Điều gì xảy ra khi các nước 'vung tay' tăng lãi suất để hạ nhiệt lạm phát?

Theo người đứng đầu chuyên ngành kinh tế thuộc trường Quản trị IESEG (Pháp) Eric Dor, biện pháp tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát không được hoan nghênh tại các nước đang gặp nhiều khó khăn như Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Argentina hoặc Sri Lanka.
dieu-gi-se-xay-ra-khi-cac-nuoc-vung-tay-tang-lai-suat-de-ha-nhiet-lam-phat-1655371783.jpg
Nhiều ngân hàng trung ương đang chọn cách tăng lãi suất để hạ nhiệt lạm phát. (Nguồn: papatrader)

Ngày 15/6, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định nâng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1994. Trong khi đó, Ngân hàng trung ương Anh cũng dự kiến sẽ tăng lãi suất lần thứ 5 liên tiếp trong ngày 16/6.

Ông Eric Dor cho rằng, tăng lãi suất sẽ đẩy giá cả mọi hàng hóa leo thang và khiến các dòng vốn đầu tư chảy vào Mỹ. Điều này càng gây thêm khó khăn cho các nước đang nợ nước ngoài, thậm chí, không loại trừ khả năng xảy ra khủng hoảng kinh tế và sự gián đoạn thị trường ở các nước này.

Trước tình trạng lạm phát cao nhất trong nhiều thập niên, các ngân hàng trung ương của Mỹ, khu vực sử dụng đồng Euro (Eurozone) và Anh đều chọn cách tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát.

Chính sách tiền tệ thay đổi sẽ tác động ngay lập tức đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng đến các nền kinh tế yếu hơn.

Trước hết, lãi suất cao sẽ ảnh hưởng đến chi phí đi vay của các ngân hàng và đối tượng phải gánh những chi phí đó là doanh nghiệp, người tiêu dùng và thậm chí là chính phủ.

Chi phí đi vay ở mức cao sẽ làm chậm lại hoạt động đi vay, dẫn đến sự đình trệ trong hoạt động kinh tế. Điều này sau cùng sẽ làm chậm sự gia tăng lạm phát - mục tiêu mà các ngân hàng trung ương hướng tới.

Bên cạnh đó, lãi suất cao cũng ảnh hưởng đến giá trị đồng nội tệ. Cụ thể, sau khi Fed tăng lãi suất, đồng USD tăng giá hơn so với đồng Euro.

Đồng bạc xanh có giá cao sẽ hỗ trợ nhập khẩu giúp người tiêu dùng Mỹ được hưởng lợi về giá, song lại ảnh hưởng tiêu cực đến hàng hóa xuất khẩu của Mỹ. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường lao động.

Không chỉ thế, các doanh nghiệp nhập khẩu sẽ phải chịu chi phí tăng cao, đặc biệt các doanh nghiệp nhập khẩu dầu, do giao dịch thanh toán được thực hiện bằng đồng USD.

Việc Mỹ tăng lãi suất cũng sẽ ảnh hưởng đến lãi suất đi vay của các nền kinh tế mới nổi, những nước đang vay nước ngoài, bởi bên cho vay sẽ yêu cầu khoản lợi nhuận cao hơn khoản mà họ có thể thu được từ hoạt động đầu tư an toàn hơn tại Mỹ, từ đó cũng thu hẹp nguồn quỹ cho vay.

Điều này có thể nhanh chóng làm cạn kiệt ngân sách của các thị trường mới nổi, vốn đang phải đối mặt sức ép về giá cả năng lượng, chi phí nhập khẩu lương thực gia tăng do đại dịch Covid-19 và xung đột giữa Nga-Ukraine.