"Sống dở, chết dở" vì đất...
Thời gian qua Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại đã có động thái "phanh" hoạt động cho vay để kinh doanh bất động sản, thuế áp giá cao theo thị trường, để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, hạn chế đầu cơ.
Bên cạnh đó, các địa phương như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hòa Bình, Hà Nội, Lâm Đồng… đã nhanh chóng thực hiện việc công khai, minh bạch các thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giá đất trên địa bàn.
Thậm chí, nhiều tỉnh thành ra văn bản dừng các hoạt động phân lô, bán đất nền, đồng thời tăng cường hoạt động thanh, kiểm tra với hiện tượng bán nhà "hai giá" (giá bán thực tế cao hơn so với giá ghi trong hợp đồng mua bán nhằm mục đích trốn thuế).
Phần nữa, giá bất động sản thời gian qua đã bị đẩy lên quá cao ở nhiều địa phương và khi trải qua nhiều cơn sốt đất liên tục khiến nhà đầu tư phải thận trọng hơn trong việc ra quyết định rót vốn. Tất cả động thái này đã phần nào có tác động, thị trường bất động sản tại nhiều địa phương bắt đầu hạ nhiệt và dần ổn định trở lại.
Đáng chú ý, khi "sốt đất" qua đi, nhiều nhà đầu tư "ăn theo" độ "nóng" của thị trường, sử dụng đòn bẩy tài chính để đầu tư buộc phải bán tháo, thoát hàng nhanh giữa vòng xoáy giảm nhiệt của thị trường nhà, đất. Kịch bản "chết trên đống tài sản" sẽ thành hiện thực khi đầu cơ đất đai lên cao và các nguồn cấp vốn "khóa van" tín dụng.
Điển hình cơn sốt đất tại Bình Phước đầu năm 2021 đã khiến cho không ít nhà đầu tư đến nay “mất ăn mất ngủ” vì không kịp thoát hàng khi cơn sốt đất qua đi.
Anh Trần Tiến H. (một nhà đầu tư tại TP.HCM) như ngồi trên đống lửa khi anh lỡ ôm hàng nghìn mét vuông đất nông nghiệp tại Hớn Quản (Bình Phước). Đầu tháng 3/2021, anh chạy theo bạn bè, đem tiền đổ về Bình Phước săn đất trong cơn sốt sân bay Téc Níc Hớn Quản. Dù bản thân anh hiểu rõ việc triển khai sân bay chỉ là đề xuất trên giấy nhưng với tâm lý lướt sóng khi thị trường nóng sốt, không đầu tư lâu dài chờ hạ tầng, anh vẫn kiên định mục tiêu mua rồi sang tay nhanh kiếm lời.
Tuy nhiên mọi việc không như nhà đầu tư này tính toán, cơn sốt đất Téc Níc bị hạ nhiệt quá nhanh, chưa đến 2 tuần từ khi xuất hiện. Thời điểm anh vừa xuống cọc gần 1 tỷ đồng mua lô đất rừng cao su, chưa kịp kiếm người sang nhượng thì chính quyền vào cuộc, dân đầu tư “bỏ chạy” tập thể để lại anh với cả hecta đất rừng cao su không biết bán cho ai cùng khoản tiền không cách nào rút ra được.
“Thời điểm tôi mua, nhiều người trúng đậm. Tôi thoát không kịp, giờ bán lại ngang giá lúc mua cũng không ai hỏi, giờ lô đất trị giá hơn 5 tỷ đồng của tôi cứ nằm yên bất động, còn tôi thì còng lưng trả gốc và lãi ngân hàng. Ngày nào tôi cũng lo lắng đến mất ăn mất ngủ vì lỡ ôm “bom đất”, anh H. ngậm ngùi chia sẻ.
Tương tự hoàng cảnh anh H., anh Nguyễn Văn Hân (Hà Nội) chia sẻ, đầu năm 2020, anh có mua 2 lô đất ở huyện Thạch Thất với giá hơn 3 tỷ đồng, nhưng trong đó có 2 tỷ đồng là vay ngân hàng và bạn bè. Tuy nhiên, đến nay, cả 2 lô đất của anh đều chưa bán được dù đã về giá ban đầu và chấp nhận mất tiền lãi vay.
"Tôi mua lúc thị trường đang "sốt đỉnh" và giờ bán không được, giữ không xong. Bán rẻ thì lỗ nhiều, nhưng giữ thì sợ tài chính không trụ nổi, chưa kể, không biết bao giờ mới bán được", anh Hân buồn bã nói.
Theo ghi nhận tình hình, khi thị trường hạ nhiệt, nhiều nhà đầu tư mua đất ở các tỉnh như Nam Định, Thanh Hóa… đang phải liên tục giảm giá bán để "thoát hàng" được sớm. Đây đa số là những nhà đầu tư mới, ít kiến thức vào thị trường và đầu tư theo đám đông.
Cảnh giác với "đầu nậu" đất
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, HoREA đã cảnh báo nhưng nhiều người vẫn liều, nhắm mắt mua đất giá cao rồi không bán được, đơn vị đã cảnh báo nhưng nhiều người vẫn liều. Trước đây, đã có nhiều doanh nghiệp làm “đầu nậu”, thổi giá đất bị xử lý, người mua chịu thiệt hại. Vì thế, những người có ý định mua đất lúc này phải tỉnh táo, phải tìm hiểu kỹ, đừng để tiền mất tật mang”.
Theo các chuyên gia, xu hướng lướt sóng khi thị trường nóng hổi hay bắt đáy để chờ thời cơ chỉ dành cho những đầu tư chuyên nghiệp, thành thạo thị trường và có tầm nhìn dài hạn, chiến lược. Còn các nhà đầu tư “chết vì sốt đất” thường là những nhà đầu tư F0, mới tham gia thị trường, đầu tư chạy theo tâm lý đám đông, nắm thông tin chậm, ít kiến thức và non kinh nghiệm thị trường.
TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam nhận định, hiện tượng sốt đất có thể dẫn đến những hệ quả trước mắt cho người dân địa phương từ việc họ mất đi nguồn thu nhập chính từ nông - lâm nghiệp. Đồng thời, đối với những nhà đầu tư cá nhân mạo hiểm đã dùng đến đòn bẩy tài chính thì rất có thể sẽ mất khả năng chi trả nếu thị trường không đạt như kỳ vọng.
