Môi trường là gì?
Theo Litter, it costs you, môi trường là một tổ hợp gồm các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh một hệ thống, cá thể hoặc sự vật nào đó. Chúng sẽ tác động lên hệ thống này, xác định xem xu hướng và tình trạng tồn tại.
Một định nghĩa rõ ràng hơn, môi trường là một tổ hợp gồm các yếu tố tự nhiên và các yếu tố vật chất nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau. Các yếu tố này ảnh hưởng tới sản xuất, đời sống, sự tồn tại và phát triển của con người cũng như thiên nhiên. Tóm lại, môi trường là một khách thể gồm vật chất, điều kiện hoàn cảnh… bao quanh khách thể hoặc các hoạt động của khách thể diễn ra trong chúng.
Môi trường gồm những gì?
Môi trường bao gồm môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo. Môi trường tự nhiên gồm tất cả các yếu tố xuất hiện một cách tự nhiên trên Trái Đất. Nó là một môi trường mà các vật thể sống tương tác với nhau. Môi trường tự nhiên cung cấp cho chúng ta không khí để thở, cung cấp các loại tài nguyên khoáng sản, đất để trồng cấy, xây dựng nhà cửa, chân nuôi… Môi trường tự nhiên bao gồm 4 thành phần chính gồm thạch quyển; thuỷ quyển; khí quyển và sinh quyển. Cụ thể như sau:
Thạch quyển hay còn gọi là địa quyển/môi trường đất. Đây là bộ phận gồm vỏ Trái Đất có bề dày 60-70km ở phần lục địa. Sâu hơn nữa là 2-8km dưới đáy đại dương. Các quần xã sinh vật sẽ sinh sống trên môi trường đất; Thuỷ quyển hay còn gọi là môi trường nước. Đây là phần nước trên Trái Đất, bao gồm: sông, hồ, suối, đại dương, nước ngầm, hơi nước, băng tuyết; Khí quyển hay còn gọi là môi trường không khí. Đây là tầng không khí bao quanh Trái Đất.
Sinh quyển hay còn gọi là môi trường sinh vật. Đây là bộ phần gồm thực vật, động vật và con người. Đây cũng là nơi sinh sống của nhiều loại sinh vật nhỏ bé khác như ký sinh, cộng sinh, biểu sinh… Tất cả điều này đã tạo nên sự đa dạng sinh học trong môi trường tự nhiên. Không giống môi trường tự nhiên, môi trường nhân tạo là tất cả các yếu tố nhân tạo như thành phần hoá học, tính chất vật lý… Những yếu tố này do con người tạo ra và bị con người chi phối.
Tại sao phải bảo vệ môi trường?
Trước khi tìm hiểu tại sao phải bảo vệ môi trường, chúng ta cần phải hiểu bảo vệ môi trường là gì?
Bảo vệ môi trường là gì?
Bảo vệ môi trường là các hoạt động cải thiện môi trường và giữ cho môi trường luôn trong lành. Bảo vệ môi trường còn giúp đảm bảo cân bằng sinh thái, khắc phục những hậu quả mà con người gây ra cho môi trường.
Tại sao phải bảo vệ môi trường?
Hiện nay, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng môi trường của chúng ta đang bị ô nhiễm trầm trọng. Từ những điều nhỏ nhất như khói bụi cho đến những điều lớn như biến đổi khí hậu, thời tiết khắc nghiệt hơn, mưa axít, nước biển dâng, sa mạc hóa… Theo điều tra, nhiệt độ trung bình của Trái Đất đang nóng hơn gần 40°C so với kỷ băng hà cách đây 13.000 năm. Đặc biệt, trong 100 năm trở lại đây, nhiệt độ trung bình tăng 0.6 - 0.7°C và trong 100 năm tới sẽ tăng khoảng 1.4-5.8°C.
