Theo thông tin Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, từ đầu năm 2021 đến nay giá phân bón trong nước liên tục tăng cao, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp tại các tỉnh miền tây Nam bộ. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân.
Điển hình tại An Giang, Cục Quản lý thị trường đã phát hiện 9,5 tấn phân bón D.A.P và phân bón cao cấp Canada. Cả hai loại phân bón này vi phạm định của pháp luật về nhãn hàng hóa. Ngoài ra lực lượng chức năng đã phát hiện tại 1 cơ sở khác có 12.184 chai, gói thuốc trừ sâu, thuốc trừ cỏ, thuốc trừ bệnh và phân bón lá hết hạn sử dụng.
Còn tại Tiền Giang, lực lượng chức năng tỉnh phát hiện khối lượng là 15 tấn phân bón tương đương 300 bao phân bón NPK Nutrix xuất xứ Malaysia loại 50 kg/bao có nhãn gốc bằng tiếng nước ngoài và có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam nhưng trên nhãn phụ không ghi các nội dung như tên tổ chức, cá nhân nhập khẩu, ngày sản xuất, hạn sử dụng. Theo điều tra số lượng phân bón này không được công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam.
Tại Lâm Đồng, Cục QLTT Lâm Đồng đã tổ chức kiểm tra và phát hiện 69 vụ vi phạm về kinh doanh phân bón. Trong đó 15 tấn phân bón giả, 43 tấn phân bón kém chất lượng buộc thu hồi tái chế, hơn 16 tấn phân bón buộc tiêu hủy và hơn 3,6 tấn phân bón không có quyết định lưu hành. Chỉ trong thời gian ngắn như lượng hàng giả phân bón bị bắt giữ ở mức rất cao, cho thấy tình trạng buôn lậu, sản xuất các loại phân bón giả, kém chất lượng đang ở mức cao.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá phân bón trong thời gian qua tăng vọt được xác định do nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất phân bón (than, lưu huỳnh, ammoniac…) trong nước và nhập khẩu bị sụt giảm, nhu cầu tiêu thụ phân bón thành phẩm không giảm, thêm vào đó chi phí Logistic tăng mạnh trong thời gian vừa qua do giãn cách xã hội bởi dịch bệnh Covid-19. Ngoài ra nhân công thiếu hụt, việc sản xuất trong nước và thế giới bị ngưng hoặc giảm công suất, nhiều nơi bị đình trệ cũng tạo khan hiếm cho thị trường phân bón trong nước.
Đáng lưu ý, hiện nay Trung Quốc, một trong những nước xuất khẩu phân bón cũng đã giảm công suất, dừng xuất khẩu phân bón để ưu tiên thị trường nội địa... Tất cả các yếu tố trên đã làm cho giá cả phân bón tăng cao cả thị trường trong nước và trên thế giới. Theo nhiều nhận định của các nhà quản lý trong nước, trước tình trạng mặt hàng phân bón đang bị hạn chế tại thị trường trong nước, không loại trừ việc xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng để tăng giá một cách bất hợp lý tại một số tư thương có hoạt động kinh doanh phân bón.
Chính vì vậy, để góp phần bình ổn thị trường, đảm bảo nguồn cung, kiểm soát có hiệu quả giá phân bón, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân yên tâm sản xuất nông nghiệp, ngoài những giải pháp như kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước dừng xuất khẩu, tập trung đảm bảo nguồn cung cho thị trường trong nước; tập trung tháo gỡ vấn đề lưu thông, vận chuyển, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu các đơn vị có liên quan tăng cường quản lý, kiểm soát thị trường, nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại, buôn lậu để trục lợi góp phần bình ổn giá phân bón trong nước, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững./.
