Nguyên nhân CPI tháng 11/2023 tăng 0,25% so với tháng trước được Tổng cục Thống kê lý giải là do một số địa phương thực hiện tăng giá dịch vụ y tế theo Thông tư số 22/2023, tăng học phí theo Nghị định số 81/2021 và giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu.
Ghi nhận cho thấy, trong mức tăng 0,25% của CPI tháng 11, có 8 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm, riêng nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình không biến động.
Bình quân 11 tháng năm 2023, CPI tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,27%.
Theo Tổng cục Thống kê, so với cùng kỳ năm trước, tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng các tháng đầu năm có xu hướng giảm dần, từ tháng 7 theo xu hướng tăng trở lại cho đến tháng 10 xu hướng đổi chiều giảm nhưng chậm.
Trong 11 tháng năm 2023, CPI tháng 1 tăng cao nhất với 4,89%, sau đó giảm dần đến tháng 6 mức tăng chỉ còn 2%, đến tháng 11, tăng 3,45%.
Nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu trong nước giảm theo giá thế giới làm cho chỉ số giá nhóm xăng dầu so với cùng kỳ năm trước liên tục giảm, từ mức giảm 7,08% trong tháng 01/2023 đã giảm mạnh 31,73% trong tháng 6/2023, đến tháng 11, giá xăng dầu giảm 0,11% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng cục Thống kê cho biết, các yếu tố làm tăng CPI trong 11 tháng năm 2023 là chỉ số giá nhóm vé máy bay bình quân 11 tháng năm 2023 tăng 87,29% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu do chi phí của các hãng bay và nhu cầu đi lại của người dân tăng cao, đặc biệt trong dịp Lễ, Tết, nghỉ hè đã tác động đến giá vận tải hàng không; giá vé tàu hỏa tăng 29,67%; giá vé ô tô khách tăng 7,43%.
Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 7,35% so với cùng kỳ năm trước do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP, tác động làm CPI chung tăng 0,45 điểm phần trăm.
Bên cạnh đó, chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,67% so với cùng kỳ năm trước, tác động làm CPI chung tăng 1,25 điểm phần trăm, do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao.
Chỉ số giá nhóm lương thực tăng 6,17% tác động làm CPI chung tăng 0,23 điểm phần trăm. Trong đó, giá gạo tăng 5,76% theo giá gạo xuất khẩu, tác động làm CPI chung tăng 0,15 điểm phần trăm. Chỉ số giá nhóm thực phẩm tăng 2,48%, chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng tăng trong các dịp Lễ, Tết, tác động làm CPI chung tăng 0,53 điểm phần trăm.
Chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4,55%, tác động làm CPI chung tăng 0,15 điểm phần trăm do nhu cầu sử dụng điện tăng và Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân…
Tổng cục Thống kê cũng chỉ ra, các yếu tố làm giảm CPI trong 11 tháng năm 2023. Đó là, chỉ số giá nhóm xăng dầu trong nước 11 tháng năm 2023 giảm 12,12% so với cùng kỳ năm trước theo biến động của giá thế giới, tác động làm CPI chung giảm 0,44 điểm phần trăm; giá dầu hỏa giảm 10,15%. Chỉ số giá nhóm gas trong nước giảm 7,5% theo giá thế giới, tác động làm CPI chung giảm 0,11 điểm phần trăm. Chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,76% do giá điện thoại thế hệ cũ giảm, tác động làm CPI chung giảm 0,02 điểm phần trăm.
Cũng theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 11, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Tính đến ngày 25/11/2023, bình quân giá vàng thế giới ở mức 1.982,01 USD/ounce, tăng 3,8% so với tháng 10/2023 do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) duy trì lập trường giữ lãi suất điều hành ở mức 5,25-5,5% để kéo lạm phát về 2%.
Sự sụt giảm lợi suất trái phiếu Mỹ và đồng USD đang làm tăng sức hấp dẫn đầu tư vào vàng. Bên cạnh đó, giá vàng tăng do nhu cầu dự trữ vàng của các ngân hàng Trung ương và ở khu vực châu Á trong dịp cuối năm.
Theo Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản tháng 11/2023 tăng 0,16% so với tháng trước, tăng 3,15% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 11 tháng năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,27% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,22%). Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 11 tháng năm 2023 giảm 12,12% so với cùng kỳ năm trước, giá gas giảm 7,5% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản./.
