Nội dung được chia sẻ tại Hội thảo tổng kết Tăng cường năng lực báo cáo và kiểm kê khí nhà kính hướng đến xây dựng thị trường các-bon trong nước tổ chức tại Hà Nội ngày 23/5.
Nâng cao năng lực xây dựng báo cáo, kiểm kê khí nhà kính
Biến đổi khí hậu là xu thế không thể đảo ngược. Việt Nam cũng không nằm ngoài nỗ lực cùng cộng đồng quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra cam kết Việt Nam phấn đấu đạt phát thải ròng bằng 0 (net zero) vào năm 2050, với sự đồng hành, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cùng ngồn lực trong nước.
Để làm được điều này, Việt Nam đã có các chiến lược, kế hoạch theo lộ trình giảm phát thải để đạt net zero. Trong đó, điều quan trọng nhất là kiểm kê chính xác lượng phát thải khí nhà kính.
Thời gian qua, Chính phủ ban hành Nghị định số 06/2022/NĐ-CP Quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Trên cơ sở đó, các Bộ, ngành cũng đã xây dựng và ban hành các văn bản, chính sách liên quan để thực hiện. Tuy nhiên việc triển khai các quy định này đang gặp một số khó khăn nhất định và cần phải tăng cường năng lực cho các cán bộ quản lý, chuyên gia trong các hoạt động xây dựng báo cáo, kiểm kê khí nhà kính.
Trước thực tế đó, Việt Nam đề xuất Đại sứ quán Úc hỗ trợ tập huấn tăng cường năng lực báo cáo, kiểm kê KNK hướng đến xây dựng thị trường các-bon trong nước. Chương trình đầu tiên thực hiện cách đây 2 năm và đây là chương trình thứ 2.
Úc là quốc gia phát triển, có kinh nghiệm phát triển thị trường các bon. Thông qua Chương trình đào tạo Tăng cường năng lực báo cáo, kiểm kê KNK, các giảng viên cung cấp thêm những kiến thức, khung pháo lý về kiểm kê KNK của Úc để lan tỏa kinh nghiệm cho các Bộ ngành chính phủ cấp trung ương, địa phương và các doanh nghiệp Việt Nam học hỏi thực hiện kiểm kê KNK và xây dựng thị trường các-bon trong nước.
Bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế, Đại sứ quán Úc tại Việt Nam cho biết: Biến đổi khí hậu (BĐKH) và năng lượng và một trong 6 trụ cột quan trọng trong quan hệ song phương giữa Úc và Việt Nam. Úc nhận thấy rằng các hoạt động về báo cáo và kiểm kê khí nhà kính hiệu quả là một phần quan trọng ưu tiên trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Úc.
“Cách tiếp cận của chúng tôi là hướng tới sự minh bạch, liên kết hợp tác, bao gồm hợp tác khu vực và hợp tác với các quốc gia khác, trong đó Việt Nam đóng vai trò quan trọng”, bà Cecilia Brennan khẳng định.
Tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải là cốt lõi tăng trưởng xanh
Các ngành công nghiệp tiêu thụ hơn 50% tổng mức năng lượng toàn quốc và phát thải khoảng 70% tổng lượng khí nhà kính của Việt Nam. Triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ nhằm sử dụng năng lượng và tài nguyên thiên nhiên tiết kiệm và hiệu quả, ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính… là những nhiệm vụ chiến lược và quan trọng để đảm bảo cho sự tăng trưởng xanh của Việt Nam và của toàn ngành Công Thương.
Theo ông Hoàng Văn Tâm - Đại diện Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương đã chia sẻ về mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3). Trong đó, 9 nhiệm vụ trọng tâm được Bộ Công Thương triển khai thực hiện trong thời gian tới gồm: Rà soát, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách về Sử dụng năng lượng tiêt kiệm và hiệu quả (SDNL TK&HQ);
Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh về SDNL TK&HQ; Xây dựng trung tâm dữ liệu năng lượng Việt Nam, các cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin về năng lượng và SDNL TK&HQ;
Tăng cường năng lực về SDNL TK&HQ; Tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện và đánh giá kết quả thực hiện quy định pháp luật về SDNL TK&HQ; Truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về SDNL TK&HQ; Nghiên cứu khoa học công nghệ; Tăng cường hợp tác quốc tế; Thành lập quỹ Tiết kiệm năng lượng. Mục tiêu của Chương trình VNEEP là tiết kiệm 8-10% tổng năng lượng tiêu thụ toàn quốc giai đoạn 2019 -2030.
Khi xây dựng Chương trình VNEEP3, Bộ Công Thương đã có nghiên cứu và xem xét cơ chế thành lập Quỹ TKNL. Bộ Công Thương sẽ là cơ quan quản lý, điều hành quỹ để hỗ trợ các dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng trong tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế. Tuy nhiên, để thành lập được quỹ này thì còn rất khó khăn và thách thức.
Theo ông Tâm, các doanh nghiệp hiện nay muốn tiếp cận nguồn vốn từ các ngân thương mại thì cũng gặp khó bởi vì năng lực của bộ phận chuyên môn tại các ngân hàng để đánh giá cho vay dự án TKNL còn hạn chế. Do đó, Bộ Công Thương đã có những dự án để cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật, có các chuyên gia giúp ngân hàng đánh giá thẩm định cho vay các dự án TKNL.
Ông Tâm cũng chia sẻ thêm, hiện Bộ Công Thương đang tiến hành rà soát, sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có hiệu lực từ năm 2011 để trình Quốc hội vào năm 2025 theo hướng xây dựng các chế tài mang tính bắt buộc thay vì khuyến khích thực thi các giải pháp tiết kiệm năng lượng./.
