Trong dòng chảy phát triển kinh tế - xã hội, mối liên kết giữa tiểu thủ công nghiệp và du lịch ngày càng được nhận diện như một phương thức bền vững để bảo tồn giá trị văn hóa và tạo ra nguồn lợi kinh tế.
Điển hình, những sản phẩm mỹ nghệ mang dấu ấn đặc trưng của từng vùng đất, từ bánh tráng Phú Hòa Đông, mai vàng Bình Lợi đến muối Lý Nhơn, đã trở thành cầu nối văn hóa giữa quá khứ và hiện tại, giữa các nghệ nhân tài hoa và khách du lịch khắp nơi.
Bà Thái Hương Lan, một chủ cơ sở sản xuất bánh tráng tại Phú Hòa Đông, chia sẻ rằng việc kết hợp sản xuất với du lịch đã tạo ra những cơ hội mới cho gia đình bà. Cùng với đó, “Mỗi dịp lễ, Tết, cơ sở sản xuất của tôi trở thành điểm đến quen thuộc của khách tham quan. Họ vừa được trải nghiệm quy trình làm bánh, vừa có thể mua sản phẩm về làm quà. Điều này không chỉ cải thiện kinh tế mà còn giúp quảng bá hình ảnh làng nghề đến bạn bè quốc tế”, bà Lan cho biết.
Nhận thấy được những tiềm năng quý báu này, TP.HCM đã ưu tiên phát triển các làng nghề gắn liền với du lịch như một phần trong chiến lược xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống kinh tế - xã hội. Năm làng nghề truyền thống, bao gồm làng đan đát Thái Mỹ, làng bánh tráng Phú Hòa Đông (Củ Chi), làng se nhang Lê Minh Xuân, làng mai vàng Bình Lợi (Bình Chánh) và làng muối Lý Nhơn (Cần Giờ), đã được thành phố đầu tư phát triển mạnh mẽ.
Với quyết định công nhận các làng nghề truyền thống, UBND TP.HCM đã khẳng định cam kết hỗ trợ phát triển sản xuất, cấp bằng chứng nhận và tạo điều kiện để các làng nghề được hưởng chính sách ưu đãi của Chính phủ. Các chính sách này không chỉ tập trung vào việc bảo tồn các giá trị văn hóa mà còn nâng cao năng lực sản xuất, đặc biệt hướng đến sản phẩm thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.
Thành phố cũng đã triển khai hàng loạt các chương trình hỗ trợ, từ việc khôi phục và tôn tạo cảnh quan làng nghề đến tổ chức các lễ hội, sự kiện văn hóa dân gian nhằm tạo ra không gian trải nghiệm đậm bản sắc dân tộc. Các chính sách hỗ trợ về tài chính và công nghệ, như theo Quyết định 17/2020/QĐ-UBND của UBND TP.HCM, mang lại cơ hội lớn cho các hộ gia đình, tổ hợp tác và doanh nghiệp nhỏ tại các làng nghề.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn TP.HCM, bà Hoàng Thị Mai cho biết, những nỗ lực bảo tồn và phát triển làng nghề không chỉ nhằm giữ gìn các giá trị văn hóa mà còn hướng tới việc nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng cơ hội du lịch và góp phần phát triển kinh tế bền vững. Tháng 9/2023, thành phố đã ban hành Nghị quyết 09, hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho các hộ sản xuất và khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, góp phần mở rộng quy mô sản xuất và tăng cường tiếp cận thị trường.
Một điểm sáng trong chính sách hỗ trợ là việc ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất tiểu thủ công nghiệp với mức hỗ trợ lên đến 50% chi phí, tối đa 300 triệu đồng/cơ sở. Đối với dây chuyền công nghệ hiện đại, mức hỗ trợ còn cao hơn, tạo động lực cho các làng nghề đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
Việc kết hợp sản xuất tiểu thủ công nghiệp với du lịch tại TP.HCM đã và đang mang lại những bước chuyển mình đáng kể. Các làng nghề truyền thống giờ đây không chỉ là nơi sản xuất mà còn là không gian giao thoa văn hóa, nơi du khách có thể cảm nhận sâu sắc hồn cốt của vùng đất qua từng sản phẩm thủ công. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ thành phố và Chính phủ, các làng nghề tại TP.HCM không chỉ đóng vai trò gìn giữ bản sắc dân tộc mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, nâng cao đời sống người dân và xây dựng hình ảnh một TP.HCM hiện đại, sáng tạo nhưng vẫn đậm nét truyền thống.
TP.HCM đặt niềm tin với những chính sách đầu tư chiến lược và sự đồng lòng từ cộng đồng, các làng nghề sẽ tiếp tục phát triển, mang lại sức sống mới cho nông thôn, góp phần làm phong phú thêm bức tranh du lịch của thành phố và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch quốc tế.
Các làng nghề truyền thống tại TP.HCM không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hoá quý báu mà còn đang trở thành những điểm đến du lịch hấp dẫn. Nơi lưu giữ tinh hoa nghệ thuât, kỹ thuật chế tác, đóng vai trò là điểm nhấn độc đáo, thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế./.