Sự nóng lên toàn cầu như vậy có tác động không nhỏ đến môi trường và xã hội. Cụ thể, nhiệt độ tăng sẽ làm băng tan và mực nước biển cũng tăng theo, gia tăng các cơn bão, suy giảm tầng ozon… Ngoài ra, một số loài không kịp thích ứng có thể bị tuyệt chủng. Đặc biệt, con người sống trong môi trường bị ô nhiễm sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ. Khi sống trong môi trường bị ô nhiễm, con người có thể mắc các bệnh về phổi, tim mạch, gan, giảm trí thông minh ở trẻ em…
Vì vậy, việc cấp thiết hiện nay đó là bảo vệ môi trường và cải thiện môi trường đang bị ô nhiễm. Nhận thức được vấn đề này, Liên Hợp Quốc đã quyết định ngày 5/6 là Ngày môi trường thế giới. Ngoài ra còn có khái niệm về môi trường xã hội. Môi trường xã hội là mối quan hệ giữa người với người. Đó là các luật lệ, cam kết, thể chế, ước định… ở các cấp khác nhau. Môi trường xã hội có nhiệm vụ định hướng con người theo một khuôn khổ nhất định để cho sự phát triển được thuận lợi, khiến cuộc sống của con người khác với sinh vật khác.
Mặc dù các nhân tố này trái ngược nhau nhưng lại cùng tồn tại, đan xen nhau và tương tác chặt chẽ với nhau. Các thành phần sẽ luôn chuyển hoá và theo chu kỳ nhất định tạo sự cân bằng. Sự cân bằng này tạo cho sinh vật trên Trái Đất phát triển ổn định. Chu kỳ thường gặp là tuần hoàn cacbon, nitơ, lưu huỳnh… Các chu kỳ này được gọi chung là địa hoá học. Trong khi đó, sinh vật và môi trường xung quanh tương hỗ lẫn nhau về cả năng lượng và vật chất thông qua các thành phần môi trường và hoạt động của hệ mặt trời.
Yếu tố ảnh hưởng tới môi trường
Để ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên, có 2 yếu tố:
Đến từ chính tự nhiên
Cụ thể gồm động đất, núi lửa phun trào, sóng thần, nước biển dâng…Những hiện tượng này xảy ra là do lớp vỏ Trái Đất không đồng đều và nó có tác động nhất định đối với tự nhiên.
Đến từ con người
Có thể nói, đây là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến môi trường tự nhiên hiện nay. Con người có tốc độ sinh trưởng và trí thông minh vượt trội. Vì vậy, con người cũng là tác nhân ảnh hưởng lớn nhất đến thiên nhiên.
Chính từ những hoạt động nhỏ nhất như vứt rác bừa bãi hay các hành động lớn hơn như xây cất, trồng trọt…đã làm môi trường dần bị huỷ hoại. Lòng tham của con người càng lớn, thiên nhiên bị huỷ hoại càng nhanh. Cụ thể, để xây cất, trồng trọt, con người phải phá rừng (đặc biệt là rừng đầu nguồn), xẻ núi. Việc phá rừng, xẻ núi sẽ đem lại những hậu quả:
Đối với đời sống
- Theo nguyên lý, khi quang hợp, cây sẽ hấp thụ CO2 và thải ra khí O2. Điều này sẽ làm bầu khí quyển trong lành hơn và tốt cho sức khoẻ con người cũng như động vật. Nếu rừng bị tàn phá, bầu khí quyển sẽ không được lọc gây ô nhiễm trầm trọng.
- Gây lũ lụt, sạt lở, xói mòn đất
Đối với môi trường tự nhiên
- Môi trường sống của sinh vật sẽ bị huỷ hoại. Từ đó khiến các sinh vật dần dần bị tuyệt chủng hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng.
- Gây nên hiệu ứng nhà kính, sự ấm lên toàn cầu… Một vài yếu tố khác như thiên thạch, sự thay đổi quỹ đạo các hành tinh… cũng ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên. Trên đây là những thông tin tổng quan về môi trường tự nhiên. Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích đối với tất cả mọi người!
Các biện pháp bảo vệ môi trường
Sử dụng các vật liệu từ thiên nhiên; Hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; Sử dụng năng lượng sạch, năng lượng có thể tái tạo; Áp dụng khoa học hiện đại vào trong đời sống để giảm ô nhiễm; Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện năng; Phân loại rác thải; Hạn chế sử dụng đồ nhựa và túi nilon; Không lãng phí đồ ăn; Trồng nhiều cây xanh; Ưu tiên các sản phẩm tái chế; Tuyên truyền và nâng cao ý thức mọi người về bảo vệ môi trường; Hãy nhớ, bảo vệ môi trường là bảo vệ chính chúng ta!./.
