Tái cơ cấu nông nghiệp là nhiệm vụ then chốt quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản của Đắk Nông hiện nay. Trọng tâm của chủ trương này là tái canh toàn bộ diện tích già cỗi, năng suất thấp, thay thế bằng các giống mới chất lượng cao. Ngoài ra, việc canh tác bền vững, trồng xen cây ăn quả hoặc cây che bóng để tối ưu hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường,... được khuyến khích.
Gia đình ông Nguyễn Văn Nin, ở xã Kiến Thành, huyện Đắk R’lấp, đã trồng cà phê trên diện tích 4ha từ năm 2010. Sau nhiều năm canh tác, ông Nin quyết định thực hiện tái canh bằng phương pháp ghép cải tạo cây cà phê. Kết quả thu hoạch năng suất đạt từ 3-5 tấn/ha, cao hơn 1-2 tấn/ha so với trước đây. Cà phê bán ra với giá cao hơn thị trường 20.000 đồng/kg nhờ vào việc kết nối trực tiếp với các đơn vị thu mua. Không dừng lại ở cà phê, gia đình ông Nin còn đầu tư trồng hơn 1.000 trụ hồ tiêu giống mới, nổi bật với khả năng kháng bệnh tốt và năng suất vượt trội.
Đắk Nông định hướng phát triển hồ tiêu theo mô hình trồng xen nhằm giảm áp lực sâu bệnh, đồng thời chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang cây trồng phù hợp. Các địa phương đẩy mạnh sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế như UTZ, Rainforest, 4C và hữu cơ, nâng cao chất lượng và tính bền vững của sản phẩm. Song song đó, tỉnh tập trung mở rộng mô hình chế biến sâu, gia tăng giá trị xuất khẩu, từng bước đưa hồ tiêu Đắk Nông vươn xa trên thị trường quốc tế.
Cây mắc ca cũng được quy hoạch với hơn 11.000ha, sản lượng dự kiến đạt trên 1.500 tấn. Trong đó, huyện Tuy Đức sẽ trở thành vùng chuyên canh trọng điểm, chiếm khoảng 70% tổng diện tích toàn tỉnh. Định hướng này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn góp phần khẳng định vị thế của Đắk Nông trên bản đồ nông nghiệp giá trị cao.
Đến năm 2030, Đắk Nông đặt mục tiêu phát triển 1.000ha vùng trồng cây dược liệu, với sản lượng dự kiến khoảng 5.000 tấn. Trong đó, các loại dược liệu có giá trị y học cao cũng như xây dựng chuỗi sản xuất dược liệu bền vững được ưu tiên. Ngoài ra, tỉnh cũng chủ trương duy trì ổn định hơn 204.000ha cây lâu năm đến năm 2030, với sản lượng dự kiến đạt khoảng 456.000 tấn.
Thời điểm hiện tại, tỉnh đang nỗ lực thúc đẩy sản xuất rau, củ, quả đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Trước mắt, tập trung vào việc duy trì ổn định diện tích cây công nghiệp lâu năm, đồng thời nâng cao tỷ trọng cây ăn quả, rau, hoa và dược liệu. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng được thực hiện linh hoạt theo lợi thế của từng tiểu vùng, hướng tới nền nông nghiệp bền vững, giá trị cao.
Trong lĩnh vực chăn nuôi, Đắk Nông định hướng phát triển chăn nuôi theo mô hình trang trại ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn sinh học. Tỉnh khuyến khích xây dựng hệ thống chuồng trại khép kín, sử dụng thức ăn hữu cơ và kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường.
Hiện nay, tỉnh đang triển khai các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao giá trị nông sản và mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong đó, vấn đề ứng dụng công nghệ sau thu hoạch, bảo quản và chế biến sâu để gia tăng sức cạnh tranh được quan tâm. Ngoài ra, Đắk Nông còn đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho các mặt hàng chủ lực như cà phê, sầu riêng, bơ, đậu tương, khoai lang và cây dược liệu, …
Đáng chú ý, trong chiến lược phát triển nông nghiệp tỉnh còn xác định con đường phát triển theo nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp thông minh và nông nghiệp sinh thái. Lựa chọn này vừa linh hoạt thích ứng với nhu cầu thị trường, vừa mở rộng sang các lĩnh vực có liên quan như du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái,...
Theo ông Lê Trọng Yên - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Nông, tỉnh đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị bền vững, thiết lập hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm chủ lực được đầu tư xây dựng chỉ dẫn địa lý, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế./.
