Theo đó, nhằm triển khai yêu cầu chỉ đạo tại Công điện số 470/CĐ-TTg ngày 26/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, ngày 26/5/2023 Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 5427/BTC-VP gửi Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế về việc thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính chỉ đạo Công điện số 470/CĐ-TTg.
Triển khai chỉ đạo về hoàn thuế Giá trị gia tăng
Theo đó, ngày 26/5/2023, Tổng cục Thuế hành đã ban hành Công văn số 2099/TCT-KK về việc chỉ đạo Cục trưởng Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính về hoàn thuế Giá trị gia tăng (GTGT).
Tại nội dung văn bản, Tổng cục Thuế cho biết, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế đã triển khai hoàn thuế điện tử đạt 99% với gần 80% số hồ sơ hoàn thuế GTGT thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau được cơ quan thuế giải quyết hoàn nhanh chóng trong vòng 6 ngày làm việc kể từ khi nhận được đẩy đủ hồ sơ đề nghị hoàn của người nộp thuế (NNT).
Việc giải quyết hồ sơ hoàn thuế nhanh chóng, kịp thời theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế đã tạo điều kiện giúp doanh nghiệp (DN) quay vòng vốn nhanh, nâng cao hiệu quả trong sử dụng vốn, góp phần phát triển sản xuất kinh doanh, xuất khẩu hàng hóa. Tuy nhiên vẫn còn tình trạng chậm, muộn trong việc giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT của NNT gây bức xúc trong dư luận.
Nhằm đảm bảo việc hoàn thuế GTGT chặt chẽ, đúng quy định pháp luật, đồng thời hỗ trợ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động, tại Công điện số 470/CĐ-TTg ngày 26/5/2023 về việc tiếp tục thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo “Bộ Tài chính khẩn trương kiểm tra, đánh giá đôn đốc Tổng cục Thuế thực hiện ngay, không chậm trễ, hướng dẫn các hồ sơ xem xét xin hoàn thuế GTGT một cách nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp”.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 470/CĐ-TTg nêu trên, ngày 26/5/2023, Bộ Tài chính đã có công văn số 5427/BTC-VP thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng gửi đồng chí Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế khẩn trương thực hiện, chỉ đạo Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phải “kịp thời giải quyết các hồ sơ hoàn thuế GTGT đúng đối tượng, đúng quy định của pháp luật, chỉ đạo ngay các đơn vị có hướng dẫn, thực hiện hoàn thuế GTGT đối với các hồ sơ hoàn thuế đủ điều kiện hoàn thuế theo quy định của pháp luật; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện việc sử dụng hóa đơn giả, trục lợi trong hoàn thuế nhằm chiếm đoạt ngân sách nhà nước, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.”.
Tổng cục Thuế yêu cầu Cục trưởng các Cục Thuế khẩn trương thực hiện ngay những công việc sau:
Thứ nhất, Cục trưởng chịu trách nhiệm toàn diện về công tác quản lý hoàn thuế GTGT trên địa bàn, chỉ đạo tổ chức thực hiện hoàn thuế đúng thẩm quyền, đúng pháp luật quy định, không để tồn đọng kéo dài, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp; có trách nhiệm bố trí đầy đủ nguồn lực, đôn đốc các đơn vị trực thuộc khẩn trương hoàn thành việc kiểm tra hoàn thuế đối với các hồ sơ đề nghị hoàn thuế đã tiếp nhận từ NNT và được phân loại thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau, đảm bảo giải quyết hồ sơ hoàn thuế của NNT đúng thời hạn quy định, đúng đối tượng và trường hợp được hoàn thuế theo quy định của pháp luật thuế và pháp luật quản lý thuế.
Thứ hai, Đối với các hồ sơ đề nghị hoàn thuế GTGT đã kiểm tra, xác định số thuế đủ điều kiện hoàn thì khẩn trương ban hành quyết định hoàn thuế cho doanh nghiệp, đảm bảo đúng thời hạn quy định.
