Trồng rừng đặc dụng người dân được hỗ trợ
Theo Cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT), năm 2023, trồng rừng đặc dụng đạt 1.465 ha (tăng 130% so với cùng kỳ năm 2022); trong khi đó, trồng rừng phòng hộ là 3.485 ha (giảm 5,7% so với cùng kỳ năm 2022).
Tổng hợp số liệu từ 155 ban quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ với tổng diện tích 3,77 triệu ha cho thấy, năm qua công tác bảo vệ rừng thông qua hoạt động khoán bảo vệ rừng cho hộ gia đình và cộng đồng địa phương đã được tăng cường.
Tổng diện tích rừng đặc dụng, phòng hộ khoán cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng bảo vệ là hơn 1,5 triệu ha; trong đó rừng đặc dụng 882.317 ha (chiếm 43% diện tích), rừng phòng hộ là 659.486 ha (chiếm 54% diện tích).
Lực lượng kiểm lâm và chuyên trách bảo vệ rừng của chủ rừng đã tổ chức được trên 99.800 đợt tuần tra kiểm soát, truy quét tại rừng. Việc thực hiện đồng bộ giữa truy quét và chốt chặn đã kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp trên địa bàn quản lý của đơn vị; hạn chế tối đa việc để xảy ra các điểm "nóng" về khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, săn bắt động vật hoang dã trái pháp luật.
Kết quả đã phát hiện, thu giữ và xử lý được 892 vụ vi phạm các quy định của pháp luật về lâm nghiệp. Trong đó, đã xử lý hình sự 45 vụ, xử lý hành chính 689 vụ, còn 158 vụ vi phạm chưa được xử lý.
Về hoạt động hỗ trợ vùng đệm, đại diện Cục Lâm nghiệp cho biết có 1.212 thôn, bản vùng đệm được hỗ trợ. Hoạt động hỗ trợ vùng đệm với nhiều hình thức như xây dựng trung tâm văn hóa, hỗ trợ cây giống, con giống... theo nguyện vọng của cộng đồng đã tạo sự gắn kết giữa chủ rừng và cộng đồng trong phối hợp bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.
Năm 2023, các chủ rừng đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đa dạng sinh học thường xuyên, liên tục nhằm đề xuất các giải pháp phát triển sinh vật bảo tồn đa dạng di truyền; đa dạng loài và hệ sinh thái. Đến nay đã có hơn 40 khu rừng đặc dụng, phòng hộ ứng dụng bộ công cụ SMART trong tuần tra bảo vệ rừng, giám sát đa dạng sinh học.
Ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Vườn quốc gia Cúc Phương, cho biết: năm 2023, vườn đã quản lý bảo vệ tốt diện tích hơn 22.400 ha rừng được giao quản lý; thực hiện bảo vệ rừng theo phương châm bảo vệ rừng tận gốc, đảm bảo hiệu quả.
"Đáng chú ý, về sử dụng phần mềm SMART trong tuần tra bảo vệ rừng, kết quả qua phần mềm SMART từ đầu năm đến nay cho thấy đã tuần tra 1.562 cuộc, số tuyến tuần tra 1.485 tuyến, quãng đường tuần tra 17.416 km, thời gian tuần tra 6.696 giờ. Đến ngày 31.10, đã xử lý 12 vụ vi phạm đến tài nguyên rừng, tuy nhiên mức độ thiệt hại ở quy mô nhỏ lẻ, không đáng kể", ông Chính nói.
Rừng đặc dụng thu hút hàng triệu lượt khách du lịch
Cả nước đã thiết lập được hệ thống rừng đặc dụng với 167 khu, tổng diện tích đất tự nhiên là 2,394 triệu ha; có 54/63 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư có diện tích rừng đặc dụng. Một số tỉnh có diện tích rừng đặc dụng lớn nhất là: Đắk Lắk có 229.678 ha, Nghệ An có 173.738 ha, Quảng Bình có 146.588 ha, Quảng Nam có 130.286 ha, Đồng Nai có 102.828 ha.
Cục Lâm nghiệp thông tin thêm, địa hình và khí hậu của Việt Nam đã tạo sự đa dạng của các hệ sinh thái tự nhiên trên phần lục địa. Trong đó, các hệ sinh thái rừng bao gồm: rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới; rừng kín nửa rụng lá ẩm nhiệt đới; rừng lá rộng thường xanh trên núi đá vôi; rừng lá kim tự nhiên; rừng thưa cây họ dầu (rừng khộp rụng lá); rừng tràm đầm lầy nước ngọt; rừng tre, nứa; rừng ngập mặn.
Ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT), cho biết rừng đặc dụng và rừng phòng hộ đại diện cho hầu hết các hệ sinh thái quan trọng trên cạn, trên biển, đất ngập nước; ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh quốc gia.
Theo Cục Lâm nghiệp, hiện tại có 67 ban quản lý khu rừng đặc dụng, phòng hộ có tổ chức các hoạt động kinh doanh du lịch sinh thái, chủ yếu là ở các khu rừng đặc dụng. Sau khi kiểm soát được đại dịch Covid-19, đến năm 2023, số lượng du khách đến các khu rừng đặc dụng tăng mạnh.
Tổng số lượng khách du lịch là 2,4 triệu lượt khách, tăng 124% so với năm 2019 - thời kỳ trước đại dịch; tổng doanh thu đạt 323,493 tỉ đồng, tăng 175% so với năm 2019 (năm 2019 đạt 185 tỉ đồng).
Theo Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, năm 2024, Cục Lâm nghiệp đề ra nhiệm vụ sẽ khôi phục 15% diện tích hệ sinh thái bị suy thoái; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học ở cơ sở; tiếp tục chỉ đạo và hỗ trợ các ban quản lý rừng đặc dụng, rừng phòng hộ triển khai, áp dụng phần mềm SMART, đặt bẫy ảnh để quản lý thông tin tuần tra rừng và giám sát đa dạng sinh học; xây dựng các bộ tiêu chí, chỉ số giám sát tài nguyên rừng và đa dạng sinh học.
Đặc biệt, sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách phát triển các giá trị dịch vụ hệ sinh thái trong môi trường rừng như: dịch vụ môi trường rừng từ dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon của rừng; mở rộng các loại dịch vụ môi trường rừng từ hoạt động du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, nuôi trồng thủy sản; thúc đẩy việc xây dựng phương án quản lý rừng bền vững...
Một trong những nhiệm vụ ngành lâm nghiệp đặt ra là tổ chức xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ.
Hoàn thiện các quy định của pháp luật để làm cơ sở pháp lý cho các ban quản lý rừng đặc dụng, rừng phòng hộ thực hiện hình thức hợp tác, liên kết, cho thuê môi trường rừng để tổ chức hoạt động kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ./.
