Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức phi chính phủ Oxfam dựa trên bảng xếp hạng tài sản của tạp chí Forbes và dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), thế giới đã có thêm 573 tỷ phú trong thời kỳ đại dịch COVID-19, nâng tổng số tỷ phú trên thế giới lên 2.668 người. Điều này đồng nghĩa với việc từ khi có đại dịch đến nay, cứ mỗi 30 giờ đồng hồ, tức hơn 1 ngày, thế giới lại có thêm 1 vị tỷ phú.
Phân tích của Oxfam, nhằm mục đích làm sáng tỏ sự gia tăng của chênh lệch giàu nghèo trên thế giới trong 2 năm qua, được công bố trước thềm khai mạc Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos (Thụy Sĩ). Sự kiện này là nơi hội tụ của các nguyên thủ quốc gia và nhiều người thuộc top giàu nhất thế giới.
Tổng tài sản của các tỷ phú tăng thêm 3.800 tỷ USD, tương đương tăng 42% trong thời kỳ dịch bệnh, đạt mức 12.700 tỷ USD. Phần lớn giá trị tài sản tăng thêm này nhờ thị trường chứng khoán, do các chính phủ bơm tiền vào nền kinh tế để giảm tác động tài chính từ đại dịch.
Trước khi giảm mạnh từ đầu năm đến nay, chứng khoán thế giới đã có khoảng thời gian tăng điểm mạnh nhờ những gói kích cầu khổng lồ của các chính phủ nhằm hấp thụ bớt ảnh hưởng do COVID-19 gây ra.
"Khi thị trường chứng khoán quay đầu, tài sản của giới tỷ phú nói chung chuyển sang trạng thái đi ngang và giảm nhẹ", ông Max Lawson, trưởng bộ phận chính sách chống bất bình đẳng thuộc Oxfam, cho biết.
Tuy nhiên, COVID-19 cũng làm tăng bất bình đẳng và giá lương thực toàn cầu. Oxfam dự kiến Việc này có thể đẩy 263 triệu người rơi vào cảnh nghèo cùng cực trong năm nay, đồng nghĩa trung bình 33 giờ có thêm 1 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói, trong bối cảnh lạm phát tăng mạnh ở hầu hết các khu vực trên thế giới.
Người tiêu dùng trên khắp thế giới đang vật lộn với giá năng lượng và thực phẩm tăng. Trong khi, các doanh nghiệp và giám đốc nhiều ngành nghề lại đang hưởng lợi, theo Oxfam.
“Tôi chưa từng thấy một thời điểm nào trong lịch sử lại có sự gia tăng cùng lúc mạnh mẽ đến như vậy cả về số người giàu và số người nghèo”, ông Lawson nói. “Điều này gây tổn thương cho nhiều người”.
Các tỷ phú ngành thực phẩm và nông nghiệp chứng kiến tổng tài sản ròng tăng 382 tỷ USD, tương đương tăng 45% trong vòng 2 năm qua, sau khi trừ đi lạm phát. Từ năm 2020 đến nay, ngành thực phẩm đã sản sinh khoảng 62 tỷ phú.
Tổng tài sản của các tỷ phú ngành dầu khí và than tăng thêm 53 tỷ USD, tương đương 24%, kể từ năm 2020 sau khi trừ đi lạm phát.
Hay ngành dược phẩm có thêm 40 tỷ phú mới, khi ngành này hưởng lợi từ cuộc chiến chống COVID-19 và nhận hàng tỷ USD vốn đầu tư của chính phủ.
Bên cạnh đó, ngành công nghệ cũng sản sinh ra thêm nhiều tỷ phú. Trong top 10 người giàu nhất thế giới, 7 người là tỷ phú công nghệ, như: Elon Musk của Tesla, Jeff Bezos của Amazon và Bill Gates của Microsoft... Chỉ riêng 7 tỷ phú này đã có thêm 436 tỷ USD trong tài sản ròng trong 2 năm qua, nâng tổng tài sản của họ lên 934 tỷ USD, sau khi trừ đi lạm phát.
Để hỗ trợ những người kém may mắn, giảm bất bình đẳng thu nhập, tổ chức Oxfam kêu gọi đánh thuế người giàu và các tập đoàn. Oxfam cũng đề xuất áp mức thuế tạm thời 90% đối với những lợi nhuận phát sinh mà các tập đoàn lớn thu được trong thời kỳ đại dịch và nhấn mạnh đã đến lúc "chấm dứt việc trục lợi từ khủng hoảng".
Theo tính toán, việc áp mức thuế hàng năm 2% đối với các triệu phú và 5% đối với các tỷ phú sẽ mang lại khoản thu 2.520 tỷ USD/năm. Số tiền này có thể giúp 2,3 tỷ người thoát khỏi cảnh nghèo cùng cực, phân phối đủ vaccine cho toàn thế giới và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân cho tất cả người dân ở các nước nghèo.