Đối với các hồ sơ đề nghị hoàn thuế GTGT đang kiểm tra, xác minh số thuế đủ điều kiện hoàn thì phải thông báo cho NNT về tiến độ giải quyết hồ sơ, dự kiến thời gian sẽ giải quyết hoàn thuế cho người nộp thuế đảm bảo công khai, minh bạch. Đối với số thuế đã có kết quả kiểm tra, xác minh thì khẩn trương giải quyết hoàn thuế cho NNT theo quy định tại Điều 34 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính, không chờ xác minh toàn bộ mới giải quyết hoàn thuế cho NNT.
Thứ ba, Trường hợp hồ sơ đề nghị hoàn thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật đã chuyển cơ quan điều tra thì phải có thông báo bằng văn bản cho NNT được biết và căn cứ kết luận của cơ quan chức năng để xử lý theo đúng quy định pháp luật theo Điều 34, Điều 35 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính.
Thứ tư, Đối với các hồ sơ hoàn thuế GTGT đang có vướng mắc, phản ánh của các Hiệp hội, doanh nghiệp: tổ chức đối thoại ngay với Hiệp hội, doanh nghiệp trong thời gian từ ngày 29/5/2023 đến ngày 2/6/2023 để làm rõ vướng mắc, tổng hợp báo cáo kết quả về Tổng cục Thuế; chủ động xử lý, giải quyết các vướng mắc trong thẩm quyền của Cục Thuế, trường hợp vướng mắc vượt quá thẩm quyền xử lý của Cục Thuế thì báo cáo Tổng cục Thuế để được kịp thời hướng dẫn xử lý.
Thứ năm, Tiếp nhận hồ sơ đề nghị hoàn thuế GTGT theo đúng thành phần, thủ tục hồ sơ quy định tại Điều 28 Thông tư số 80/2021/TT-BTC, trường hợp hồ sơ chưa được chấp nhận do chưa đủ thủ tục thì phải thông báo bằng văn bản cho NNT ghi rõ lý do không chấp nhận hồ sơ theo quy định tại Điều 32 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính.
Thứ sáu, Khẩn trương rà soát hồ sơ khai thuế GTGT của các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu và các doanh nghiệp có dự án đầu tư đang triển khai trên địa bàn để hướng dẫn doanh nghiệp kê khai, nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế theo đúng quy định.
Tăng cường công tác tuyên truyền chính sách về hồ sơ, thủ tục hoàn thuế tại Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính để doanh nghiệp chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ đề nghị hoàn thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho Cơ quan thuế khi tiếp nhận hồ sơ, tránh việc hồ sơ chưa đáp ứng thủ tục khi gửi đến Cơ quan thuế.
Thứ bảy, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn đối với quyết định hoàn thuế thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau nhằm kịp thời phát hiện việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp hoặc sử dụng không hợp pháp hóa đơn, trục lợi trong hoàn thuế nhằm chiếm đoạt ngân sách nhà nước, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Đối với số tiền thuế đã hoàn đang chờ kết quả trả lời, xác minh của các cơ quan có liên quan, cơ quan Thuế phải nêu rõ trong biên bản kiểm tra, kết luận thanh tra về việc chưa đủ căn cứ kết luận số tiền thuế đủ điều kiện hoàn thuế. Khi có kết quả trả lời, xác minh của các cơ quan có liên quan, cơ quan Thuế xác định số tiền thuế đã hoàn không đủ điều kiện được hoàn thuế thì ban hành Quyết định về việc thu hồi hoàn thuế và xử phạt, tính tiền chậm nộp (nếu có) theo quy định theo quy định tại Điều 77, Điều 113 Luật Quản lý thuế và Điều 39 Thông tư số 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Thứ tám, Cục trưởng Cục Thuế chỉ đạo bộ phận tuyên truyền hỗ trợ đẩy mạnh thực hiện tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế trên địa bàn để kịp thời nắm bắt và thực hiện các chính sách gia hạn, miễn, giảm các loại thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm hỗ trợ người dân, doanh nhiệp, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh.
Tổng cục Thuế yêu cầu Cục trưởng Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai ngay và nghiêm túc thực hiện các nội dung chỉ đạo nêu trên.
