Đẩy mạnh giải phóng mặt bằng
Ngày 23/2, tại Hội nghị do Huyện ủy Long Thành tổ chức, ông Võ Tấn Đức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết: Việc triển khai Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành (Dự án Sân bay Long Thành có những kết quả tích cực, nhưng việc bàn giao mặt bằng vẫn chưa đảm bảo tiến độ đề ra. Vì vậy, UBND huyện Long Thành cần tiếp tục nỗ lực, cố gắng hơn nữa để đảm bảo bàn giao mặt bằng đúng yêu cầu của Chính phủ.
Được biết, Dự án Sân bay Long Thành được khởi công vào tháng 1/2021 do Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam – CTCP (ACV) thuộc Bộ Giao thông Vận tải làm Chủ đầu tư.
Theo kế hoạch, Dự án sẽ được chia thành nhiều giai đoạn với nhiều gói thầu khác nhau. Trong đó, giai đoạn 1 có tổng diện tích đất sử dụng là 2.532 ha, gồm 1.810 ha xây dựng sân bay và 722 ha khu vực dự trữ đất. Đến nay, ACV đã nhận bàn giao 1.770 ha/1.810 ha ở khu vực xây dựng dự án và 664 ha/722 ha ở khu vực trữ đất. Ở giai đoạn 1 sẽ xây dựng đường cất hạ cánh số 1 dài 4.000m, rộng 75m và hệ thống đường lăn, sân đỗ đảm bảo cho các loại tàu bay hoạt động, đáp ứng công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 trên 109.111 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành và đưa vào khai thác trong năm 2025.
Ngày 23/2, đại diện UBND huyện Long Thành cho biết: Đến nay, huyện đã bàn giao cho chủ đầu tư khoảng 96% diện tích thuộc khu vực 2.532 ha triển khai giai đoạn 1. Để đảm bảo tiến độ xây dựng, Chủ đầu tư đã chủ động làm việc xuyên Tết, huy động tối đa trang thiết bị dùng cho thi công. Một số hạng mục như đóng cọc nhà ga hành khách vượt tiến độ 1 tháng. Khối lượng đào đắp tính đến trung tuần tháng 1 đạt gần 50 triệu mét khối. Ngoài ra, các dự án thành phần 1, 2, 4 dự kiến đảm bảo khởi công đúng tiến độ.
Trước đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng có Thông báo yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai khẩn trương xử lý các vị trí chưa giải tỏa để bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1 cho chủ đầu tư trong quý I/2023.
Đối với mặt bằng 2 tuyến giao thông kết nối thì phải bàn giao mặt bằng trước ngày 30/5/2023.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo tỉnh Đồng Nai đánh giá, xử lý các nhà thầu yếu kém về năng lực và khẩn trương triển khai, hoàn thành các công trình còn dở dang.
Trở ngại tại Gói thầu 5.10?
Ngoài công tác giải phóng mặt bằng, Dự án Sân bay Long Thành còn gặp vướng mắc tại Gói thầu số 5.10: Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình Nhà ga hành khách thuộc Dự án thành phần 3 - Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không thuộc dự án do xuất hiện các tình huống được cho là “chưa có tiền lệ”.
Gói thầu có giá trị trên 35.200 tỷ đồng, đã mời thầu lần 1 nhưng không chọn được nhà thầu nên phải tổ chức đấu lại.
Gói thầu 5.10 mời thầu lần thứ nhất vào tháng 9/2022. Tuy nhiên, hồ sơ của tất cả các nhà thầu tham gia đấu không đáp ứng yêu cầu của chủ đầu tư.
Do không có nhà thầu nào trúng, tháng 1/2023, ACV tiếp tục mời thầu lần 2. Thời gian đóng thầu dự kiến là ngày 28/3/2023.
Điểm mấu chốt khiến lần chào thầu thứ nhất bị hủy được xắc định là xuất hiện một số tình huống chưa có tiền lệ.
Cụ thể: Hồ sơ mời thầu yêu cầu nhà thầu phải đáp ứng tiêu chí từng tham gia gói thầu tương đương và thời gian hoàn thành là 33 tháng.
Đề bài thầu mà Chủ đầu tư đưa ra như vậy là rất khó. Thời gian hoàn thành gấp gáp.
Ông Đỗ Tất Bình, Phó tổng Giám đốc ACV lấy ví dụ như tiêu chí mời thầu là phải có kinh nghiệm thi công ít nhất một hợp đồng tương tự. Nhưng ở Việt Nam có rất ít công trình như Sân bay Long Thành. Thứ hai là thời gian thi công công trình chỉ 33 tháng được cho là rất khẩn trương, ít nhà thầu nào dám tham gia.
Theo thông tin từ Mạng đấu thầu Quốc gia, Gói thầu số 5.10 chào thầu lần thứ 2 đến hết Quý I/2023 mới đóng. Công tác chấm thầu và lựa chọn nhà thầu thế nào vẫn là nút thắt không dễ tháo gỡ.
Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cho rằng, so sánh quy mô mở rộng sân bay Nội Bài, Hà Nội với Sân bay Long Thành thì sân bay Nội Bài chỉ bằng 1/3 Long Thành. Thời gian thi công phần mở rộng Sân bay Nội bài hết 36 tháng mới xong. Vì vậy, ép tiến độ Sân bay Long Thành chỉ có 33 tháng là không khả thi. Ngoài ra, đơn giá dự kiến gói thấu quá thấp nên nhiều đơn vị không tham gia đấu thầu.
Để gỡ những vướng mắc trên và tiêu chí mời thầu, Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam đề xuất: Ưu tiên các nhà thầu mạnh trong nước liên danh với các nhà thầu nước ngoài nhằm tận dụng kinh nghiệm thi công các hợp đồng tương tự, đồng thời sử dụng được năng lực thi công của các nhà thầu trong nước. Trong bối cảnh hiện tại, giải pháp này có thể “lách” được tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm, song bức tranh giữa liên danh các nhà thầu trong nước và nước ngoài hiện vẫn chưa rõ ràng khi chỉ còn gần 1 tháng nữa sẽ đóng thầu lần 2.
