Thanh Hóa: Gìn giữ những đặc trưng riêng của nghề truyền thống

Nhờ mô hình sản xuất nước mắm Ba Làng truyền thống, anh Nguyễn Văn Tuyến, phường Hải Thanh, thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa đã vươn lên làm giàu ngay tại quê hương. Hiện mỗi năm cơ sở sản xuất của anh đưa ra thị trường 600.000 lít nước mắm các loại, thu nhập đạt 2 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho 45 lao động với mức lương từ 5-40 triệu đồng/ người/tháng.

Sinh ra tại vùng đất vùng ven biển, từ nhỏ anh Nguyễn Văn Tuyến luôn ấp ủ giấc mơ phát triển kinh tế tại quê nhà, sau khi tốt nghiệp cấp 3 anh đã đi làm nhiều nơi nghề nhưng vẫn không đủ ăn. Năm 2005, anh Tuyến quyết định về quê với mong muốn phát triển kinh tế theo nghề sản xuất nước mắm, đây là nghề truyền thống của người dân vùng ven biển, tuy nhiên do nước mắm công nghiệp phát triển khiến sản phẩm này không bán được và đứng trước nguy cơ mai một.

Do đó, để vực dậy thương hiệu nước mắm quê hương, anh Tuyến đã vay vốn ngân hàng để thực hiện mô hình sản xuất nước mắm Ba Làng truyền thống. Ban đầu, anh vẫn sử dụng phương pháp làm mắm truyền thống, gài nén kết hợp đánh khuấy, chượp chứa trong chum, bể xi măng, tiếp nhiệt bằng phơi nắng trực tiếp.

Theo phương pháp này sẽ cho ra nước mắm ngon, đậm vị nhưng không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, lượng đạm bốc mùi ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, vì vậy anh Tuyến đã vào các tỉnh Bình Thuận, Khánh Hòa để học kinh nghiệm từ các cơ sở làm nước mắm lớn nhằm tìm ra phương pháp sản xuất mới. Sau thời gian học hỏi và nghiên cứu, anh Tuyến đã tìm ra công nghệ phơi kín, kéo rút hiện đại với nhiều điểm ưu việt.

Khi so với cách chế biến truyền thống, anh Tuyến thấy kỹ thuật chế biến này được cải tiến ở một số khâu như đắp lù, kéo rút, tiếp nhiệt bằng phương pháp phơi kín để quá trình lên men thủy phân tối ưu tạo ra sản phẩm chất lượng cao hơn. Khi đã nắm vững kiến thức và có thị trường, anh Tuyến đã mua sắm thêm trang thiết bị để mở rộng sản xuất, những giọt nước mắm thơm ngon mang hương vị truyền thống và hành trình gìn giữ vị đặc trưng riêng từ biển đã xuất xưởng.

nuoc-mam-cat-hai-1647062286.jpeg
Ảnh minh hoạ

Cũng theo anh Tuyến, áp dụng công nghệ mới vào sản xuất thời gian chế biến giảm còn 8 tháng trong khi cách chế biến cũ mất một năm, từ đó giúp tăng công suất chế biến và giảm chi phí nhân công. Ngoài ra, quá trình lên men trong điều kiện khép kín nên toàn bộ thịt cá sẽ chuyển thành đạm hữu ích nên nước mắm có độ đạm cao, mùi nước mắm thơm đặc trưng, lượng nước cốt thu được tăng so với sản xuất thủ công, tính từ việc lựa chọn nguyên liệu đầu vào đến bước cuối cùng là kiểm tra, đóng gói sản phẩm đều nhanh hơn trước.

Năm 2009, anh Nguyễn Văn Tuyến đã thành lập Công ty TNHH Chế biến hải sản Ba Làng và đăng ký nhãn hiệu các sản phẩm nước mắm, mắm tôm, mắm tép Ba Làng - Tuyến Hòa. Nhờ sự chăm chỉ, đến nay cơ sở sản xuất của anh Tuyến ngày càng phát triển, khu nhà xưởng đã được mở rộng khoảng 9.000 m2, bao gồm nhiều khu liên hợp sản xuất chế biến với trang thiết bị đầy đủ. Sản phẩm nước mắm, mắm tôm của anh Tuyến không chỉ bó hẹp thị trường tiêu thụ trong tỉnh mà đã được mở rộng nhiều nơi khác như Nam Định, Ninh Bình, Hà Nội...

Để mở rộng thị trường tiêu thụ anh Tuyến đã liên kết các hộ gia đình của xứ đạo Ba Làng thành lập Hiệp hội nước mắm Do Xuyên - Ba Làng với 22 thành viên tham gia để chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật, mở rộng sản xuất sản phẩm quê hương. Hiện, Hiệp hội nước mắm của anh đã phát triển được gần 80 hộ gia đình, tạo việc làm cho gần 400 lao động, hàng năm cung ứng ra thị trường gần 5 triệu lít nước năm và 4.000 tấn mắm tôm.

Chia sẻ về những dự định trong thời gian tới, anh Tuyến cho biết khi dịch bệnh COVID-19 ổn định, anh sẽ mở thêm xưởng sản xuất để tạp thêm việc làm cho người lao động tại địa phương. Sau đó, sẽ mở rộng thị trường và hướng tới xuất bán sản phẩm sang Nhật Bản.

Theo ông Lê Minh Chung, Phó Chủ tịch Hội nông dân thị xã Nghi Sơn, nhờ sự kiên trì trong sản xuất anh Nguyễn Văn Tuyến đã vươn lên làm giàu, đóng góp vào sự phát triển kinh tế của địa phương, hiện anh Tuyến cũng đã được nhiều bằng khen của UBND tỉnh Thanh Hoá vì đã có thành tích xuất sắc trong lao động sản xuất và phát triển kinh tế tập thể. Đặc biệt, năm 2021 vừa qua anh Tuyến đã vinh dự được Trung ương Hội nông dân Việt Nam bình chọn là một trong 63 nông dân Việt Nam xuất sắc nhất.

Thời gian tới, thị xã Nghi Sơn sẽ tiếp tục khuyến khích người dân tận dụng tiềm năng, lợi thế của địa phương thực hiện theo mô hình sản xuất nước mắm Ba Làng, từ đó tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng và đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo./.