Tình hình giải quyết hồ sơ hoàn thuế
Sau khi tiếp nhận ý kiến của Hiệp Hội gỗ và lâm sản Việt Nam và một số DN về vướng mắc trong giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT xuất khẩu đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm làm từ gỗ, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã thực hiện tổng hợp nhanh kết quả giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT tại 63 tỉnh, cụ thể như sau:
Từ ngày 01/01/2022 đến ngày 17/5/2023, tình hình giải quyết hồ sơ hoàn thuế đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ như sau: Số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn: 4.760 hồ sơ, tương ứng số tiền đã được hoàn: 19.100 tỷ đồng; Số hồ sơ DN hủy đề nghị hoàn: 215 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn: 1.514 tỷ đồng do DN sau khi gửi hồ sơ đề nghị hoàn thì tự rà soát đối chiếu với quy định về hoàn thuế nhận thấy hồ sơ của DN bị thiếu, kê khai sai, cần điều chỉnh số liệu... cần thời gian để xem xét lại hồ sơ, sổ sách chứng từ; Số hồ sơ cơ quan thuế từ chối đề nghị hoàn: 44 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn: 310 tỷ đồng. Do cơ quan thuế rà soát đối chiếu theo quy định của pháp luật thì thấy DN nộp hồ sơ thiếu, sai mẫu hồ sơ đề nghị hoàn, hồ sơ đề nghị hoàn không đủ thủ tục...; Số hồ sơ đề nghị hoàn chưa được cơ quan thuế giải quyết là: 199 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn: 1.119 tỷ đồng, tỷ lệ 4,18% so với tổng số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn (199/4.760 hồ sơ) do nhiều nguyên nhân như do hồ sơ đang trong thời gian giải quyết theo quy định; DN đã được chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xác minh; do DN xin tạm dừng, hoãn thời gian kiểm tra; do DN chưa cung cấp đủ hồ sơ tài liệu số liệu, do đang chờ kết quả xác minh...
Trong quá trình giải quyết hồ sơ hoàn thuế, đối với các hồ sơ cần thực hiện xác minh thì cơ quan thuế chủ yếu xác minh đến DN trung gian bán hàng trực tiếp cho DN hoàn thuế (DN F1). Cụ thể như sau: Trong 548 hồ sơ cơ quan thuế thực hiện xác minh các DN trung gian, có 490 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F1 (chiếm tỷ lệ 89,4% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh), 45 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F2 (chiếm tỷ lệ 8,2% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh), 03 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F3 (chiếm tỷ lệ 0,55% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh), 05 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F4 (chiếm tỷ lệ 0,95% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh), 05 hồ sơ xác minh đến DN trung gian cuối cùng (người dân, hộ trồng rừng) (chiếm tỷ lệ 0,9% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh).
Qua công tác xác minh phát hiện 264 DN trung gian bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động, chuyển hồ sơ sang cơ quan công an, cụ thể: có 76 DN F1 tạm dừng hoạt động, 56 DN F1 bỏ địa chỉ kinh doanh, 56 DN F2 tạm dừng hoạt động, 60 DN F2 bỏ địa chỉ kinh doanh, 04 DN F3 tạm dừng hoạt động, 05 DN F3 bỏ địa chỉ kinh doanh, chuyển hồ sơ sang cơ quan công an của 07 DN trung gian.
Rà soát thông tin dữ liệu tổng thể của cả ngành Thuế đối với các DN kinh doanh mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ cho thấy, có đến 7.609 DN bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động (trong đó: 6.712 DN bỏ địa chỉ kinh doanh, 897 DN tạm dừng hoạt động). Đặc biệt trong những DN này, có 24 DN nằm trong vụ án đã khởi tố, điều tra về tội mua bán hóa đơn bất hợp pháp trong thời gian qua.
Trong năm 2022 và 5 tháng đầu năm 2023, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ của 09 DN trực tiếp đề nghị hoàn thuế GTGT mặt hàng gỗ và sản phẩm làm từ gỗ, dăm gỗ, viên nén gỗ sang cơ quan công an để phối hợp điều tra, xác minh (không kể các DN trung gian bán hàng cho DN hoàn thuế nêu trên), nguyên nhân do DN có dấu hiệu sử dụng hoá đơn khống để hoàn thuế, DN mua hàng của DN có rủi ro cao về thuế...
