Hội nghị có sự tham dự của ông Bùi Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cùng hơn 200 đại biểu từ các cơ quan nhà nước và lãnh đạo các doanh nghiệp.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) đã đưa ra những đánh giá về tình hình phát triển của TP. Hồ Chí Minh trong những năm qua. “Từ lâu, TP. Hồ Chí Minh với vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, đã trở thành điểm đến lý tưởng cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước. Với nhiều lợi thế về vị trí địa lý, kinh tế, kỹ thuật, nhân lực, Thành phố luôn được đánh giá là một trong những địa phương dẫn đầu về thu hút nguồn vốn FDI”, bà Cao Thị Phi Vân cho biết.
Bà Vân chia sẻ, vốn FDI vào TP. Hồ Chí Minh “bật tăng” trong 6 tháng đầu năm đã cho thấy tình hình kinh tế của Thành phố có sự khởi sắc trong quý II sau khi giảm sâu ở quý I/2023. Đây là một tín hiệu đáng mừng nhưng câu hỏi đặt ra là Thành phố cần làm gì để tiếp tục giữ vững sức hút đối với dòng vốn FDI nhất là khi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu (GMT), sẽ áp dụng cho 141 quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, bắt đầu từ năm 2024, sẽ đặt ra thách thức đáng kể cho các thị trường mới nổi như Việt Nam, nơi ưu đãi thuế là một trong những điểm hấp dẫn nhất đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Nếu không tính đến ưu đãi về thuế nữa thì vấn đề còn lại trong thu hút FDI chính là tập trung cải thiện môi trường đầu tư. Và một trong những mục tiêu trọng tâm cần quan tâm trong thời gian tới là đề xuất giải pháp pháp lý hiệu quả cho nhà đầu tư tại Thành phố, nhằm tạo một môi trường pháp lý lành mạnh và trong sạch, để nhà đầu tư nước ngoài có thể yên tâm ổn định đầu tư và kinh doanh lâu dài.
Tại Hội nghị, ông Đào Minh Chánh - Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh đã giới thiệu Đề án nâng cao hiệu quả thu hút nguồn vốn trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2023 - 2025 tầm nhìn 2030. Đề án được xây dựng bám sát quan điểm chỉ đạo của Trung ương về nâng cao hiệu quả đầu tư nước ngoài trong giai đoạn mới. Thông qua đề án, các mục tiêu, nhiệm vụ được chỉ đạo rõ ràng là một lộ trình nhằm hướng tới mục tiêu lớn tăng nguồn vốn đầu tư trên địa bàn, phát triển Thành phố.
“Hiện nay, tình hình quốc tế đang thay đổi nhanh chóng, phức tạp và khó đoán trước với nhiều vấn đề chưa từng xảy ra trước đây. Nhiều thách thức đang đặt ra cho các quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, như suy thoái kinh tế, an ninh năng lượng và an ninh lương thực toàn cầu. Điều này tác động mạnh mẽ đến chiến lược đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia. Tất cả những yếu tố này đang ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và tại TP. Hồ Chí Minh”, ông Đào Minh Chánh cho biết.
Cũng tại Hội nghị, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã có những đánh giá về một số trở ngại điển hình liên quan đến quy định pháp luật đối với hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài. Cụ thể, khung pháp luật điều chỉnh hoạt động đầu tư kinh doanh còn nhiều bất cập, khiến cho các chính sách ưu đãi của Chính phủ mặc dù rất hấp dẫn nhưng vẫn khó đủ sức thu hút nguồn vốn đầy tiềm năng. Sự đổi mới trong khung pháp lý về đầu tư mở rộng cơ hội thu hút đầu tư, tuy nhiên, cần đảm bảo sự thống nhất trong các văn bản sửa đổi, nhất là sự đồng bộ giữa các Luật quan trọng như Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu.
