bối cảnh giá phân bón tăng cao.
Lợi ích kép
Tự sản xuất phân bón vi sinh để bón cho cam, táo, ổi nhiều năm nay, chị Nguyễn Thị Mùi (xã Tân Phú, huyện Tân Kỳ) cho biết: Từ 2017 đến nay, gia đình tôi đã tự ủ phân vi sinh để bón cho các loại cây ăn quả trong vườn. Không những tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, rác thải hữu cơ vừa để làm phân bón, vừa sạch vườn, sạch ruộng; vừa tiết kiệm chi phí sản xuất. Cũng nhờ phân vi sinh, hạn chế bón phân vô cơ nên đất vườn luôn tơi xốp, độ ẩm cao. Đặc biệt, cho dù nắng hạn nhưng nhờ bón phân hữu cơ vi sinh nên các loại cây ăn quả vẫn sinh trưởng tốt, cho năng suất cao.
Xây dựng mô hình thâm canh rau nhà màng theo hướng VietGAP, ông Ngô Sỹ Tiến (xã Diễn Xuân, huyện Diễn Châu) tự ủ hoai phân chuồng, ủ phân vi sinh để bón cho rau.
Theo ông Tiến, việc sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh do mình tự làm vừa tiết kiệm chi phí, vừa giúp cải tạo đất và rất thích hợp với sản xuất sạch. Phân bón hữu cơ vi sinh do mình tự ủ rồi bón cho rau, vừa sạch, vừa an toàn lại đỡ chi phí. 800m2 đất, mỗi năm thu hoạch 7 - 8 lứa rau, trừ chi phí vẫn còn lãi 100 triệu đồng. Đặc biệt, rau dễ tiêu thụ vì sản xuất sạch nên người dân ưa chuộng, giá bán cũng cao hơn.
Theo lãnh đạo xã Quỳnh Thạch, huyện Quỳnh Lưu: Nếu như trước đây, kênh tiêu thoát nước Nguyễn Văn Trỗi tại xã Quỳnh Thạch luôn phủ kín bèo tây, gây ứ đọng, ách tắc dòng chảy. Hàng năm, xã phải huy động toàn dân ra quân làm thuỷ lợi, trục vớt và đẩy bèo. Hàng trăm tấn bèo tây được vớt lên bờ, tự phân huỷ gây ô nhiễm môi trường. Vậy nhưng, từ đầu năm 2022 đến nay, nhờ phong trào làm phân vi sinh mà bèo tây ở kênh Nguyễn Văn Trỗi được vớt sạch, trả lại sự thông thoáng cho lòng kênh, giúp việc tiêu thoát nước dễ dàng hơn.
Ông Nguyễn Bá Trinh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Quỳnh Thạch cho biết: Mô hình làm phân vi sinh được phát động từ đầu năm 2022, thí điểm tại 4 hộ trồng cây ăn quả ở làng Tràm và hiện người dân thấy hiệu quả nên dần dần nhân rộng ra các xóm khác. Ngoài hiệu quả kinh tế mang lại thì nhờ mô hình sản xuất phân vi sinh mà môi trường ở địa phương cũng được cải thiện. Nay, trên các cánh đồng, trên các bờ ruộng không còn chất đầy rau già, quá lứa; sau mỗi vụ lúa cũng không còn cảnh đốt đồng khiến khói bụi ô nhiễm, đất ruộng chai cứng; đặc biệt, ở các hệ thống kênh mương, năn, lác, bèo tây cũng được người dân cắt, trục vớt về ủ phân vi sinh.
Từ hiệu quả thực tiễn của việc sản xuất phân vi sinh mang lại, hiện Hội Nông dân tỉnh Nghệ An đang xây dựng đề án “Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp giai đoạn 2022 - 2025”. Theo đó, mục tiêu đặt ra giai đoạn 2022 - 2025, mỗi năm nông dân toàn tỉnh sản xuất được ít nhất 50.000 tấn phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp. Từ đó, góp phần giảm chi phí sản xuất; nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp, thu nhập của nông dân; bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới xanh, sạch, đẹp; tăng độ phì nhiêu của đất. Đồng thời hình thành các vùng, cơ sở sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ, sinh thái, bền vững và thân thiện với môi trường.
Theo thống kê của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, bình quân mỗi năm mức tiêu thụ phân bón hữu cơ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh khoảng từ 80 - 90 ngàn tấn. Trong khi đó, lượng phân bón hữu cơ các doanh nghiệp trên địa bàn nhập khẩu và sản xuất chỉ đạt khoảng 5.000 tấn/năm; người dân tự sản xuất khoảng 6.000 tấn /năm. Trong khi đó, trên địa bàn tỉnh, mỗi năm có khoảng gần 1 triệu tấn phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp phong phú về chủng loại và trữ lượng như: bã thải mía, đường, phế thải ngô, lạc, rau; phân lợn, trâu, bò gà; bùn đáy ao nuôi thủy sản... để làm nguyên liệu sản xuất phân bón sinh học.
