Ngày 15/9, tại TPHCM, trong khuôn khổ dự án "Triển khai KCN sinh thái theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu", do Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO) tài trợ, Bộ KH&ĐT phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO) tổ chức hội thảo "Phát triển KCN sinh thái tại Việt Nam: Chính sách và giải pháp thực hiện".
Chủ trì sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, với 403 KCN đang hoạt động, việc thúc đẩy phát triển KCN theo hướng sinh thái sẽ huy động nguồn lực lớn từ khu vực tư nhân cho các giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, đóng góp đáng kể vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết phát triển bền vững.
"Tại Báo cáo tổng kết 30 năm phát triển KCN, khu kinh tế của Bộ KH&ĐT đã được Chính phủ đồng ý, đến năm 2030 sẽ có từ 40-50% địa phương có kế hoạch chuyển đổi các KCN hiện hữu sang KCN sinh thái và 8-10% địa phương có định hướng xây dựng KCN sinh thái mới từ bước lập quy hoạch xây dựng và định hướng ngành, nghề thu hút đầu tư. Việc quan tâm xây dựng mới KCN sinh thái được thực hiện đồng thời với việc chuyển đổi KCN truyền thống sang KCN sinh thái", bà Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh cam kết từ Chính phủ.
Đối với định hướng phát triển các KCN trong thời gian tới, theo ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, các khu chế xuất, KCN đang hoạt động cần có những định hướng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tính toán chuyển đổi mô hình theo hướng hiệu quả hơn. Thành phố sẽ thí điểm xây dựng mới 1 KCN sinh thái ngay từ đầu, gắn với công nghiệp 4.0 trên cơ sở lợi thế, điều kiện và khả năng thực hiện.
Về vai trò quan trọng của khu vực tư nhân trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi KCN truyền thống sang KCN sinh thái tại Việt Nam, ông Werner Bardill, Tổng Lãnh sự Thụy Sĩ tại TPHCM nhấn mạnh: "Ở cấp độ KCN và doanh nghiệp, chúng tôi nhận thấy nhiều doanh nghiệp đã tiên phong trong đầu tư và thực hiện các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn. Chúng tôi hy vọng ngày càng có nhiều KCN tại Việt Nam tham gia vào quá trình chuyển đổi này để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong thời gian tới".
Từ góc nhìn của UNIDO, bà Lê Thị Thanh Thảo đánh giá cao định hướng và sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển KCN sinh thái theo định hướng phát triển kinh tế và công nghiệp bền vững tại Việt Nam. Định hướng của Chính phủ Việt Nam về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, phát triển kinh tế theo chiều sâu, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường, trong đó có thể nói mô hình KCN sinh thái là một minh chứng cụ thể cho những định hướng chính sách đúng đắn.
Dự án "Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu" có tổng kinh phí hơn 1 triệu USD, được triển khai thực hiện trong 3 năm tại 5 tỉnh, thành phố, gồm: TPHCM, Cần Thơ, Đồng Nai, Đà Nẵng và Hải Phòng, cụ thể tại các KCN: Hiệp Phước, Trà Nóc 1&2, Amata-Biên Hoà, Hoà Khánh và Đình Vũ (Deep C).
Dự án có mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường và xã hội của ngành công nghiệp và lồng ghép quy định để phát triển mô hình KCN sinh thái trong các cơ chế, chính sách có liên quan.
Từ năm 2015 đến 2019, Bộ KH&ĐT đã phối hợp với UNIDO thí điểm chuyển đổi KCN truyền thống sang KCN sinh thái với nguồn tài trợ từ SECO và Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF), nhằm phát triển công nghiệp từ chiều ngang sang chiều sâu, và thúc đẩy sự liên kết hợp tác trong sản xuất để sử dụng hiệu quả nguồn lực.
Sau 4 năm triển khai dự án "Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu", 72 doanh nghiệp tham gia chương trình đã áp dụng hơn 900 giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn, tiết kiệm được 76 tỷ đồng/năm thông qua việc cắt giảm năng lượng tiêu thụ, các tài nguyên, vật liệu.
Việc thực hiện chuyển đổi sang mô hình KCN sinh thái bước đầu đã đem lại hiệu quả về mặt kinh tế, xã hội, môi trường, đồng thời huy động được nguồn lực lớn từ khu vực tư nhân cho các giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Dự án "Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu" là sự kế thừa kết quả triển khai thí điểm mô hình này trong thời gian qua, đồng thời là tiền đề để nhân rộng mô hình này trên cả nước trong giai đoạn tới.
