Mạnh dạn áp dụng công nghệ cao vào sản xuất
Theo ông Tạ Việt Hùng, Giám đốc HTX Đầu tư Nông trại xanh và phát triển bò Ba Vì (Hà Nội), cho rằng có 3 yếu tố quyết định đến sản xuất gồm: vốn, khoa học kỹ thuật và thị trường.
Hiện nay, HTX đang gặp một số khó khăn đó là quy mô sản xuất nhỏ, manh mún, sức cạnh tranh thị trường yếu, việc tham gia chuỗi giá trị khó khăn.
Đặc biệt, hiện nay, việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng gặp nhiều khó khăn do nhiều HTX không đáp ứng được điều kiện của ngân hàng.
“Thiếu vốn đầu tư vào công nghệ, đây là vấn đề nan giải cho HTX trong nhiều năm nay. Việc huy động vốn của HTX hiện nay chủ yếu là vốn góp từ các cá nhân và tổ chức, nhưng lại chưa đáp ứng được yêu cầu về sản xuất”, ông Hùng cho hay.
Giám đốc HTX Đầu tư Nông trại xanh và phát triển bò Ba Vì cho biết, các HTX chủ yếu tiếp cận vốn từ quỹ của Liên minh HTX địa phương và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX. HTX Đầu tư Nông trại xanh và Phát triển bò Ba Vì được Quỹ hỗ trợ phát triển HTX TP Hà Nội cho vay 500 triệu phục vụ sản xuất kinh doanh đến tháng 2/2024, HTX đã hoàn thành nghĩa vụ trả nợ.
Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Viêt Nam hỗ trợ cho vay 750 triệu mua 2 xe chuyên dụng vận chuyển hàng hoá phục vụ sản xuất kinh doanh. Tiền vay để mua phương tiện vận tải nên tài sản thế chấp được hình thành từ vốn vay, tính đến tháng 4/2024, HTX đã hoàn thành 2/3 nghĩa vụ trả nợ.
Bên cạnh khó khăn về vốn, theo ông Hùng, các HTX hiện nay còn vướng mắc về liên kết chuỗi. Bản thân giám đốc HTX cũng chưa hiểu là sản xuất chuỗi ra sao.
Cùng với đó, công tác làm thị trường và dự báo thị trường cho các HTX còn yếu kém; năng lực quản lý điều hành của HTX còn hạn chế dẫn đến phương án kinh doanh của các HTX còn yếu; công tác quản lý nhà nước về KTTT còn rời rạc, chưa đồng bộ.
Ông Hùng cho rằng, để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các HTX, cần có sự vào cuộc của hệ thống chính trị, Chính phủ đưa ra chính sách điều kiện thông thoáng cho HTX vay vốn. Ngân hàng cắt giảm các thủ tục vay vốn không cần thiết, không phù hợp như việc quy định về tài sản thế chấp.
“Hiện nay, việc vay vốn khu vực HTX chỉ chiếm 2%, vì vậy cần tăng định mức cho vay thông qua việc cho các HTX được vay vốn lãi suất thấp, cho vay theo cơ chế đặc thù vùng miền, ngành nghề vì mỗi khu vực có cơ chế, sản xuất đặc thù riêng. Đồng thời, cắt giảm thủ tục không cần thiết, và cho HTX thế chấp tài sản bằng tài sản hình thành từ vốn vay. Thời gian cho vay tối thiểu 10 năm trở lên để đáp ứng được chu kỳ sản xuất”, ông Hùng kiến nghị.
Bên cạnh đó, ông Hùng kiến nghị một số giải pháp như: cơ quan quản lý tích cực hỗ trợ HTX xây dựng và tham gia vào chuỗi sản xuất. Tăng cường vai trò lãnh đạo và chỉ đạo trong khu vực KTTT. Có chính sách ưu tiên về đất đai cho h HTX. Có chính đào tạo nguồn nhân lực.
Đối với HTX, ông Hùng cho rằng các HTX tập trung vào phát huy giá trị truyền thống; mạnh dạn áp dụng công nghệ cao vào sản xuất.
Muốn phát triển bền vững cần sự tham gia của nhà khoa học, chuyên gia
Với ông Lê Văn Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc HTX Xuyên Việt (Hải Dương), chia sẻ hành trình khởi nghiệp của HTX, kể sau hơn 10 năm lăn lộn với ngành thủy sản ở một DN lớn về chế biến và xuất khẩu thủy sản phía Nam, ông về Hải Dương với mong muốn ấp ủ nuôi trồng và chế biến sản phẩm tại quê hương.
