Đẩy mạnh việc phục hồi và phát triển vốn rừng
Hà Tĩnh có diện tích rừng và đất lâm nghiệp trên 359.000 ha. Thực hiện chủ trương phát triển rừng sản xuất, rừng tự nhiên, những năm qua, ngành lâm nghiệp tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo cải tạo được hàng ngàn ha diện tích đất trống, đồi núi trọc tại các địa phương có rừng. Đối với loại rừng tự nhiên nghèo kiệt thì việc phục hồi, làm giàu vốn rừng bằng các giống cây bản địa đang được các địa phương quan tâm, chỉ đạo thực hiện.
Là địa phương có diện tích rừng lớn tại Hà Tĩnh, huyện Hương Sơn đã chỉ đạo, cải tạo được hàng ngàn ha diện tích đồi núi trọc. Đối với loại rừng tự nhiên nghèo kiệt thì phục hồi làm giàu vốn rừng bằng cây bản địa đang được huyện quan tâm chỉ đạo.
Từ năm 2022 - 2023, gia đình ông Nguyễn Văn Hải (thôn Hà Trai, xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) đã trồng được trên 1.500 cây lim và lát hoa trên diện tích 1,5 ha. Các loại cây này là giống cây bản địa và được trồng trên diện tích đất đã bị rửa trôi, đất bạc màu, hoang hóa từ nhiều năm nay.
Theo kinh nghiệm tích lũy được trong nhiều năm trồng rừng của ông Hải, muốn cây sống và phát triển tốt, cần nghiêm ngặt tuân thủ quy trình kỹ thuật từ khâu trồng đến khâu chăm sóc. Quan trọng nhất là không để cây bị khô hạn khi mới trồng và phải làm tốt công tác bảo vệ từ khi cây mới trồng cho đến khi cây khép tán, không để gia súc phá hoại. Tuy nhiên, với địa hình núi cao, dốc đứng thì việc trồng cây đã khó nhưng việc bảo vệ chăm sóc cây lại càng khó khăn hơn.
Ông Hải chia sẻ: Việc trồng rừng trên đồi núi trọc như thế này người dân chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Mỗi lần đi trồng, chúng tôi chỉ mang được tầm 20 - 30 cây lên đến đồi núi cao. Ngoài ra, khí hậu khắc nghiệt, nắng nóng nên việc chăm sóc cũng hết sức gian nan. Nhưng vì lợi ích của thế hệ con cháu sau này nên chúng tôi sẽ quyết tâm, cố gắng trồng và chăm sóc để phục hồi rừng một cách tốt nhất.
Xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn là địa phương có diện tích rừng lớn, lên đến 6000 ha, nằm ở khu vực địa hình hiểm trở, đi lại khó khăn. Những năm trước đây, tại địa phương thường xảy ra tình trạng chặt phá, lấn chiếm, cháy rừng, tranh chấp đất rừng giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với tổ chức. Nguyên nhân xảy ra tình trạng này là do việc quản lý của chính quyền địa phương nhất là cấp xã còn lỏng lẻo; người dân thiếu đất sản xuất. Trong khi đó, các chủ rừng quản lý diện tích đất, rừng lớn, nhưng việc quản lý đất rừng còn nhiều hạn chế. Để giải quyết thực trạng trên, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã tập trung chỉ đạo các cấp các ngành thực hiện đồng bộ giải pháp giao đất, giao rừng đến cho từng hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư quản lý.
Sự nỗ lực của đơn vị quản lý
Đã một thời, tại rừng đầu nguồn huyện Hương Sơn, giáp biên giới Viêt - Lào, ở đây phong phú, đa dạng về chủng loại, trữ lượng gỗ khá lớn. Tuy nhiên, rừng tự nhiên nơi đây bị tàn phá nặng nề, hậu quả là lũ quét, hạn hán, sạt lở đất thường xuyên xảy ra, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Đó là chưa kể đến hiện tượng biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, mà nguyên nhân là do lá phổi xanh bị xâm hại, gây nên những hiện tượng thời tiết cực đoan sau này.
