Lan tỏa bản sắc từ tiếng chiêng đại ngàn
Ngày 12/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị đã ban hành thông cáo báo chí về việc tổ chức Tuần Di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Đắk Lắk năm 2025, với chủ đề “Âm vang cồng chiêng – gắn kết cộng đồng”.
Theo đó, sự kiện này sẽ được tổ chức từ ngày 18-23/11, tại Bảo tàng Đắk Lắk (phường Buôn Ma Thuột) và Bảo tàng Phú Yên (phường Tuy Hòa).
Tuần Di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Đắk Lắk năm 2025 là chuỗi các hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, nhằm tôn vinh giá trị độc đáo của các di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và Không gian văn hóa cồng chiêng nói riêng. Qua đó, khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Đồng thời, quảng bá hình ảnh Đắk Lắk – vùng đất âm vang đại ngàn, nơi hội tụ bản sắc và khát vọng vươn lên góp phần thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa bền vững, mở rộng cơ hội giao lưu, hợp tác và tạo sinh kế cho cộng đồng.
Đây cũng là dịp kỷ niệm 20 năm UNESCO ghi danh Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là kiệt tác truyền khẩu và Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Với những ý nghĩa đó, Tuần Di sản văn hóa các dân tộc tỉnh Đắk Lắk năm 2025 bao gồm 7 hoạt động chính và 6 hoạt động hưởng ứng, quy tụ đông đảo nghệ nhân dân gian, diễn viên quần chúng và cộng đồng các dân tộc thiểu số tham gia. Từ đó, góp phần khẳng định giá trị trường tồn của di sản văn hoá các dân tộc nói chung và Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO ghi danh.
Thông qua các hoạt động cũng góp phần tôn vinh bản sắc văn hóa, tinh thần đoàn kết và khát vọng phát triển của các dân tộc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Mặt khác, lan tỏa thông điệp “Gắn kết cộng đồng - Lan tỏa di sản”, khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm của mỗi người dân đối với di sản cha ông để lại.
Nhiều kết quả trong bảo tồn và phát huy văn hóa cồng chiêng
Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk, qua 5 năm thực hiện Nghị quyết số 10/2021/NQ-HĐND ngày 17/12/2021 của HĐND tỉnh về bảo tồn và phát huy văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2022-2025 đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
Theo kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc Ê Đê, M’Nông, Gia Rai trên địa bàn năm 2024 cho thấy, toàn tỉnh còn 1.603 bộ chiêng, gồm 1.178 bộ chiêng Ê Đê, 219 bộ chiêng M’Nông, 118 bộ chiêng Jrai và 88 bộ chiêng khác. Đặc biệt, có 3.749 nghệ nhân đang nắm giữ các loại hình di sản và 1.015 nghệ nhân trẻ.
Từ năm 2022 đến nay, từ nhiều nguồn kinh phí, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với các địa phương rà soát, lựa chọn các đội chiêng tiêu biểu tại các buôn để hỗ trợ 63 bộ cồng chiêng và 642 bộ trang phục thổ cẩm truyền thống cho các dân tộc Ê Đê, M’Nông và Gia Rai...
Thời gian qua, Sở GD&ĐT đã lồng ghép nội dung bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, trong đó có văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, vào chương trình giáo dục địa phương và hoạt động ngoại khóa tại các cơ sở giáo dục. Trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học đối với giáo dục dân tộc, Sở chỉ đạo các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú và các phòng GD&ĐT triển khai lồng ghép nhiệm vụ bảo tồn và phát huy văn hóa cồng chiêng phù hợp điều kiện từng địa phương.
Hiện nay, toàn tỉnh có 17 trường phổ thông dân tộc nội trú và 6 trường phổ thông dân tộc bán trú tổ chức cho học sinh mặc trang phục truyền thống trong giờ chào cờ và các ngày lễ lớn; tổ chức hoạt động ngoại khóa, giao lưu văn hóa cồng chiêng với buôn làng có nghệ nhân; mở lớp truyền dạy.
Công tác tổ chức tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá di sản “Không gian văn hóa cồng chiêng” được chú trọng triển khai tại Bảo tàng Đắk Lắk và tại các trường học trên địa bàn tỉnh với hình thức trực tiếp, trực tuyến phong phú, đa dạng nhằm giới thiệu, quảng bá về giá trị văn hóa cồng chiêng đến với các em học sinh. Bảo tàng Đắk Lắk đã đón tiếp và phục vụ được 84.643 đoàn với 1.042.373 lượt khách.
Để phát huy hiệu quả các kết quả đã đạt được trong giai đoạn 2022-2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk đề nghị UBND tỉnh xem xét, thống nhất chủ trương tiếp tục xây dựng Nghị quyết của HĐND tỉnh về quy định chính sách thực hiện công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa cồng chiêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2026-2030.
Đồng thời, bố trí kinh phí và lồng ghép nguồn vốn thực hiện Nghị quyết vào các chương trình, dự án phát triển văn hóa – du lịch, chuyển đổi số và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tăng cường nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước, đồng thời khuyến khích xã hội hóa, huy động các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, cộng đồng người dân cùng tham gia bảo tồn, thực hành và quảng bá di sản.
