Trong nỗ lực kêu gọi đầu tư và chuyển đổi công nghệ xử lý chất thải rắn, các đơn vị liên quan đang được yêu cầu tăng tốc. Theo số liệu từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM, từ đầu năm đến cuối tháng 6, khối lượng chất thải rắn sinh hoạt được thu gom và xử lý trên địa bàn thành phố đã lên đến gần 1,8 triệu tấn, trung bình khoảng 9.700 tấn mỗi ngày. Công ty Vietstar hiện đang hoàn tất thủ tục xin giấy phép xây dựng, đồng thời thành phố cũng kiến nghị cấp thẩm quyền hỗ trợ các dự án quy hoạch điện và báo cáo tiến độ các dự án này.
Tháng 8 năm 2019, nhà máy đốt rác phát điện đầu tiên đã được khởi công tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc (huyện Củ Chi) bởi Công ty Vietstar, với tổng vốn đầu tư lên tới 400 triệu USD. Nhà máy này dự kiến sẽ vận hành giai đoạn 1 vào năm 2020, xử lý 2.000 tấn rác mỗi ngày và đạt công suất 4.000 tấn mỗi ngày vào năm 2021.
Không dừng lại ở đó, hai tháng sau, Công ty CP Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa cũng tổ chức lễ khởi công nhà máy xử lý và tái chế chất thải rắn Củ Chi. Nhà máy này có tổng diện tích 20 ha, trong đó 8 ha dành cho khu vực đốt rác phát điện, công suất xử lý 2.000 tấn/ngày và phát điện 40 MW/ngày, với tổng vốn đầu tư 5.000 tỷ đồng. Dự án này còn có khả năng nâng công suất xử lý lên đến 5.000 tấn/ngày và phát điện 60 MW/ngày.
Tuy nhiên, sau nhiều năm, các dự án này vẫn chưa đi vào hoạt động theo kế hoạch. Cả hai dự án đốt rác phát điện hiện vẫn chưa được đưa vào danh mục các nguồn điện sản xuất từ rác trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII).
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, nếu Công ty Vietstar và Công ty Tâm Sinh Nghĩa có thể hoàn thành toàn bộ thủ tục pháp lý và triển khai xây dựng, lắp đặt thiết bị trong thời gian từ 18 đến 24 tháng, các dự án này có thể hoàn tất vào cuối năm 2025. Khi đó, hai nhà máy sẽ xử lý được khoảng 4.000 tấn rác mỗi ngày bằng công nghệ đốt rác phát điện.
Nhằm cụ thể hóa một trong những nội dung quan trọng trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP HCM lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025, UBND thành phố đã phê duyệt Chương trình giảm ô nhiễm môi trường giai đoạn 2020-2030. Mục tiêu của TP HCM là đến năm 2025, ít nhất 80% chất thải rắn sinh hoạt sẽ được xử lý bằng công nghệ đốt rác phát điện và tái chế, và con số này sẽ đạt 100% vào năm 2030.
Với những bước đi quyết liệt và sự quyết tâm cao độ, TP HCM đang dần tiến tới một tương lai xanh, bền vững, nơi mà chất thải rắn không chỉ được xử lý hiệu quả mà còn trở thành nguồn năng lượng quan trọng, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân./.
