Tại Việt Nam, loài cây kim cúc, còn gọi là cúc hoa vàng, hoàng cúc hoặc cam cúc, là một loại thảo dược phổ biến. Cây cúc hoa vàng thường sống hàng năm hoặc có thể sống dai, có chiều cao khoảng 30-50cm và bước vào mùa hoa vào tháng 11-12 trong lịch dương.
Cúc hoa vàng chứa nhiều thành phần hóa học, bao gồm tinh dầu, carotenoid, flavonoid, acid amin, vitamin A và nhiều chất khác. Cúc hoa vàng phổ biến ở nhiều vùng miền của Việt Nam, như Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Hà Nội và các tỉnh phía Bắc khác. Loài cây này ưa sáng và độ ẩm, thường được trồng với mục đích sản xuất dược liệu hoặc sử dụng trong ướp chè và nấu rượu. Cúc hoa vàng thường ra hoa nhiều vào mùa hè, tuy hiếm khi có hạt.
Theo y học cổ truyền, cúc hoa vàng có vị ngọt đắng, tính bình và hơi hàn, quy kinh thuộc phế và can tỳ. Loại cây này được sử dụng trong nhiều ứng dụng chữa trị trong y học cổ truyền, bao gồm cả việc chữa trị các triệu chứng như cảm lạnh, sốt, đau mắt, đau đầu, chóng mặt, tăng huyết áp, cảm cúm và viêm mũi.
Ngoài ra, lá cây cúc hoa vàng cũng được sử dụng ngoài trị đinh nhọt, rắn cắn, chấn thương ứ huyết. Dược liệu từ cúc hoa vàng còn được sử dụng để hỗ trợ tuyến tiêu hóa, giúp giảm triệu chứng kém ăn, tiêu chảy kéo dài và các vấn đề liên quan đến tiêu hóa.
Hơn nữa, việc thường xuyên sử dụng cúc hoa vàng có thể giúp cải thiện tình trạng lợi khí huyết và giữ cho cơ thể trong tình trạng nội tiết tốt hơn, hỗ trợ sức kháng và duy trì nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những công dụng tốt cho sức khỏe của cúc hoa vàng.
Kháng khuẩn
Cúc hoa có khả năng ức chế tụ cầu trùng vàng, liên cầu trùng dung huyết Bêta, trực trùng lỵ Sonnei và trực trùng thương hàn. Điều này báo hiệu về tiềm năng chữa trị của loại thảo dược này đối với nhiều bệnh tật nhiễm trùng khác nhau. Ngoài ra, cúc hoa còn có tác dụng dễ tiêu và nhuận tràng, giúp cải thiện tình trạng tiêu hóa và giảm triệu chứng khó chịu liên quan đến tiêu hóa.
Ổn định huyết áp
Cơ chế hoạt động của cúc hoa vàng trong việc làm hạ huyết áp có thể liên quan đến tác động ức chế phản xạ vận mạch trung tâm và tác động ức chế adrenaline. Điều này dẫn đến việc giảm áp lực trên hệ thần kinh và mạch máu, đồng thời cải thiện lưu lượng tim và sự dẫn truyền thần kinh ở hạch không bị ảnh hưởng. Kết quả là, cúc hoa vàng có khả năng làm hạ huyết áp một cách hiệu quả.
Mờ sẹo, trị thâm
Tinh dầu hoa cúc chứa vitamin A có khả năng kích thích sự sản xuất collagen trong da, giúp tái cấu trúc da một cách hiệu quả. Điều này có thể giúp giảm thiểu các dấu hiệu sẹo trên bề mặt da. Ngoài ra, tinh dầu hoa cúc cũng có thể hữu ích trong việc xử lý các vết bỏng và phát ban, giúp làm ổn định và cải thiện tình trạng da.
An thần
Phương pháp chữa trị cho bệnh nhân suy nhược thần kinh loại hưng phấn tăng thường liên quan đến việc hạ hưng phấn và cung cấp an thần. Một trong những phương pháp chữa trị hiệu quả là sử dụng một bài thuốc kết hợp chứa cúc hoa vàng cùng với năm dược liệu khác. Khi kết hợp với châm cứu, phương pháp này đã đem lại kết quả tích cực cho bệnh nhân.
Cúc hoa vàng là một loại thảo dược phổ biến, nhưng không phù hợp cho những người bị khí hư, vị hàn, tỳ vị hư hàn, ăn ít, tiêu chảy, dương hư hoặc đau đầu mà sợ lạnh. Phụ nữ có thai, người tiêu chảy nặng, tay chân lạnh, và những người dùng chung với Bạch truật và Địa cốt bì cũng nên kiêng sử dụng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng Cúc hoa là điều quan trọng.