Việc phục hồi, làm giàu vốn rừng bằng cây bản địa có sự đồng hành, phối hợp của chính quyền, người dân và đơn vị quản lý.
Ông Phan Thanh Tùng - Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Kim 1 (huyện Hương Sơn) cho biết: Hiện nay, xã Sơn Kim 1 đã giao được 2.000 ha rừng tự nhiên cho người dân chăm sóc và bảo vệ. Từ năm 2019 đến nay, thực hiện Nghị quyết 123 và Nghị quyết 51 của Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh về chính sách phát triển Lâm nghiệp, địa phương chúng tôi đã triển khai hỗ trợ và vận động người dân triển khai trồng rừng, làm giàu vốn rừng bằng cách trồng cây bản địa. Đến thời điểm này, hầu hết diện tích được giao cho người dân cơ bản đã được hoàn thành việc trồng các cây bản địa để làm giàu rừng.
Ông Trần Trung Anh - Phó Giám đốc Công ty MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn cho hay: Đơn vị chúng tôi được giao quản lý, sử dụng gần 20.000ha rừng, trong đó chủ yếu là rừng tự nhiên. Thời gian qua, đơn vị nhận được sự hỗ trợ, quan tâm của các tổ chức phi chính phủ về đào tạo, tổ chức cách thức bảo vệ rừng theo hướng bền vững. Từ những năm 2014, Công ty đã thực hiện việc quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn của Hội đồng quản lý rừng Thế giới FSC.
Đặc biệt, chúng tôi đang bảo tốt và chuyển hóa được gần 70ha diện tích rừng lim. Đội ngũ cán bộ, nhân viên của Công ty được đào tạo, sử dụng thành thạo các sản phẩm công nghệ, ứng dụng công nghệ số trong việc quản lý, bảo vệ rừng. Công tác bảo vệ và phát triển rừng có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa cán bộ Công ty và chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng sở tại như: Bộ đội biên phòng, Kiểm lâm, Công an, UBND huyện…trong công tác quản lý và bảo vệ rừng.
Thực hiện chủ trương giao đất, khoán rừng cho người dân, đặc biệt là việc phục hồi, tái sinh rừng bằng cây bản địa đã được chính quyền các cấp, chủ rừng, Kiểm lâm và người dân tích cực thực hiện.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Ngọc Danh - Hạt trưởng hạt Kiểm lâm Hương Sơn cho hay: Hương Sơn là huyện miền núi, tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp hơn 84.574 ha, chiếm 77,12% diện tích đất tự nhiên. Kể từ khi rừng được trồng mới hơn 3.000 ha bằng cây bản địa như: Lim, Cồng, Sến và De… ở các xã vùng núi như Sơn Kim 1, Sơn Kim 2, Sơn Hồng và Sơn Tây… rừng được bảo vệ nghiêm ngặt, cây sinh trưởng và phát triển tốt, nhiều cây đã cao ngút tầm mắt. Ngành Kiểm lâm sẽ luôn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chủ rừng thực hiện các phương án đã đề ra. Chú trọng việc tuần tra, kiểm soát rừng tại gốc, không để xảy ra các vụ vi phạm pháp chế về luật bảo vệ rừng.
Theo kế hoạch, mỗi năm tỉnh Hà Tĩnh trồng mới hơn 8.000 ha rừng tập trung và 3 triệu cây phân tán. Duy trì độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt trên 52%, góp phần giảm nhẹ thiên tai, cải thiện môi trường sinh thái, cảnh quan. Với việc hỗ trợ, vận động người dân, kêu gọi các tổ chức trong và ngoài nước tham gia phát triển rừng, trồng rừng bằng cây bản địa là một hướng đi đúng, phù hợp với điều kiện thực tế, mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Qua đó, góp phần nâng cao độ che phủ rừng, tạo thu nhập, giải quyết việc làm cho người dân, tạo điều kiện đầu tư phát triển du lịch sinh thái, góp phần làm giàu vốn rừng./.
