Tháng đầu năm 2025, tôm tiếp tục là mặt hàng tăng trưởng mạnh mẽ nhất với giá trị xuất khẩu đạt hơn 273 triệu USD, chiếm hơn 35% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.
Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2024, tôm Việt Nam đã được xuất khẩu tới 107 thị trường và vùng lãnh thổ trên thế giới, tăng thêm 5 thị trường so với năm 2023.
Top 5 thị trường chính gồm: Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc), Mỹ, Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU) và Hàn Quốc. Nhóm thị trường này chiếm tới 76% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam. Xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2025 đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 4-4,3 tỷ USD.
VASEP nhận định, trong năm 2025, xuất khẩu tôm sẽ tăng trưởng nhờ vào sự điều chỉnh chiến lược sản xuất và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ các nước sản xuất tôm hàng đầu thế giới như Ecuador, Ấn Độ và Thái Lan vẫn rất lớn.
Bên cạnh các quy định nghiêm ngặt từ thị trường Mỹ, EU về truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn chất lượng càng khiến doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải nâng cao năng lực cạnh tranh để giữ vững thị phần.
Theo các chuyên gia, trong thời gian tới, ngành tôm cần chuyển đổi tư duy: thay vì chỉ chú trọng vào sản lượng và công nghệ cao, cần ưu tiên vào chất lượng, bảo vệ môi trường, giá trị sản phẩm. Để tăng sức cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm tôm trong năm 2025, các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục nỗ lực hơn nữa, tạo xung lực mạnh mẽ trong mở rộng, tiếp cận thị trường mới; nghiên cứu cho ra sản phẩm mới để giữ vững thị trường hiện có.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp ngành chế biến xuất khẩu tôm cũng cần nhiều động lực mới về nguồn vốn, cũng như trình độ kỹ thuật để giữ được vị thế như những năm qua.
Theo VASEP, để có thể tiếp tục hướng phát triển ổn định này, ngành hàng tôm Việt Nam rất cần nhiều động lực mới, bởi sự cạnh tranh của thị trường thế giới ngày càng gay gắt.
“Muốn ngành hàng tôm phát triển ổn định, hiệp hội đã đề xuất Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương tập trung các hoạt động ngoại giao kinh tế, đàm phán song phương và xúc tiến thương mại có mục tiêu tại các thị trường quan trọng để khơi thông lợi thế cho xuất khẩu tôm Việt Nam”, VASEP cho biết.
Hiện tại, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm đang tận dụng tốt sự hồi phục từ nhu cầu và giá. Ngoài ra, nhờ uy tín, chất lượng sản phẩm và lợi thế từ hàng chế biến giá trị gia tăng, doanh nghiệp Việt Nam vẫn giữ được thị phần tại các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc và EU.
Trung Quốc đã vượt qua Mỹ để trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam. Đặc biệt, mặt hàng tôm hùm xuất khẩu sang Trung Quốc ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Riêng tháng đầu năm 2025, tôm hùm chiếm gần một nửa tổng xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc và gấp 9 lần so với cùng kỳ năm 2024.
Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu tôm sang các quốc gia như Anh, Canada và Australia, giúp nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm tôm Việt Nam.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự báo nhu cầu tiêu thụ và nhập khẩu thủy sản dự báo tăng trưởng tích cực khi các nền kinh tế lớn phục hồi và các thị trường mới nổi có khả năng tăng trưởng như Trung Đông, châu Phi, Đông Nam Á.
Đặc biệt tại thị trường Mỹ, các chính sách dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể tạo cơ hội cho xuất khẩu tôm và cá tra Việt Nam khi Mỹ có thể giảm nhập khẩu từ một số quốc gia và tăng cường nguồn cung thay thế khác.
Tín hiệu tích cực từ thị trường quốc tế cũng đang tác động đến giá tôm nguyên liệu, điều này tạo cơ hội cho người nuôi tôm duy trì và mở rộng diện tích nuôi trong năm 2025. Tuy nhiên, ngành tôm Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, cần có sự chuyển đổi mạnh mẽ trong sản xuất và chiến lược tiếp cận thị trường để đảm bảo tăng trưởng bền vững./.