“Không thể phủ nhận rằng, môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta, đặc biệt tại TP. Hồ Chí Minh liên tục được cải thiện với thái độ và trách nhiệm tích cực của địa phương, tuy nhiên, tình trạng vướng mắc về mặt thủ tục, áp dụng quy định pháp luật vẫn đang là một trong những thách thức lớn với doanh nghiệp, nhất là các nhà đầu tư nước ngoài. Điểm vênh giữa quy định và thực tiễn áp dụng là vướng mắc mà nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt, các cơ quan có thẩm quyền cần nỗ lực hết sức để cải thiện và loại bỏ tình trạng này”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.
Trên cơ sở nhận diện các rủi ro pháp lý và thiệt hại mà nhà đầu tư có thể đối mặt dưới góc nhìn thực tiễn, Diễn đàn hướng đến cung cấp giải pháp cho nhà đầu tư để giải quyết các vấn đề pháp lý trong ngắn hạn và dài hạn cùng với đó là kinh nghiệm xử lý đối với các vấn đề pháp lý mà nhà đầu tư đang vướng phải.
“Theo thống kê của VIAC, tỷ lệ tranh chấp có yếu tố FDI trong năm 2022 chiếm khoảng 40%, trong đó, hầu hết là các tranh chấp phức tạp, gắn với các dự án đầu tư, công trình lớn. Theo đó, mô hình Diễn đàn Hỗ trợ pháp lý Đầu tư sẽ giải quyết những vấn đề còn nổi cộm thông qua hình thức đối thoại và phản hồi những phản ánh của cộng đồng các nhà đầu tư liên quan đến việc áp dụng quy định pháp luật”, ông Châu Việt Bắc - Phó Tổng thư ký Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) chia sẻ.
Trong phần đối thoại cùng nhà đầu tư được điều phối bởi TS. Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), đại diện các Hiệp hội nêu ra những khó khăn mà doanh nghiệp thành viên đang đối mặt, nổi cộm nhất liên quan đến vấn đề về cập nhật và áp dụng quy định pháp luật. Các đại diện cho biết các cơ quan chuyên trách tích cực lắng nghe và ghi nhận ý kiến của doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình nghiên cứu giải pháp chưa thực sự kịp thời để hỗ trợ doanh nghiệp. Từ thực tiễn trên, các đại diện thống nhất quan điểm rằng nên có một Diễn đàn pháp lý doanh nghiệp thường niên nhằm tạo môi trường trao đổi chuyên sâu, định hướng những giải pháp cụ thể và trọng tâm liên quan đến pháp lý doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh, bởi lẽ thành phố là thị trường năng động và có những đặc trưng riêng biệt, việc áp dụng quy định pháp luật của nhà đầu tư tại TP. Hồ Chí Minh sẽ có những nét khác hơn so với những địa phương khác.
Việc triển khai Diễn đàn Hỗ trợ pháp lý đầu tư thường niên giúp cho các doanh nghiệp nước ngoài cập nhật các thông tin mới về những thay đổi trong thủ tục, quy định pháp luật có chi phối đáng kể đến hoạt động, trên cơ sở đó, nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược hoạt động an toàn, hiệu quả, tiên lượng được sự thay đổi của pháp luật để nắm bắt và kịp thời ứng phó với những vấn đề phát sinh ngoài kế hoạch, giảm thiểu tối đa rủi ro và các tranh chấp.
Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) chia sẻ: “Nhằm đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư nước ngoài trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, việc triển khai Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý cho nhà đầu tư nước ngoài tại Thành phố sẽ xử lý kịp thời những vướng mắc liên quan về cơ chế và vận dụng chính sách pháp lý đối với nhà đầu tư bằng việc đưa ra những giải pháp thiết thực, cập nhật sát sao thông qua mô hình dự kiến bao gồm 2 diễn đàn 1 năm”.
Qua Hội nghị này, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) và Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) kỳ vọng Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư tại TP. Hồ Chí Minh sẽ được triển khai hiệu quả, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của nhà đầu tư nước ngoài nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp nói chung trong thời gian tới.
