GNP và GDP là gì? Cách tính GNP và phân biệt với GDP

Chúng ta thường được nghe rất nhiều đến cụm từ GNP, nhưng lại chưa thật sự hiểu bản chất của nó như thế nào. Nhiều người cũng hay nhầm lẫn giữa 2 khái niệm GNP và GDP. Vậy GNP là gì? Cách tính GNP và phân biệt với GDP.
gdp-660-1665970601.jpg
 

GNP - (Gross National Product) là tổng sản phẩm quốc gia

Vậy, chỉ số GNP là gì? GNP là một chỉ số chỉ tổng giá trị của các dịch vụ, sản phẩm cuối cùng được tính trong 1 năm của tất cả các công dân một đất nước làm ra ở ở trong lẫn ngoài nước. Trong thực tế và lý thuyết ngành kinh tế học thì chỉ số GNP là một chỉ tiêu vô cùng quan trọng nhằm đánh giá sự phát triển nền kinh tế của một quốc gia Điều lưu ý trong chỉ số GNP đó là: chỉ những sản phẩm được đem đi tiêu thụ trực tiếp mới dùng để tính GNP chứ các sản phẩm trung gian phục vụ quá trình sản xuất sản phẩm thì không được tính.

Lấy ví dụ đơn giản để hiểu hơn đó là: một chiếc xe máy khi đem đi bán thì được xem là sản phẩm cuối cùng (được tính trong chỉ số GNP) còn những bộ phận tạo thành như: yên xe, bánh, bình điện,… thì được xem là sản phẩm trung gian (được nhà sản xuất bán cho nhà máy lắp ráp xe). Nhưng bánh xe, yên xe, bình điện lại trở thành sản phẩm cuối cùng khi được nhà sản xuất bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Chỉ số tổng sản phẩm quốc gia GNP của một quốc gia trong 1 năm được tính như sau: GNP = (X - M) + NR + C + I + G

GNP thực tế, đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ra trong một thời kỳ, theo giá cả cố định ở một thời kỳ được lấy làm gốc. Giữa GNP được nêu ở trên và GNP thực tế chính là chỉ số giá cả hay còn được gọi là D (chỉ số lạm phát). Chỉ số lạm phát này tính theo GNP.

GDP là một khái niệm được sử dụng nhiều trong kinh tế học, được định nghĩa là tổng sản phẩm nội địa. Có thể hiểu đây chính là giá trị tính bằng tiền của tất cả sản phẩm và dịch vụ cuối cùng được sản xuất trong phạm vị một lãnh thổ và được tính trong một khoảng thời gian nhất định (lấy quy chuẩn là 1 năm)

GDP (Gross Domestic Product) là tổng sản phẩm quốc nội khi áp dụng cho phạm vi một quốc gia.

Chỉ số GNP là một trong những chỉ số cơ bản để đánh giá sự phát triển kinh tế của một lãnh thổ, một quốc gia  nào đó. Vậy chỉ số GDP được tính bằng công thức nào? Là tổng của các khoản tiêu dùng hoặc tổng của các khoản chi tiêu, hoặc tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế. Theo lý thuyết kinh tế học, trong 3 cách trên thì dù tính theo cách nào cũng sẽ cho kết quả là như nhau. Tuy nhiên về thực tế cho thấy: trong nhiều bảng báo cáo thống kê, xuất hiện sự chênh lệch nhỏ. Đó chính là sự sai số trong thống kê.

Phân biệt giữa GDP và GNP

GDP khác với tổng sản phẩm quốc gia (GNP) ở chỗ: GDP đã loại bỏ việc chuyển đổi thu nhập giữa các quốc gia, nó được quy theo lãnh thổ mà sản phẩm được sản xuất ở đó hơn là thu nhập nhận được ở đó.

Lấy 1 ví dụ đơn giản để hiểu rõ hơn như sau. Một nhà máy sản xuất các đồ nhựa gia dụng được đặt tại Việt Nam do công dân Nhật đầu tư để tiêu thụ nội địa. Lúc đó, sau khi bán hàng thì mọi thu nhập từ nhà máy này được tính vào GDP Việt Nam. Nhưng lợi nhuận ròng thu được và lương của các công nhân Nhật đang làm việc trong nhà máy này cũng được tính là một thành phần trong GNP của nước Nhật./.

Lê Hà TH