Giống vải không hạt được nhập từ Trung Quốc
Ông Lê Bá Thành, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Giang, cho biết, phía Sở đã đưa giống vải này về trồng thử nghiệm tại xã Tân Sơn (Lục Ngạn) từ năm 2019. Số lượng vải đưa về hơn 500 cây.
Theo ông Thành, vải thiều không hạt có nguồn gốc từ Trung Quốc, mục đích đưa về trồng tại Lục Ngạn nhằm khảo nghiệm xem giống vải này có thích hợp với thổ nhưỡng nơi đây hay không.
Hiện chưa tính toán được sản lượng do mới trồng thử nghiệm. Về chất lượng, theo đánh giá ban đầu, vỏ quả vải màu đỏ, dày thuận lợi cho quá trình bảo quản được lâu; cùi vải dày không có hạt, ăn ngọt và thơm rất đặc trưng.
Mẫu mã và trọng lượng quả vải thiều không hạt tương đương với vải thiều chính vụ ở Lục Ngạn. Sở NN&PTNT sẽ tiếp tục khảo nghiệm, đánh giá hiệu quả để khi phát triển giống vải thiều không hạt này sẽ đảm bảo được tính ổn định, nâng cao thu nhập cho người nông dân.
Bà Trương Hồng Minh, Trung tâm Ứng dụng KHCN, Sở KHCN Bắc Giang, cho biết, giống vải thiều không hạt được trồng thử nghiệm nhiều năm nay ở địa phương, mỗi vụ vẫn cho ra trái nhưng số lượng cây không nhiều. Việc Sở NN&PTNT trồng thử nghiệm 500 cây là quy mô lớn nhất từ trước đến nay, nếu thành công thì hoàn toàn có thể nhân rộng.
Trước đó, cuối năm 2019, Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Giang phối hợp với các đơn vị liên quan, người dân đưa giống vải thiều không hạt về trồng tại xã Tân Sơn (huyện Lục Ngạn) với hơn 500 cây. Sau hơn 2 năm trồng, năm nay đã có một số cây vải thiều ra hoa, đậu quả. Kết quả, vải cho quả to, mã đẹp, cùi dày và có vị ngọt, giòn đặc trưng, chín muộn.
TS Nguyễn Mạnh Khải, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết, giống vải này có hình dáng cây và lá không khác gì các giống vải thường. Chiều cao trung bình 4m với tán lá vươn rộng lá màu xanh đậm thuôn dài.
Quả của vải không hạt cũng to ngang các loại vải thiều. Khi chín chùm quả có màu đỏ rực rỡ và khi ăn có vị ngọt đậm đà. Do đặc điểm giống không có hạt nên phần thịt sẽ chiếm hầu như toàn bộ bên trong ruột.
Hiện nay, giống vải không hạt được nhân giống bằng phương pháp chiết ghép nên cây con giống sẽ giữ được nguồn gen của chính cây mẹ cho năng suất cao.
Giá bán mỗi cây con giống khoảng 20.000 - 40.000 đồng và có bày bán ở nhiều trang trại nhà vườn. Nên chọn những cây giống to khỏe, không sâu bệnh để trồng sẽ bảo đảm cây vải sau này khỏe mạnh cho năng suất cao.
Cẩn trọng vì không phải cây bản địa
Theo Sở NN&PTNT Bắc Giang, quá trình theo dõi thấy những cây vải thiều không hạt dễ chăm sóc. Đặc biệt, thị trường Trung Quốc đang bán vải thiều không hạt với giá 70.000 đồng/kg và rất dễ bán. Do đó, nếu giống vải thiều mới cho năng suất, chất lượng ổn định thì có thể nhân rộng sản xuất.
Giống vải không hạt được các nhà khoa học tại Viện Khoa học Nông nghiệp Nhiệt đới Trung Quốc phát kiến từ năm 2013.
Thời kỳ đầu phát triển giống vải không hạt mới, người nông dân đã gặp phải những khó khăn trong trồng trọt như cây vải không hạt khó trong việc nở hoa trong mùa đông ấm áp và trái hay bị nứt vỏ hoặc rụng khỏi cành.
Tới 40% và đôi khi 90% quả bị rụng trước khi thu hoạch hằng năm, ảnh hưởng lớn tới hiệu quả kinh tế. Sau này giống vải không hạt được lai tạo, khắc phục các điểm yếu này.
TS Nguyễn Mạnh Khải cho biết, dù các nhược điểm này được khắc phục thì tỉ lệ rụng quả, điều kiện chăm sóc của vải thiều không hạt cũng phức tạp hơn. Đổi lại, giá bán vải không hạt trên thị trường cũng cao hơn nhiều so với vải thông thường.
Tuy nhiên khi nhân rộng giống vải này cũng cần thận trọng vì không phải là giống bản địa, các điều kiện thích nghi về môi trường, khí hậu cần được thử nghiệm thời gian dài hơn. Năng suất, chất lượng của giống cũng cần được kiểm định qua nhiều vụ mới khẳng định được tính bền vững để quyết định có trồng nhân rộng hay không.
Hiện, tỉnh Bắc Giang đang bước vào chính vụ thu hoạch vải thiều. Năm nay, sản lượng vải thiều Bắc Giang ước đạt 180.000 tấn, trong đó, vải thiều sớm khoảng 6.750 ha, sản lượng khoảng 60.000 tấn; vải thiều chính vụ khoảng 21.250 ha, sản lượng khoảng 120.000 tấn. Giá vải thiều đạt tiêu chuẩn xuất khẩu đang được thu mua từ 23.000 - 30.000 đồng/kg.
