Cân bằng giữa kinh tế và môi trường từ những khu công nghiệp xanh

Doanh nghiệp vào cuộc, công nghệ dẫn đường

Việc chuyển đổi sang công nghiệp xanh không thể chỉ dựa vào các khẩu hiệu hay kế hoạch, mà đòi hỏi sự tham gia thực chất của các doanh nghiệp – những chủ thể chính trong quá trình sản xuất. Chính quyền tỉnh Ninh Bình đã xác định rõ vai trò then chốt của doanh nghiệp trong việc tạo ra một môi trường công nghiệp sạch, an toàn và tiết kiệm năng lượng.

Hiện nay, trong các khu công nghiệp như Khánh Phú, Gián Khẩu, Tam Điệp… nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải, sử dụng dây chuyền sản xuất khép kín, giảm thiểu tối đa phát thải độc hại ra môi trường. Một số doanh nghiệp tiên phong còn áp dụng mô hình sản xuất tuần hoàn, trong đó chất thải của khâu này trở thành nguyên liệu đầu vào cho khâu khác, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giảm áp lực môi trường.

Bên cạnh đó, Ninh Bình cũng ban hành các quy định chặt chẽ trong xét duyệt dự án đầu tư. Những ngành nghề tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm cao, sử dụng công nghệ cũ, tiêu hao nhiều năng lượng đã không còn được khuyến khích như trước. Thay vào đó, tỉnh hướng tới thu hút các ngành sử dụng công nghệ cao, tạo giá trị gia tăng lớn và thân thiện với môi trường như công nghiệp phụ trợ ô tô, thiết bị điện tử, sản phẩm sinh học…

Việc phát triển hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp cũng là bước đi quan trọng. Đến nay, phần lớn khu công nghiệp trên địa bàn đã xây dựng hệ thống này, đảm bảo nước thải được xử lý đạt chuẩn trước khi xả ra môi trường. Nhờ đó, các con sông, ao hồ gần khu công nghiệp không còn bị ô nhiễm như trước, người dân xung quanh cũng an tâm hơn trong sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp đã bước đầu áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14001 về quản lý môi trường, ISO 50001 về quản lý năng lượng, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng khả năng xuất khẩu vào các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ.

Không chỉ có các doanh nghiệp lớn, các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hộ công nghiệp cũng dần thay đổi tư duy, chuyển từ “sản xuất nhanh, giá rẻ” sang “sản xuất sạch, tiết kiệm và hiệu quả”. Các chương trình hỗ trợ đào tạo, chuyển giao công nghệ, tư vấn quy trình sản xuất xanh do tỉnh triển khai đã góp phần làm thay đổi đáng kể nhận thức trong cộng đồng doanh nghiệp địa phương.

Công nghiệp xanh tạo hướng phát triển bền

Phát triển công nghiệp xanh không đơn thuần là câu chuyện của hiện tại, mà còn là bước chuẩn bị dài hạn cho tương lai. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với khủng hoảng khí hậu, tài nguyên ngày càng khan hiếm, thì một nền công nghiệp sạch, tiết kiệm năng lượng, ít phát thải sẽ là yếu tố quyết định để nền kinh tế phát triển bền vững.

Ninh Bình vốn là địa phương có lợi thế về du lịch sinh thái, với những danh thắng nổi tiếng như Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, Vân Long… Vì vậy, nếu công nghiệp phát triển quá mức và không kiểm soát được ô nhiễm, những giá trị này có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngược lại, nếu làm tốt công nghiệp xanh, tỉnh hoàn toàn có thể phát triển song song cả hai lĩnh vực – công nghiệp và du lịch – tạo nên một nền kinh tế đa dạng, hài hòa và lâu dài.

Thêm vào đó, việc phát triển công nghiệp xanh còn mở ra nhiều cơ hội tiếp cận vốn đầu tư quốc tế. Các tổ chức tài chính và quỹ đầu tư hiện nay đang ưu tiên rót vốn cho các dự án có yếu tố môi trường, giảm phát thải carbon, và gắn với các mục tiêu phát triển bền vững. Nhờ vậy, các doanh nghiệp tại Ninh Bình có thể huy động nguồn lực lớn hơn, giảm chi phí sản xuất và cải thiện hình ảnh thương hiệu.

Về mặt xã hội, công nghiệp xanh cũng giúp nâng cao chất lượng sống cho người dân. Không khí trong lành hơn, nguồn nước sạch hơn, tiếng ồn và chất thải được kiểm soát tốt hơn – tất cả tạo nên một môi trường sống an toàn, thuận lợi cho phát triển con người. Đồng thời, các mô hình công nghiệp xanh thường tạo ra việc làm có kỹ năng cao hơn, lương tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng lao động và đời sống cộng đồng.

Công nghiệp xanh cũng khuyến khích đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp. Việc đầu tư vào công nghệ mới, cải tiến quy trình sản xuất, thiết kế sản phẩm thân thiện môi trường… không chỉ giúp doanh nghiệp tồn tại trong bối cảnh cạnh tranh, mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển khoa học – kỹ thuật trong tỉnh. Ninh Bình hiện đang xúc tiến xây dựng các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong các lĩnh vực như tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch hơn và kinh tế tuần hoàn.

Trong bối cảnh ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình đang được nghiên cứu để sáp nhập thành một đơn vị hành chính mới, việc xây dựng nền công nghiệp xanh càng trở nên quan trọng. Sự liên kết vùng sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác về hạ tầng, nguồn lực và công nghệ, tạo điều kiện để phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại, đồng bộ và bền vững hơn. Đây sẽ là nền tảng để toàn vùng phát triển kinh tế mà vẫn giữ gìn môi trường sống lâu dài.