Xâm nhập mặn gia tăng vào cuối tháng 4, Đồng bằng sông Cửu Long cần chủ động ứng phó

Tình hình xâm nhập mặn trong thời gian tới

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trong khoảng thời gian từ ngày 21-30/4, thời tiết tại khu vực Nam Bộ phổ biến ngày nắng, đêm có mưa rào vài nơi. Nhiệt độ cao nhất dao động trong khoảng 30-33 độ C, một số nơi có thể ghi nhận mức nhiệt cao hơn.

Trong cùng thời gian, mực nước trên các dòng chính sông Mê Công được dự báo biến đổi chậm, duy trì ở mức cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0,01-0,5m.

Tại sông Tiền và sông Hậu, mực nước dao động theo triều. Mực nước cao nhất trong tuần được ghi nhận tại Tân Châu là 1,45m, tại Châu Đốc là 1,65m - cao hơn TBNN cùng kỳ từ 0,2 đến 0,35m.

Ở khu vực ven biển Đông, mực nước triều tại trạm Vũng Tàu trong thời gian từ ngày 20-29/4 duy trì ở mức trung bình đến cao. Cụ thể, từ ngày 20-27/4, mực nước triều dao động ổn định trong khoảng 3,2 - 3,7m. Từ ngày 28-29/4, mực nước có xu hướng tăng lên mức 3,95 - 4,16m. Đỉnh triều thường xuất hiện vào khoảng 0 - 3 giờ sáng và 13 - 17 giờ chiều hàng ngày.

Tại vùng biển Tây, mực nước triều đo được tại trạm Rạch Giá từ ngày 20-29/4 dao động trong khoảng 0,35 - 0,52m, thuộc mức từ triều kém đến trung bình. Thời gian xuất hiện đỉnh triều chủ yếu diễn ra từ 23 giờ đêm hôm trước đến 3 giờ sáng hôm sau.

Trên cơ sở này, nhận định về xu thế xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) từ ngày 21/4 - 30/4, ngày 21/4, ông Phùng Tiến Dũng - Trưởng phòng Dự báo thủy văn, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Xâm nhập mặn ở khu vực trên có xu thế tăng vào những ngày cuối tuần. Độ mặn cao nhất tại các trạm ở mức xấp xỉ và thấp hơn độ mặn cao nhất tháng 4/2024.

Trong thời gian còn lại của mùa khô năm 2025, xâm nhập mặn ở các cửa sông Cửu Long có xu thế giảm dần; các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn còn tăng cao từ ngày 27/4-1/5. Từ tháng 5 xâm nhập mặn giảm dần.

Tình hình xâm nhập mặn ở ĐBSCL phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mê Công, triều cường và còn biến động trong thời gian tới.

Chủ động các biện pháp để hạn chế thiệt hại

Trước diễn biến gia tăng của tình trạng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, cơ quan khí tượng thủy văn khuyến cáo các địa phương trong khu vực cần thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, chủ động triển khai các biện pháp phòng chống để hạn chế thiệt hại. Theo cảnh báo, cấp độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn tại khu vực này đang ở mức cấp 2.

Xâm nhập mặn đang lấn sâu vào các sông, kênh, rạch, đe dọa ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của người dân. Trước thực trạng này, ngành chức năng khuyến cáo người dân tranh thủ tích trữ nước ngọt vào thời điểm triều thấp để phục vụ tưới tiêu và sinh hoạt; đồng thời hạn chế tưới trong thời kỳ độ mặn cao nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân cần chủ động chuyển đổi cơ cấu sản xuất phù hợp với điều kiện hạn mặn, ưu tiên trồng các loại cây ngắn ngày, có khả năng chịu mặn cao. Đồng thời, cần áp dụng các biện pháp chăm sóc kỹ lưỡng nhằm hạn chế thiệt hại do hạn hán và xâm nhập mặn gây ra.

Đối với diện tích trồng cây ăn trái có giá trị kinh tế cao nhưng khả năng chịu mặn kém, người dân cần kiểm tra nồng độ mặn của nguồn nước trước khi tiến hành tưới, nhằm tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng.

Song song với việc tích trữ và sử dụng nước ngọt hợp lý, người dân được khuyến nghị lắp đặt các hệ thống lọc nước mặn để bảo đảm chất lượng nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Đây được xem là giải pháp tận dụng trực tiếp nguồn nước mặn hiện hữu, thông qua quá trình lọc nhằm loại bỏ muối hòa tan, tạo ra nguồn nước ngọt đạt chuẩn.

Nước sau khi qua xử lý không chỉ có thể dùng để tưới tiêu, mà còn đáp ứng được tiêu chuẩn nước uống sinh hoạt, đặc biệt phù hợp với các loại cây trồng có khả năng chịu mặn thấp.

Đối với các hộ nuôi trồng thủy sản, việc quan trắc và theo dõi thường xuyên độ mặn của môi trường nuôi là cần thiết để xác định thời điểm bắt đầu và kết thúc vụ nuôi phù hợp, từ đó giảm thiểu rủi ro do tác động của xâm nhập mặn.