Ngày 01/6, Bộ Tài chính cho biết, để nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh sẽ là một biện pháp cứng rắn cũng như cảnh báo cho người nộp thuế đang nợ thuế để đảm bảo việc hoàn thành nghĩa vụ thuế vào ngân sách nhà nước.
Luật Quản lý thuế đã quy định hành lang pháp lý đối với việc nợ thuế. Theo đó, trường hợp sau 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt thì cơ quan quản lý thuế thông báo cho người nộp thuế biết số tiền thuế, tiền phạt còn nợ và số ngày chậm nộp.
Luật Quản lý thuế cũng quy định việc cho phép người nộp thuế nộp dần tiền thuế nợ trong trường hợp có bảo lãnh của ngân hàng. Như vậy, cơ quan thuế đã nhắc nhở để trường hợp vô tình nợ thuế khẩn trương nộp thuế và cũng có phương án nộp dần cho doanh nghiệp khó khăn không nộp được hết nợ một lần.
Luật Quản lý thuế và Nghị định 126/2020/NĐ-CP đã quy định cụ thể về trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong trường hợp xuất cảnh. Theo đó, các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh là cá nhân, cá nhân là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế là doanh nghiệp thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế.
Hiện nay, số lượng người nộp thuế nợ thuế dưới 1 triệu đồng rất lớn, đa số lại kéo dài. Với các trường hợp tạm hoãn xuất cảnh, cơ quan thuế thực hiện rà soát, đối chiếu, xác định chính xác nghĩa vụ nộp thuế của người nộp thuế thuộc trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh trước khi thực hiện gửi thông báo đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đến cơ quan quản lý xuất nhập cảnh và người nộp thuế để người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trước khi xuất cảnh. Người nộp thuế có thể chủ động tra cứu nợ thuế của mình trên hệ thống của ngành thuế để đảm bảo hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi xuất cảnh.
Thời gian qua, đã có nhiều trường hợp cá nhân bất ngờ nhận được thông báo nợ thuế thu nhập cá nhân hoặc bị cấm xuất cảnh vì nợ thuế mà không hề hay biết. Để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra, các chuyên gia kinh tế cho rằng, cá nhân và doanh nghiệp nên chủ động tra cứu thông tin nợ thuế của mình một cách thường xuyên. Đồng thời, tuân thủ đúng các quy định về thuế, kê khai thuế đầy đủ và chính xác, cũng như nộp thuế đúng hạn để tránh bị truy thu thuế và phát sinh nợ thuế.
Trong danh các dài người đại diện DN nợ thuế bị đề nghị tạm hoãn xuất cảnh có đơn vị nợ vài chục tỷ đồng, nhưng cũng có những DN chỉ nợ vài trăm ngàn đồng. Trên thực tế, chuyện cấm xuất cảnh vì nợ thuế đã được áp dụng từ vài năm nay. Các quy định về tạm hoãn xuất cảnh thực hiện theo quy định tại Luật Quản lý thuế năm 2019.
Cụ thể, có 4 trường hợp bị cưỡng chế nợ thuế bao gồm: người nộp thuế có tiền thuế nợ quá 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp; người nộp thuế có tiền thuế nợ khi hết thời hạn gia hạn nộp tiền thuế; người nộp thuế có tiền thuế nợ có hành vi phát tán tài sản hoặc bỏ trốn; người nộp thuế không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế theo thời hạn ghi trên quyết định.
Cơ quan thuế căn cứ tình hình thực tế của người nộp để áp dụng các biện pháp cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản tại kho bạc, ngân hàng… Nếu không hoàn thành nghĩa vụ trước khi trước khi xuất cảnh, họ có thể bị tạm hoãn.
Trước quy định khắt khe này của cơ quan thuế, nhiều cá nhân cho rằng quy định này có phần cứng nhắc. Bởi trong số những người nợ thuế, có nhiều người do kinh tế khó khăn, nhưng cũng có người do không biết mình nợ thuế. Đặc biệt, với mức nợ thuế chỉ vài trăm ngàn đồng cũng bị cấm xuất cảnh là chưa phù hợp.
Có ý kiến cho rằng, cần phải có quy định rõ ràng hơn về vấn đề này, ví dụ như tăng ngưỡng áp dụng mức nợ thuế là bao nhiêu thì mới cấm xuất cảnh, vì không DN nào trốn vài trăm nghìn đồng tiền thuế, hoặc cơ quan thuế phải làm cách nào để người thi hành quyết định được biết mình đang nợ thếu, đến thời hạn nào không thi hành sẽ bị cấm xuất cảnh. Việc thông báo nên thực hiện nhiều lần, nếu quá hạn thông báo mới cấm xuất cảnh./.
