Chủ động nguồn nước tưới cứu cây trồng
Trong những ngày này, vợ chồng anh Ma Thông ở bon Sar Pa, xã Thuận An (huyện Đắk Mil) lúc nào cũng tất bật với việc tìm nước chống hạn. Anh liên tục chạy ngược chạy xuôi ra rẫy, chuẩn bị vòi rồng, béc tưới, mua dầu để chạy máy bơm tưới nước cho vườn cà phê.
Sở hữu 800 cây cà phê trong vườn, anh Thông chủ động đào hồ chứa gần 1.000m² dưới chân rẫy để đảm bảo nước tưới. Hiện gia đình đang vào đợt tưới thứ hai, hồ vẫn đủ nước chống hạn cho cà phê. Tại đập Đắk Ken, không khí chống hạn diễn ra khẩn trương. Gần 20 máy bơm dọc bờ hoạt động liên tục, tiếp nước cứu cây trồng lân cận.
Dưới cái nắng gay gắt mùa khô, ông Trần Hồng ở thôn 7, xã Đắk Lao (huyện Đắk Mil) cũng dốc sức để duy trì nguồn nước tưới cho vườn cà phê hơn 2.500 cây. Hiện ông đang bước vào đợt tưới thứ ba, lấy nguồn nước từ đập Đắk Ken. Nhờ hệ thống ống dẫn dài khoảng 2km được chôn sẵn từ đập về rẫy. Nhờ đó, việc tưới tiêu trở nên chủ động, “dễ thở” hơn đôi chút đối với ông Hồng trong cao điểm mùa khô năm nay.
Không riêng gì cà phê mà nhiều loại cây trồng khác cũng đang oằn mình trước nắng nóng kéo dài suốt nhiều tuần nay. Ông Ngô Xuân Hải ở thôn Đắk Thủy, xã Đắk Lao, (huyện Đắk Mil) cho biết gia đình có 4ha cà phê và sầu riêng. Vườn của ông Hải hiện đang bước vào đợt tưới thứ ba, cần rất nhiều nước.
Huyện Đắk Mil đang bước vào cao điểm mùa khô năm 2025. Nhu cầu sử dụng nước tưới tiêu tăng cao trong khi dung tích các hồ chứa đã giảm mạnh. Tại hồ 35 và hồ 40, xã Đắk Lao, nước đã cạn kiệt hoàn toàn. Hiện các hồ này đang được khẩn cấp bơm nước trung chuyển từ nơi khác để kịp thời phục vụ tưới tiêu cho người dân trong vùng.
Ông Nguyễn Văn Tuấn - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Đắk Mil, cho biết nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến cuối tháng 4 - đầu tháng 5 thì huyện sẽ đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng. Các xã Đắk Lao, Đức Mạnh, Đắk Gằn, Đắk N’Drót và Đắk R’la là những khu vực có nguy cơ hạn hán cao, với khoảng 1.500ha cây trồng và 150 hộ dân có nguy cơ thiếu nước sản xuất và sinh hoạt.
Triển khai nhiều phương án chống hạn
Trước tình trạng hạn hán, Phòng NN-MT huyện Đắk Mil phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, thị trấn và các đơn vị quản lý thủy lợi để theo dõi, kiểm tra và xây dựng phương án chống hạn phù hợp từng khu vực, nhằm giảm thiểu thiệt hại, giúp người dân bảo vệ cây trồng.
Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đắk Nông – Chi nhánh Đắk Mil đang tăng cường kiểm tra, điều tiết nguồn nước hợp lý. Các hồ chứa trọng điểm như hồ Đắk Ken, hồ Đội 35, hồ 40, suối Buôn Xê Ry được ưu tiên bơm nước trung chuyển từ các hồ lân cận. Đồng thời, công tác nạo vét kênh mương, sửa chữa hệ thống bơm, đắp ngưỡng tràn giữ nước cũng đang được triển khai đồng bộ.
Để chủ động ứng phó với hạn hán, UBND các xã, thị trấn trên địa bàn Đắk Mil đang khẩn trương kiểm tra, xây dựng phương án phòng, chống hạn phù hợp từng thời điểm. Cùng với đó, công tác tuyên truyền sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả được đẩy mạnh nhằm nâng cao ý thức người dân.
Tại huyện Krông Nô, một số khu vực trồng cây công nghiệp dài ngày, đặc biệt dọc suối Đắk Sôr, đã bắt đầu thiếu nước tưới. Nếu nắng hạn kéo dài, khoảng 1.000ha cây trồng tại các xã Nam Xuân, Nâm Nung, Nâm N’đir, Đắk D'rô và Tân Thành sẽ đối mặt với nguy cơ hạn hán nghiêm trọng.
Theo ông Doãn Gia Lộc - Trưởng Phòng NN-MT huyện Krông Nô, huyện đã chủ động tuyên truyền đến người dân về diễn biến thời tiết và biện pháp sử dụng nước tiết kiệm. Chính quyền địa phương cũng đang cập nhật, đánh giá nguồn nước từ sông, suối, hồ, đập để khoanh vùng khu vực có nguy cơ hạn, xây dựng kế hoạch điều tiết phù hợp.
Đắk Nông hiện bước vào cao điểm mùa khô. Nhiệt độ trung bình dao động từ 15 - 34°C, độ ẩm từ 70 - 78%, dòng chảy sông suối tiếp tục suy giảm. Nhiều sông, suối nhỏ gần như cạn kiệt, hồ chứa thủy lợi giảm trữ lượng đáng kể. Dù có mưa nhỏ rải rác, nhưng lượng mưa không đủ cải thiện tình trạng khô hạn.
Trước tình hình này, từ ngày 14/3/2025, ngành chức năng đã bắt đầu điều tiết nước tại một số khu vực. Nguồn nước được chuyển từ hồ Tây, hồ Đắk Sắk, hồ Bắc Sơn 1, hồ Đắk Sơn 3 và hồ Đắk Môl để bổ sung cho vùng Đắk Mil và Krông Nô. Tại Đắk Mil, việc bơm chuyển nước từ hồ Đội 1 sang hồ 40 và hồ 35 cũng đã được triển khai nhằm đảm bảo nguồn tưới cho vụ đông xuân.
Việc nâng cao ngưỡng tràn tại 39 hồ chứa nhỏ và hỗ trợ vật tư đắp đập tạm tại 46 vị trí trên suối đang được triển khai nhằm tận dụng tối đa nguồn sinh thủy, bảo vệ cây trồng trước khô hạn.
Bên cạnh các giải pháp công trình thủy lợi, ông Võ Văn Minh - Phó Giám đốc Sở NN-MT Đắk Nông cho biết thêm: Cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nắm rõ diễn biến thời tiết, nguy cơ thiếu nước, từ đó chủ động tiết kiệm và phối hợp chống hạn.
“Với sự chủ động của người dân và quyết liệt từ ngành chức năng, Đắk Nông đang nỗ lực ứng phó với khô hạn, bảo vệ cây trồng, giảm thiểu thiệt hại”, ông Minh nhấn mạnh./.
