Trong quý I/2025, kinh tế thế giới tiếp tục biến động phức tạp với lạm phát tăng cao, bất ổn địa chính trị và thay đổi xu hướng tiêu dùng, gây áp lực lớn lên doanh nghiệp Việt Nam. Bên cạnh đó, các thách thức nội tại như thiếu hụt lao động tay nghề cao, yêu cầu chuyển đổi xanh và số hóa khiến doanh nghiệp buộc phải thích ứng nhanh. Dù vậy, tăng trưởng kinh tế đạt 6,93% là kết quả tích cực, cho thấy sự quyết tâm và nỗ lực của cả hệ thống chính trị.
Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp như điều chỉnh chính sách tài khóa - tiền tệ, cải cách môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện tiếp cận vốn và công nghệ. Nhờ đó, bức tranh phát triển doanh nghiệp quý I có nhiều điểm sáng: riêng tháng 3 có hơn 24,7 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 36,5% so với cùng kỳ và gấp 2,2 lần số doanh nghiệp rút lui. Tính chung quý I, có hơn 72,9 nghìn doanh nghiệp quay lại và tham gia thị trường, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Hơn 36,4 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập trong quý
Theo báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý I/2025 của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong tháng 3/2025, cả nước có 15,6 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước và tăng mạnh so với 02 tháng đầu năm (tăng 46,6% so với tháng 01/2025 và tăng 54,2% so với tháng 02/2025).
Đây là tín hiệu tích cực, góp phần tạo đà tăng trưởng để hoàn thành mục tiêu số doanh nghiệp gia nhập thị trường năm 2025 tăng ít nhất 10% đặt ra tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 08/01/2025 của Chính phủ, là minh chứng cho hiệu quả của các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian qua.
Tính chung quý I/2025, cả nước có 36,4 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tuy giảm 4,0% so với cùng kỳ năm trước nhưng gấp 1,2 lần số doanh nghiệp thành lập mới trung bình của quý I các năm trong giai đoạn 2017-2023 (29,9 nghìn doanh nghiệp).
Trong quý I/2025, doanh nghiệp thành lập mới chủ yếu thuộc khu vực dịch vụ với gần 27,5 nghìn doanh nghiệp, tiếp theo là khu vực công nghiệp và xây dựng (8.590 doanh nghiệp) và khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản (329 doanh nghiệp). Một số ngành ghi nhận mức tăng so với cùng kỳ năm trước như: công nghiệp chế biến, chế tạo (tăng 3,4%), sản xuất và phân phối điện, nước, gas (tăng 2,3%).
Về phân bố theo vùng, hầu hết các vùng kinh tế - xã hội đều có số doanh nghiệp đăng ký mới tăng so với cùng kỳ, nổi bật là vùng Đồng bằng sông Cửu Long (tăng 20,3%) và Trung du miền núi phía Bắc (tăng 8,4%). Riêng vùng Đông Nam Bộ là khu vực duy nhất ghi nhận mức giảm với 13.025 doanh nghiệp, giảm 19,3% so với cùng kỳ.
Hơn 36,5 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong quý
Tổng số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trên cả nước trong quý I năm 2025 đạt hơn 36,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 58,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trung bình mỗi tháng có 12,2 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, cao nhất từ trước đến nay.
Riêng tháng 3/2025 có hơn 9,1 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 29,3% so với tháng trước và gấp hơn 3 lần cùng kỳ năm 2024. Làn sóng trở lại mạnh mẽ của các doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động là tín hiệu tích cực cho thấy khả năng phục hồi của nền kinh tế.
Trong quý I/2025, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng mạnh ở hầu hết các ngành so với cùng kỳ năm trước. Một số ngành có mức tăng nổi bật như: giáo dục và đào tạo (tăng 77,4%), bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy (tăng 61,8%). Các ngành khác như vận tải, lưu trú, bất động sản, y tế, nghệ thuật, dịch vụ hỗ trợ… cũng ghi nhận mức tăng tích cực từ hơn 38% đến hơn 61%.
Xét theo vùng kinh tế - xã hội, số lượng doanh nghiệp quay trở lại hoạt động cao nhất thuộc vùng Đông Nam Bộ với 14,1 nghìn doanh nghiệp, tiếp đến là vùng Đồng bằng sông Hồng với 11,8 nghìn doanh nghiệp. Các vùng còn lại cũng có mức tăng đáng kể như: Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (5,1 nghìn doanh nghiệp), Đồng bằng sông Cửu Long (gần 2,7 nghìn), Trung du và miền núi phía Bắc (hơn 1,8 nghìn) và Tây Nguyên (gần 1 nghìn doanh nghiệp).
Bước sang quý II/2025, nền kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do tác động từ tình hình kinh tế, chính trị, dịch bệnh và thiên tai toàn cầu. Đặc biệt, mức thuế 46% mà Hoa Kỳ áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam tạo áp lực lớn cho cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các ngành dệt may, da giày, điện tử. Trong nước, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục đổi mới, thích ứng với thị trường.
Để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, cần đồng bộ nhiều giải pháp: (1) Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thông qua thực hiện Nghị quyết 68/NQ-CP, 02/NQ-CP, hoàn thiện văn bản pháp luật và tổ chức bộ máy; (2) Tăng khả năng tiếp cận vốn, hoàn thiện nghị quyết về Trung tâm tài chính và phát triển quỹ bảo lãnh tín dụng; (3) Kích cầu tiêu dùng bằng cách xây dựng “Chương trình kích cầu tiêu dùng quốc gia”; (4) Thúc đẩy khoa học – công nghệ thông qua việc thực hiện các nghị quyết của Chính phủ và Quốc hội; (5) Tăng cường năng lực tự chủ bằng cách phát triển chuỗi cung ứng nội địa, giảm phụ thuộc vào nguồn lực nước ngoài và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển ngành công nghiệp phụ trợ.