Không có gì sai khi sử dụng sự tiện lợi của Internet để đọc tất cả các loại thông tin và kiến thức, nhưng có một sự khác biệt rõ ràng giữa đọc trực tuyến và đọc sách... Một trang báo ở đất nước tỷ dân từng thực hiện một cuộc khảo sát bằng bảng câu hỏi đối với 864 sinh viên đại học trên khắp nước này xoay quanh chủ đề đọc sách của sinh viên đại học.
Kết quả cho thấy: Gần một nửa số sinh viên dành ít hơn ½ giờ để đọc sách khác ngoài các sách chuyên môn mỗi ngày, hơn 40% sinh viên đọc ít hơn một cuốn sách mỗi tháng và gần 60% sinh viên không hài lòng với việc đọc sách của họ.
Trước đó, Liên đoàn Hợp tác Quốc gia về Đời sống Đại học ở Nhật Bản cũng đã công bố một số liệu cho thấy tình trạng đọc sách của sinh viên đại học thậm chí còn kém lạc quan hơn. 53% sinh viên đại học không dành thời gian đọc sách mỗi ngày và thời gian đọc trung bình của sinh viên đại học một ngày là 23,6 phút.
Không đọc không có nghĩa là một ngày không nhìn một chữ nào, hầu hết thời gian, họ tập trung vào máy tính và điện thoại di động, lướt web, đọc tin tức và đọc các bài báo. "Trên mạng cái gì chẳng có, không đọc sách thì cũng chẳng sao, đúng không?"
Đúng vậy, một lượng thông tin khổng lồ liên tục được cập nhật trên mạng mỗi ngày, ngoài những tin tức mới nhất còn có những câu chuyện xưa và nay, những luận giải liên quan, những bài phân tích sâu rộng khác nhau... Có rất nhiều công cụ đọc, vì vậy, bạn không cần nhất thiết phải đọc sách giấy. Không có gì sai khi sử dụng sự tiện lợi của Internet để đọc tất cả các loại thông tin và kiến thức.
Nhưng tác gia người Nhật Takashi Saito, tin rằng có một sự khác biệt rõ ràng giữa đọc trực tuyến và đọc sách, và đó chính là "trải nghiệm". Khi lướt web, chúng ta thường không thể kiên nhẫn và tập trung vào một nội dung nào đó mà sẽ vội vàng chuyển sang các trang khác sau khi "lướt" theo đúng nghĩa đen. Chúng ta có xu hướng bị thu hút bởi những nội dung thú vị và bắt mắt hơn, và thời gian để tập trung vào một nội dung ngày càng ngắn lại.
Trong khi đọc sách có thể cải thiện khả năng tập trung và tạo ra "chiều sâu" cho con người, nó không chỉ giúp bạn nâng cao khả năng tư duy và trí tưởng tượng mà còn giúp tiếp thêm cho bạn sức mạnh để tiến về phía trước khi gặp khó khăn và thất bại. Nếu bạn muốn xây dựng một bản thân hoàn hảo và làm phong phú thêm kinh nghiệm sống của mình, thì đọc sách là một phần tất yếu của cuộc sống. Một nhạc sĩ cho rằng ngày càng có nhiều người sử dụng Internet để nghe nhạc, nếu một bài hát phải trả phí để nghe thì trước hết cần cho người dùng nghe thử một đoạn.
Các nền tảng âm nhạc sẽ chọn sử dụng đoạn điệp khúc dưới dạng bản dùng thử miễn phí, cho phép người dùng quyết định có mua hay không. Khi làm như vậy, cách các nhạc sĩ tạo ra âm nhạc cũng đã thay đổi, họ sẽ bắt đầu với phần điệp khúc mà xem nhẹ phần nhạc trước đó. Sự tập trung của người dùng cũng giảm dần, họ nóng lòng muốn tìm bài hát tiếp theo trước khi nghe xong bài hát đó. Theo dữ liệu do Microsoft công bố năm 2015, con người hiện đại có thể chỉ tập trung vào một việc trong 8 giây.
Khi duyệt các bài báo rải rác trên trang web, chúng ta là "người tiêu dùng", không phải "độc giả", và chúng ta nắm trong tay quyền và không ngừng lựa chọn nội dung mà chúng ta quan tâm hơn. Nếu bạn nghĩ rằng "cái này chả có vị gì" hoặc "cái này thật nhàm chán", bạn sẽ ngay lập tức loại bỏ nó, còn nếu bạn nghĩ "cái này thú vị quá", bạn sẽ tiếp tục "tiêu thụ" nó.
Nhưng khi chúng ta quyết định đọc một cuốn sách của một tác giả mà chúng ta kính trọng, chúng ta sẽ ngồi thẳng lưng và chăm chú đọc nó. Giống như bạn và tác giả đang cùng ngồi vào bàn và nghe họ nói chuyện, có thể họ sẽ nói về những điều nhàm chán ở giữa chừng, nhưng bạn sẽ không rời khỏi bàn làm việc một cách dễ dàng mà vẫn đủ kiên nhẫn lắng nghe họ nói.
Nếu đó là một nhà văn lớn như Tolstoy, Nietzsche hay Lu Yao, ngay cả khi những gì họ nói không hợp với suy nghĩ của bạn, bạn cũng khó lòng mà từ bỏ cơ hội giao tiếp với họ. Nếu con người chỉ giao tiếp với các thành viên trong gia đình và bạn bè thân thiết nhất của họ, thì sự giao tiếp này không khác nhiều so với các loài động vật khác. Lý do tại sao con người là "Người", đó là vì sự tồn tại của trí tuệ, trí tuệ cho phép chúng ta giao tiếp với những người từ các thời đại khác nhau, nền tảng phát triển khác nhau và khu vực khác nhau.
