Điển hình nhất là thịt heo. Theo khảo sát, giá bán lẻ thịt heo đang dao động trong khoảng 100.000 - 150.000 đồng/kg tùy loại. Ở một số nơi, giá từng loại thịt cụ thể đã tăng thêm 20.000 đồng/kg so với 1 tuần trước đó.ộ
Một tiểu thương bán thịt heo tại chợ cho biết, trong khoảng 2 tuần trở lại đây, giá thịt heo đã tăng khoảng 10 - 20 giá. Thịt ba chỉ từ 120.000 đồng tăng lên 140.000 đồng/kg, bắp giò tăng từ 110.000 lên 130.000 đồng/kg. Tương tự, thịt nạc vai, mông sấn cũng tăng từ 110.000 đồng lên 120.000 đồng/kg. “Tôi cũng không thể hiểu tại sao giá thịt heo lại tăng trong khi giá xăng đã giảm khá mạnh”, người này cho hay.
Lý giải cho sự việc trên, Chị H. tiểu thương bán thịt heo tại chợ giãi bày, giá thịt heo bán lẻ tăng là vì gần đây giá heo hơi tăng mạnh. Đây là hệ quả của việc giá thức ăn chăn nuôi tăng. Mất một thời gian dài tỷ lệ tái đàn trong dân giảm dẫn đến hiện nay sản lượng thịt heo giảm. Nguồn cung giảm đã đẩy giá tăng.
Tiểu thương này cũng cho rằng, mức giảm của giá xăng, dầu chưa đủ thời gian để tác động đến giá thịt heo ngoài chợ, vì giá thịt heo chịu ảnh hưởng lớn từ nguồn cung, giá heo hơi ở từng thời điểm.
Không chỉ là thịt lợn, các loại rau, củ không hề giảm, thậm chí còn tăng cao hơn những tuần trước đây. Chị Nguyễn Thị Hạnh, trú tại Khâm Thiên (Hà Nội) cho biết, trước đây khi giá xăng dầu tăng vùn vụt thì đồng loạt các loại thực phẩm, rau củ cũng tăn giá theo nhưng hơn 10 ngày qua, giá xăng đã xuống từ 5-6 nghìn đồng/lít nhưng giá thịt và rau xanh lại vẫn không ngừng tăng giá.
“Mỗi ngày đi chợ tôi lại thấy các loại thực phẩm nhích lên vài nghìn đồng/kg. Ví dự như thịt lợn, tuần trước còn 130 nghìn đồng/kg ba chỉ, nay lên 150 nghìn đồng; ớt tươi tuần trước 70 nghìn đồng/kg thì hiện tại 100 nghìn đồng/kg; hành tươi trước chỉ 30 nghìn đồng/kg, giờ rẻ nhất cũng 70 nghìn đồng…”, chị Hạnh thở dài.
Hầu hết các loại rau xanh cũng đứng giá, duy chỉ có rau cải xanh là chợ nào cũng tăng giá mạnh. Cô Hoa, chủ sạp rau tại chợ Văn Chương nói: “Xăng giảm như thế mà rau có giảm đâu. Như rau cải xanh chẳng hạn, mới sáng nay vừa tăng 10 giá, từ 15.000 đồng lên 25.000 đồng/kg”.
“Giá rau xanh chúng tôi nhập thay đổi từng ngày. Từ sau Tết Nguyên đán, xăng dầu tăng giá liên tục, rau xanh cũng tăng theo gấp 2 - 3 lần. Ấy thế mà bây giờ, sau khi xăng dầu đã giảm mạnh 2 lần liên tiếp, giá rau xanh vẫn chẳng thấy giảm chút nào”, cô Hoa cho biết thêm.
Các loại rau khác như bắp cải đang có giá từ 20.000 - 22.000 đồng/kg, hầu hết là giữ nguyên so với trước kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 11/7. Ở một số chợ, loại rau này còn tăng nhẹ 1.000 - 2.000 đồng/kg. Rau muống vẫn khoảng 12.000 - 15.000 đồng/mớ, cải ngọt giá vẫn khoảng 15.000 đồng/kg, dưa chuột giữ nguyên giá 25.000 đồng/kg.
Theo các chuyên gia, việc giá xăng giảm mạnh nhưng giá hàng hóa không giảm, dù trước đó đã tăng mạnh theo đã không còn là chuyện hiếm. TS Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho rằng, việc xăng lên kéo theo nhiều mặt hàng tăng giá là quy luật tất yếu của thị trường, bởi xăng dầu là mặt hàng chiến lược, khi xăng dầu tăng thì hàng hoá bán lẻ sẽ tăng theo. Tuy nhiên, khi xăng dầu giảm giá, các mặt hàng khác không giảm theo ngay cũng là điều dễ hiểu, vì tâm lý của người tiêu dùng đã chấp nhận mặt bằng giá mới và hoàn toàn phụ thuộc vào các tiểu thương, tư thương kinh doanh tại các chợ truyền thống.
Ở một góc nhìn khác, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên Học viện Tài chính - cho rằng, giá hàng loạt mặt hàng tăng mạnh thời gian vừa qua là quy luật cung cầu của thị trường. Theo đó, các mặt hàng phục vụ cho sản xuất, kinh doanh tăng giá như nhân công, xăng dầu, logistic kéo hàng hóa đắt đỏ lên là điều dễ.
“Tuy nhiên, chúng ta đã có hai bộ quản lý giá gồm Bộ Công Thương với Tổng cục quản lý thị trường và Bộ Tài chính với Cục Quản lý giá. Họ phải xem giá xăng dầu, giá cả đầu vào tăng bao nhiêu, tác động tới giá thành thế nào. Từ cơ sở đó thì mới tính toán giá bán tăng như thế nào. Ngoài ra, khi xăng dầu giảm thì cần có độ trễ nhất định để hàng hóa điều chỉnh giá, theo chu trình sản xuất thì phải ít nhất 1 tháng. Nếu hàng hóa không giảm thì hai đơn vị quản lý này phải vào cuộc”, ông Thịnh nói.
Tuy nhiên, ông Thịnh thừa nhận, các mặt hàng tự do hiện đang không theo quy luật này vì người kinh doanh càng giữ được giá cao thì lợi nhuận càng cao. "Chính vì thế, đã đến lúc cần sự vào cuộc của Tổng cục quản lý thị trường và Cục Quản lý giá, nếu các mặt hàng có điều kiện giảm giá mà vẫn bảo thủ không chiụ điều chỉnh”, ông Thịnh nói.
Trước diễn biến giá thịt lợn và nguyên liệu thức ăn chăn nuôi tăng cao, ngày 22/7, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã có chỉ đạo, yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT bảo đảm cân đối cung cầu, nguồn cung, thực hiện ngay các biện pháp bình ổn giá thịt lợn.
Ngoài ra, Bộ Công Thương được giao chủ trì, phối hợp với Bộ NN&PTNT và các địa phương, cơ quan liên quan chủ trì kiểm tra, rà soát, đánh giá thực trạng hệ thống kênh phân phối, lò mổ và đầu mối bán buôn, bán lẻ đối với mặt hàng thịt lợn.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu làm rõ những bất cập, hạn chế (nếu có), đề xuất những giải pháp khắc phục đảm bảo giảm thiểu các khâu trung gian đẩy chi phí lưu thông, tăng giá bán.
