Các mô hình nông nghiệp hữu cơ tại Thanh Hóa rất đa dạng, từ trồng trọt (rau màu, cây ăn quả, lúa gạo) đến chăn nuôi (gia súc, gia cầm) và nuôi trồng thủy sản. Điểm chung của các mô hình này là tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất hữu cơ, không sử dụng hóa chất độc hại, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu hóa học và các chất kích thích tăng trưởng. Thay vào đó, người nông dân ưu tiên sử dụng các biện pháp sinh học, phân hữu cơ, thuốc trừ sâu sinh học và các phương pháp canh tác truyền thống để bảo vệ cây trồng, vật nuôi và môi trường.
Nhờ áp dụng các phương pháp sản xuất hữu cơ, nông sản Thanh Hóa ngày càng nâng cao về chất lượng, an toàn và giá trị dinh dưỡng. Nhiều sản phẩm đã được chứng nhận hữu cơ, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế. Điều này không chỉ giúp nông dân tăng thêm thu nhập mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Thanh Hóa trên thị trường, tạo đà cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp tỉnh nhà.
Để minh chứng cho những lợi ích trên, chúng ta có thể tìm hiểu về mô hình sản xuất hữu cơ tại Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc, xã Phú Lộc (huyện Hậu Lộc). HTX đã đầu tư hơn 1 tỷ đồng để xây dựng hệ thống nhà màng, giàn trồng và hệ thống tưới tiêu tự động. Trên diện tích 3,5ha, HTX áp dụng phương pháp canh tác theo tiêu chuẩn “5 không” (không phân bón hóa học, không sử dụng hóa chất, không thuốc trừ sâu, không thuốc diệt cỏ, không thuốc kích thích).
HTX cũng hướng dẫn nông dân tự ủ phân hữu cơ phục vụ sản xuất, giúp giảm lượng chất thải nông nghiệp và tiết kiệm chi phí vật tư. Giám đốc HTX Hoàng Văn Toàn cho biết: "Phân hữu cơ tự sản xuất có giá thành thấp, nguyên liệu sẵn có tại địa phương và giúp đất tơi xốp, cung cấp dinh dưỡng tốt hơn cho cây trồng." Nhờ phương pháp này, sản lượng rau và ớt đạt 4 tấn/ha, đem lại doanh thu 65 triệu đồng/lứa. Toàn bộ sản phẩm được ký hợp đồng tiêu thụ với các doanh nghiệp lớn như Công ty TNHH Đức Cường (Hải Dương), Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (Ninh Bình) và Công ty TNHH Long Phương Nam (Hậu Lộc).
Bên cạnh những mô hình tiêu biểu như trên, Thanh Hóa còn có nhiều mô hình sản xuất hữu cơ khác như bưởi hữu cơ Yên Định, cam hữu cơ Thạch Thành, lúa hữu cơ tại các huyện Yên Định, Nông Cống, và mô hình lúa - cá tại huyện Hà Trung.
Thực hiện Quyết định số 885/QĐ-TTg ngày 23/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030, ngày 7/11/2022, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 3809/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2030. Đề án này đặt mục tiêu xây dựng và phát triển nền nông nghiệp hữu cơ của tỉnh một cách bền vững, nâng cao chất lượng và giá trị nông sản, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, việc phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Thanh Hóa cũng gặp phải không ít khó khăn. Phần lớn các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ vẫn có quy mô nhỏ lẻ, do chi phí đầu tư cao và thời gian canh tác kéo dài so với phương pháp truyền thống. Nhiều hộ nông dân còn băn khoăn khi sản phẩm hữu cơ chưa có lợi thế cạnh tranh về giá so với sản phẩm thông thường.
Để từng bước phát triển và nhân rộng các mô hình sản xuất hữu cơ, ngành nông nghiệp Thanh Hóa đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương, HTX và doanh nghiệp tiếp cận quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ. Theo mục tiêu đề ra, đến năm 2025, Thanh Hóa sẽ có gần 200ha diện tích canh tác nông nghiệp hữu cơ, góp phần thay đổi phương thức sản xuất, cung cấp nông sản an toàn và chất lượng cho thị trường.
Với định hướng rõ ràng và sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, ngành, nông nghiệp hữu cơ tại Thanh Hóa hứa hẹn sẽ có những bước tiến mạnh mẽ, góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững và thân thiện với môi trường trong năm 2025 và những năm tiếp theo./.