Không đọc giống như đánh mất niềm tự hào và sự vượt trội của loài người. Nhà văn người Pháp Albert Camus đã nói: "Quan trọng không phải là sống tốt nhất, mà là sống nhiều nhất". Đọc sách thực sự là một trong những cách mà chúng ta có thể sống "nhiều" nhất, phong phú nhất. Bạn đọc một cuốn tiểu thuyết và có một nhân vật trong cuốn tiểu thuyết, họ sống cả đời mình trong đó. Sau khi đọc xong, bạn cũng trải nghiệm cả một cuộc sống, và sống thêm một cuộc đời.
Nghiên cứu khoa học thần kinh đã chỉ ra rằng khi chúng ta lồng ghép cảm xúc của mình vào các nhân vật trong sách để đọc, hoạt động não bộ của chúng ta rất gần với hoạt động thực tế của não bộ. Những trải nghiệm này cũng ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách.
Bạn có thể gặp nhiều may mắn, cuộc đời suôn sẻ, thuận buồm xuôi gió, chưa trải qua một cú va chạm lớn, nhưng khi đọc cuốn "Phải sống", bạn theo chân nhân vật chính đối mặt với những tai nạn và mất mát, bạn trải qua nỗi đau và nỗi buồn của thế giới, và bạn cũng học được cách cảm thông với hoàn cảnh của người khác.
Bạn có thể không may mắn và đã phải chịu đựng những nỗi đau mà người khác không thể hiểu được, nhưng khi bạn đọc cuốn "Phải sống", sức mạnh của sự kiên cường của nhân vật chính sẽ truyền rất nhiều cảm hứng cho bạn, đồng thời nói cho bạn biết cách trân trọng sự khôn ngoan của thời điểm này. Bạn không cần phải thực sự trải nghiệm cái gọi là sống chết để hiểu giá trị của cuộc sống, và bạn cũng chẳng cần phải lăn lộn để thấy được sự phức tạp của bản chất con người. Trải nghiệm cá nhân mà một người có thể đạt được là có giới hạn, nhưng trải nghiệm có được thông qua việc đọc là vô hạn.
Thông qua đọc sách, chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới, hiểu được bản chất con người, làm giàu trí tưởng tượng và nâng cao khả năng tư duy. Tác gia Takashi Saito đã đề xuất ra hai kỹ thuật rèn luyện khả năng tư duy thông qua việc đọc sách. Đầu tiên là kết hợp với tình huống của chính bạn và tự hỏi bản thân, "Điều này có ý nghĩa gì với tôi?" "Tôi sẽ làm gì nếu là tôi?"
Chẳng hạn, khi đọc "Hoàng tử bé", một bông hồng đã nở trên hành tinh của hoàng tử bé. Hoàng tử bé rất yêu quý bông hồng này và chăm sóc nó rất tỉ mỉ, về sau thái độ cũng như lời nói và việc làm của bông hồng trở nên thất thường, hoàng tử bé quyết định rời hành tinh của mình và bắt đầu một chuyến du hành vũ trụ. Khi cậu nhìn thấy hàng ngàn bông hồng trên trái đất, cậu nhận ra rằng bông hồng mà cậu nghĩ là độc nhất thực ra chỉ là một trong hàng nghìn bông hồng, vì vậy cậu cảm thấy rất buồn.
Sau đó, một con cáo đến, và nó nói, "Chính vì bạn đã dành thời gian và công sức cho bông hồng của bạn nên bạn đã làm cho bông hồng của bạn trở nên độc nhất vô nhị." Đối với bạn, ai mới là người bạn đặt trọn trái tim cho? Ai là người thức tỉnh bạn giống như con cáo? Mối quan hệ giữa bạn và họ thế nào?
Một cách khác là chọn ba chương yêu thích nhất của bạn trong sách. Với xuất phát điểm như vậy, việc đọc sách trở thành một quá trình tìm kiếm những điểm sáng, và nó sẽ không quá nhàm chán. Sau khi tìm được điểm sáng, hãy dùng bút khoanh tròn lại, đó chính là khoảnh khắc nổi bật của cuốn sách, đồng thời cũng là khoảnh khắc tác giả gây được tiếng vang với bạn.
Sau khi chọn ba chương, hãy nghĩ xem tại sao bạn thích ba chương này, chúng có sức hấp dẫn gì... rồi kể chúng cho những người khác. Sự phán đoán, suy nghĩ và khả năng biểu đạt của bạn đều đã được thực hiện trong quá trình này. Chen Pingyuan, trưởng khoa tiếng Trung của Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc, từng nói: "Bản thân đọc sách không có gì đặc biệt, nhưng hành động đọc có nghĩa là bạn không hoàn toàn đồng ý với thế giới này, bạn vẫn đang đi tìm cái bản sắc của mình, bạn vẫn chưa thỏa mãn, vẫn đang đi tìm một khả năng, một cách sống khác."
Cho dù đó là sự hấp dẫn nhất định hay chỉ để giết thời gian, hãy dành cho mình một khoảng thời gian mỗi ngày để chuyển sự chú ý khỏi màn hình điện tử và chuyển sang sách. Bạn sẽ có thêm sức mạnh và sự chữa lành từ những nhà thông thái trong quá khứ.
Chẳng bao lâu bạn sẽ nhận ra rằng đường đời, sớm đã tồn tại những chỉ dẫn; những vấn đề khó trong cuộc sống, sớm đã tồn tại những giải pháp. Bạn đã đọc bao nhiêu cuốn sách trong năm vừa qua? Bạn đã nghe bao nhiêu cuốn sách trong năm vừa rồi? Đọc sách đã mang lại cho bạn những lợi ích và sự phát triển nào./.
