Theo đó, sáng 5/12, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh, Hội Liên hiệp phụ nữ, Tỉnh đoàn Hà Tĩnh vừa phối hợp cùng UBND huyện Hương Khê, tổ chức chương trình vui Tết Chăm Cha Bới cho bà con dân tộc Chứt, Bản Rào Tre.
Tết Chăm Cha bới hay còn được gọi là hay còn gọi là tết mừng cơm mới. Theo truyền thống của bà con dân tộc Chứt, vào ngày 12/11 âm lịch hằng năm là ngày bà con cúng cơm mới để cảm tạ thần rừng, cảm tạ trời đất đã cho họ một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cầu mong một vụ mùa mới cây cối tốt tươi.
Mở đầu là nghi thức cúng bìa rừng của người Chứt, bắt đầu cho Tết Chăm Cha Bới. Đây là phong tục truyền thống, của bà con dân tộc Chứt, là ngày hội lớn của thanh niên và bà con dân tộc Chứt.
Sau lễ cúng nghi thức tại nhà văn hóa cộng đồng, bà con dân tộc Chứt cùng các đại biểu tham gia chương trình được tham gia và thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc; ôn lại những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Chứt.
Tại chương trình, các đại biểu và bà con được xem phóng sự tài liệu nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Chứt, huyện Hương Khê. Trẻ em dân tộc Chứt và cán bộ, người dân địa phương rất sôi nổi, hào hứng… cùng tham gia chương trình vui Tết Chăm Cha Bới.
Nhân dịp này, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh, Tỉnh đoàn Hà Tĩnh, Hội LHPN Tỉnh và huyện Hương Khê đã trao nhiều phần quà ý nghĩa với tổng giá trị gần 150 triệu đồng cho bà con và các em học sinh nhân ngày tết truyền thống của đồng bào dân tộc Chứt.
Trong đó, Hội LHPN tỉnh trao tặng 46 suất quà, mỗi suất 300 nghìn đồng tiền mặt và 2 bánh chưng cho bà con dân tộc Chứt ăn tết.
Tỉnh Đoàn tặng 46 suất quà cho 46 hộ gia đình, mỗi suất gồm 10kg gạo, 1 chiếc chăn, quần áo ấm và các loại nhu yếu phẩm như bánh kẹo, dầu ăn, nước mắm, mì chính; trao 52 suất quà cho các em học sinh bao gồm: quần áo, sách vở, bánh kẹo. Tổng trị giá các phần quà gần 100 triệu đồng.
Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Hà Tĩnh trao tặng 46 suất quà cho 46 hộ dân tộc Chứt, mỗi suất 200 ngàn đồng.
Huyện Hương Khê trao tặng 46 suất quà; mỗi suất gồm 2 kg thịt lợn, 2 kg gạo nếp, 1 hộp bánh với tổng trị giá 15 triệu đồng.
Những năm 1960, 18 người Chứt từ tỉnh Quảng Bình băng rừng đến sinh sống trên những dãy núi phía tây huyện Hương Khê. Họ ở trong hang đá, sống bằng săn bắt, hái lượm.
Bộ đội biên phòng tỉnh Hà Tĩnh khi đó phát hiện nhóm người "lạ" nên đã vận động họ rời rừng về sống ở bản Giàng (xã Hương Liên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh). Không quen cuộc sống mới, cũng không thể quên những hang đá xa xôi nên người Chứt lại bỏ làng, bỏ bản về với núi thiêng.
Mãi đến những năm 1990, tỉnh Hà Tĩnh lập bản nhỏ dưới chân núi Ka Đay để đưa người Chứt ra sinh sống. Người Chứt có không gian riêng, được bộ đội dạy cách làm ăn, dạy tiếng nói, chữ viết…
Lễ hội Chăm Cha Bới được tổ chức nhằm gìn giữ, lưu truyền, phổ biến, phát huy cho thế hệ mai sau những phong tục tập quán tốt đẹp về văn hóa dân gian, nghi lễ truyền thống của đồng bào dân tộc Chứt.
