Những “điểm xanh” tiên phong
Trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm, những "điểm xanh" đã xuất hiện trên khắp các nẻo đường Thanh Hóa. Đó là những hộ nông dân mạnh dạn thay đổi tư duy canh tác, từ bỏ thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học.
Ông Lê Văn Hùng (xã Yên Lâm, huyện Yên Định), một trong những người tiên phong trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP, chia sẻ: “Ban đầu cũng gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật và thị trường. Nhưng khi thấy sản phẩm của mình được người tiêu dùng tin tưởng, bán được giá cao hơn, tôi càng có thêm động lực để kiên trì”.
Không chỉ có các hộ nông dân cá thể, nhiều hợp tác xã (HTX) cũng đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng này. HTX nông nghiệp hữu cơ Quang Minh Bỉm Sơn thành lập năm 2020, chuyên trồng các sản phẩm rau, quả gồm rau má, diếp cá, dọc mùng, cải ngồng, cải bắp, súp lơ, bông hẹ; dưa chuột baby, dưa lê, cà chua… bằng phương thức canh tác hữu cơ. Các sản phẩm của HTX đã từng bước khẳng định được chỗ đứng trên thị trường và được nhiều khách hàng tin dùng.
Ông Nguyễn Xuân Hùng, Giám đốc HTX, cho biết: “Chúng tôi xác định chất lượng là yếu tố sống còn. Nhờ sản xuất theo tiêu chuẩn, sản phẩm của HTX không chỉ tiêu thụ ổn định tại các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch trong tỉnh mà còn vươn ra các thị trường lớn như Hà Nội”.
Bên cạnh đó, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp thân thiện với môi trường đã được triển khai rộng rãi. Tại phường Đông Cương (TP Thanh Hóa), các hộ dân đã áp dụng mô hình nông nghiệp tuần hoàn không chất thải, sử dụng chất thải chăn nuôi để sản xuất phân hữu cơ, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Tuy nhiên, việc "xanh hóa" nông sản không chỉ dừng lại ở những mô hình sản xuất đơn lẻ. Để nâng cao giá trị và đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm, việc xây dựng các chuỗi liên kết bền vững giữa người sản xuất, doanh nghiệp chế biến, phân phối và thị trường trở nên vô cùng quan trọng.
Trong những năm gần đây, tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều nỗ lực trong việc thúc đẩy các mối liên kết này. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động tìm kiếm, hợp tác với các HTX, tổ nhóm sản xuất nông nghiệp sạch để xây dựng vùng nguyên liệu ổn định. Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Lam Sơn là một ví dụ. Doanh nghiệp này đã liên kết với nhiều nông dân và HTX để sản xuất các loại rau củ quả theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP, cung cấp cho các hệ thống siêu thị lớn và xuất khẩu.
Bên cạnh sự chủ động của doanh nghiệp, vai trò của nhà nước cũng rất quan trọng trong việc "bắt cầu" giữa các bên. Tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp sạch, khuyến khích liên kết sản xuất và tiêu thụ, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại cho các sản phẩm nông sản sạch. Các chương trình tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cũng được triển khai rộng rãi, giúp nông dân nâng cao kiến thức và kỹ năng sản xuất theo tiêu chuẩn.
Những thách thức trên con đường "xanh"
Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, hành trình "xanh hóa" nông sản ở Thanh Hóa vẫn còn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất là nhận thức của một bộ phận nông dân vẫn còn hạn chế, thói quen canh tác truyền thống khó thay đổi. Chi phí đầu tư ban đầu cho sản xuất nông nghiệp sạch thường cao hơn so với phương pháp truyền thống, trong khi thị trường tiêu thụ sản phẩm sạch vẫn chưa thực sự lớn mạnh và ổn định.
Bên cạnh đó, việc xây dựng các chuỗi liên kết bền vững cũng đòi hỏi sự tin tưởng, minh bạch và trách nhiệm cao từ tất cả các bên tham gia. Vẫn còn tình trạng "bẻ kèo", phá vỡ hợp đồng giữa nông dân và doanh nghiệp, gây ảnh hưởng đến sự phát triển ổn định của chuỗi giá trị.
Vượt qua những thách thức, Thanh Hóa đang cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc xây dựng một nền nông nghiệp sạch, an toàn và bền vững. Việc nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị, nâng cao nhận thức cho người sản xuất và người tiêu dùng, cùng với sự hỗ trợ hiệu quả từ chính quyền các cấp, sẽ là những yếu tố then chốt để hiện thực hóa mục tiêu này.
Hành trình "xanh hóa" nông sản xứ Thanh không chỉ là câu chuyện về việc tạo ra những sản phẩm an toàn cho sức khỏe, mà còn là hành trình bảo vệ môi trường, nâng cao giá trị nông sản và xây dựng một tương lai bền vững cho cộng đồng nông nghiệp nơi đây. Những "điểm xanh" tiên phong đang dần lan tỏa, hứa hẹn một ngày không xa, nông sản Thanh Hóa sẽ khẳng định vị thế vững chắc trên bản đồ nông nghiệp Việt Nam./.