Tuy nhiên, khi khởi nghiệp, ông Việt cho biết gặp ngay vướng mắc về chất lượng, số lượng nguồn nguyên liệu không đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước, chứ chưa nói đến xuất khẩu. Từ khó khăn này, ông Việt nhận thấy cần phải thành lập HTX năm 2011. Sau đó, xây dựng quy trình nuôi trồng thủy sản gắn với khoa học công nghệ, sau 6 tháng đạt gần 40 tấn/ha.
Từ kinh nghiệm phát triển HTX, ông Việt cho rằng, để thu hút thêm thành viên tham gia HTX cần để bà con thấy được thực tế hiệu quả. Hiện tại, HTX Xuyên Việt có 52 thành viên, hơn 100 thành viên liên kết, với 136ha nuôi trồng, liên kết với hàng trăm ha ở Hải Dương. Sản lượng mỗi năm đạt gần 10.000 tấn, trong đó 70% là rô phi. Đến nay, HTX có 6 sản phẩm đạt OCOP.
Ông Việt đề xuất: HTX muốn phát triển bền vững cần mắt xích quan trọng là hội đồng cố vấn chuyên sâu với sự tham gia của nhà khoa học, chuyên gia, giám đốc HTX “thực chiến” giúp HTX khi mới thành lập không bị “mò đường”, loay hoay trong phát triển sản phẩm, nguồn nhân lực. Ban đầu, Hội đồng cố vốn chuyên sâu này cần thí điểm cho một số HTX ở các địa phương trọng điểm.
Cần đổi mới tư duy, nắm bắt cơ hội trong chuỗi giá trị
Bà Nguyễn Thị Hoan, Giám đốc HTX Tài Hoan (Bắc Kạn) cho biết, HTX được thành lập năm 2018, chuyên chế biến tinh bột và sản xuất miến dong, với lao động thường xuyên 35 người và hơn 2.000 thành viên liên kết. HTX được thành lập với sứ mệnh gìn giữ làng nghề truyền thống, văn hóa địa phương. Sản phẩm của HTX đạt OCOP 5 sao, xuất khẩu tới một số thị trường khó tính.
Giá thu mua ổn định từ 2.000 – 2.500 đồng/kg. HTX hoạt động với phương châm tương trợ lẫn nhau trong hoạt động kinh doanh, tăng thêm thu nhập cho các thành viên. Mô hình HTX là mắt xích quan trọng, thúc đẩy chuỗi giá trị sản phẩm.
Nắm bắt được nhu cầu thị trường, các sản phẩm miến dong của HTX được đánh giá cao về mẫu mã, chất lượng. Vùng nguyên liệu của HTX được sản xuất theo quy trình hữu cơ, có mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc.
Trong bối cảnh này, HTX cần đổi mới tư duy, nắm bắt cơ hội trong chuỗi giá trị. Việc kết nối HTX với thị trường thông qua các kênh vừa là cơ hội vừa là thách thức, do trình độ nguồn nhân lực HTX còn hạn chế.
Giám đốc HTX Tài Hoan đề xuất: Để giúp bà con xóa đói giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế cần được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để bổ sung nguồn vốn lưu động của HTX mở rộng diện tích, liên kết cho bà con vùng khó khăn. Đồng thời, nâng cao trình độ năng lực cán bộ quản lý.
Tạo dựng giá trị cho cộng đồng
“Với tâm huyết tạo dựng giá trị cho cộng đồng, chúng tôi định hướng phát triển doanh nghiệp trở thành biểu tượng niềm tin hàng đầu về sản phẩm thịt sạch, thơm ngon và tốt cho sức khoẻ tại Việt Nam nhờ sự minh bạch trong mọi khâu từ chăn nuôi, sản xuất và chế biến"", ông Nguyễn Ngọc Sáng, Giám đốc HTX Sản xuất chế biến thực phẩm an toàn Sáng Nhung (Tuyên Quang) chia sẻ.
HTX Sản xuất chế biến thực phẩm an toàn Sáng Nhung mong muốn, được cùng hợp tác với nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực có nhu cầu, trở thành những đối tác tiềm năng cùng xây dựng và đưa sản phẩm an toàn, chất lượng đến với bữa ăn gia đình Việt./.
