Xây dựng vùng dừa hữu cơ nhằm phát huy lợi thế "thủ phủ" dừa
Tỉnh Bến Tre hiện có diện tích dừa hơn 79.000 ha, đã xuất khẩu sáng 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, thu về hằng năm gần 500 triệu USD. Nói đến địa danh Bến Tre là nói đến cây dừa và các sản phẩm dừa, mặc dù địa phương này còn nhiều đặc sản khác và cũng được mệnh danh là “vương quốc hoa kiểng”, “vương quốc cây giống”…
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Bến Tre, để phát huy tiềm năng, lợi thế các vùng sinh thái, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, tỉnh đã đề ra mục tiêu phải ổn định diện tích vườn dừa hiện có, trồng mới và cải tạo đối với các vườn dừa lão, năng suất thấp và áp dụng các biện pháp kỹ thuật trồng xen, nuôi xen như thủy sản, gia cầm với trồng dừa để tăng giá trị trên diện tích đất sản xuất.
Thực hiện các mô hình nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị và hiệu quả kinh tế của vườn dừa. Phát triển thêm diện tích vườn dừa canh tác theo hướng hữu cơ, tuần hoàn, gắn với truy xuất nguồn gốc trên cơ sở liên kết chuỗi giá trị bền vững và xây dựng các sản phẩm OCOP của địa phương. Phát triển, đa dạng hóa, chế biến sâu sản phẩm dừa đáp ứng nhu cầu của thị trường; kết hợp xây dựng không gian phát triển vườn dừa với du lịch sinh thái miệt vườn, ẩm thực.
Trong thời gian tới, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động doanh nghiệp, địa phương và người dân trên địa bàn tiếp tục duy trì, mở rộng diện tích sản xuất dừa hữu cơ và xây dựng mã số vùng trồng để phục vụ xuất khẩu, nhằm nâng cao thu nhập cho người dân.
Ủy ban Nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các ngành và địa phương tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 21/01/2021 của Tỉnh ủy về xây dựng vùng sản xuất tập trung, gắn với phát triển chuỗi giá trị nông sản chủ lực tỉnh Bến tre giai đoạn 2020-2025 và định hướng đến năm 2030; Kế hoạch số 3003/KH-UBND của Ủy ban Nhân dân tỉnh ngày 01/6/2021 về thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TU của Tỉnh ủy.
Tỉnh Bến Tre đã xác định quy mô và lộ trình cụ thể thực hiện xây dựng vùng sản xuất dừa đến năm 2025 đạt 20.000ha dừa hữu cơ và phân kỳ cụ thể cho từng năm để triển khai. Đến nay, diện tích dừa sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ 20.781,6ha, đạt 103,9% so với kế hoạch.
Tại Bến Tre, việc xây dựng và quản lý vùng trồng, vùng sản xuất dừa được các ngành, các cấp quan tâm tổ chức thực hiện. Đặc biệt, đối với những khu vực trồng dừa theo các tiêu chuẩn hữu cơ, các chi phí chứng nhận, quản lý vùng nguyên liệu đã được doanh nghiệp tham gia xây dựng vùng sản xuất đầu tư và thực hiện khá tốt.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre Đoàn Văn Đảnh cho biết, toàn tỉnh đã xây dựng 133 vùng trồng được cấp mã số vùng trồng dừa tươi xuất khẩu với quy mô 8.373,61ha, 12.892 hộ tham gia và 14 cơ sở đóng gói được cấp mã số xuất khẩu thị trường Trung Quốc, phân bố tại các huyện Châu Thành, Ba Tri, Giồng Trôm, Bình Đại, Mỏ Cày Bắc và thành phố Bến Tre.
Thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị dừa bền vững
Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp với các ngành, địa phương vận động người dân chuyển đổi hình thức sản xuất theo hướng tổ hợp tác, hợp tác xã nhất là sản xuất dừa theo hướng hữu cơ, để mở rộng diện tích các vườn dừa hữu cơ tập trung, xây dựng mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói xuất khẩu dừa tươi, đồng thời vận động doanh nghiệp trên địa bàn tham gia liên kết với tổ hợp tác, hợp tác xã.
Qua đó, số lượng hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị dừa ngày càng tăng. Từ năm 2021 đến nay, tăng 16 tổ hợp tác, hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị dừa. Đến nay, tỉnh có 32 tổ hợp tác, 34 hợp tác xã tham gia vùng sản xuất gắn với chuỗi giá trị dừa với tổng diện tích đạt 10.094,55ha với 7.048 thành viên.
Bên cạnh đó, để hỗ trợ cho nông dân trồng dừa, cũng như đồng hành cùng doanh nghiệp, Ủy ban Nhân dân tỉnh chỉ đạo ngành chức năng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác, tư vấn kỹ thuật canh tác dừa hữu cơ; tuyên truyền, vận động tham gia xây dựng vùng sản xuất.
Tỉnh xây dựng mô hình điểm về xây dựng vùng sản xuất tập trung gắn với phát triển chuỗi giá trị; xây dựng và mở rộng vùng trồng dừa tươi xuất khẩu đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu.... Qua đó, nhằm giới thiệu, quảng bá rộng rãi về tiềm năng của cây dừa Bến Tre, cũng như kết nối tiêu thụ các sản phẩm đặc trưng của tỉnh.
Để đạt được mục tiêu về phát triển cây công nghiệp chủ lực đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, tỉnh tập trung thực đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp sau: vận động, khuyến khích doanh nghiệp (DN) tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ dừa, qua đó góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng ngành dừa nói riêng, ngành nông nghiệp tỉnh nói chung.
Phát triển ổn định, bền vững vùng sản xuất dừa tập trung của tỉnh; đẩy nhanh tiến độ xây dựng chuỗi giá trị dừa, phát triển sản xuất dừa hữu cơ, xây dựng mã số vùng trồng dừa tươi để đáp ứng nhu cầu tối đa nguyên liệu dừa chất lượng phục vụ cho chế biến và xuất khẩu của các DN trong và ngoài tỉnh.
Tổ chức lại sản xuất gắn với phát triển kinh tế tập thể; tập trung xây dựng hệ sinh thái DN đủ mạnh, chủ động tham gia vào chuỗi giá trị dừa, giữ vai trò hạt nhân kết nối thị trường; chia sẻ lợi ích, rủi ro giữa các tác nhân trong chuỗi. Tăng cường hoạt động khuyến công, công tác hỗ trợ các DN, cơ sở sản xuất, đầu tư đổi mới máy móc thiết bị, công nghệ chế biến dừa có giá trị gia tăng cao. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành, các Hiệp hội ngành hàng và DN thực hiện tổ chức các chương trình quảng bá sản phẩm; tháo gỡ rào cản thương mại, đàm phán mở rộng thị trường xuất khẩu...
Thường xuyên cập nhật thông tin, các quy định về xuất nhập khẩu dừa của các quốc gia trên thế giới để thông tin, kịp thời đến các DN chế biến, xuất khẩu dừa trên địa bàn tỉnh để biết, thực hiện. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho các cán bộ, công chức, viên chức làm công tác liên quan lĩnh vực nông nghiệp và chế biến nông sản. Tăng cường hợp tác với các nước và các tổ chức quốc tế về khoa học kỹ thuật phục vụ phát triển sản xuất cây công nghiệp chủ lực.
Bên cạnh đó, hỗ trợ DN tổ chức hoặc phối hợp với DN ngành dừa mở các lớp đào tạo cho đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật, công nhân... đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và thế giới./.
