Muôn vàn những khó khăn
Theo đó, tỉnh Nghệ An có 959 hồ, đập do địa phương quản lý. Đến thời điểm hiện tại: không còn hồ đập nào đầy nước, 156 hồ đập có dung tích nhỏ hơn 70% dung tích thiết kế, 765 hồ đập có dung tích đạt từ 40-70% dung tích thiết kế, 38 hồ đập có dung tích đạt từ 20-30% dung tích thiết kế.
Trong khi đó, mực nước hồ thủy điện Bản Vẽ (lớn nhất khu vực Bắc miền Trung) xuống thấp ở mức kỷ lục, chỉ cách mực nước chết khoảng 2m. Hiện nay, thủy điện Bản Vẽ chỉ phát điện tương đương lượng nước chảy về hồ nên nhiệm vụ điều tiết nước tưới tiêu cho vùng hạ du là không thể thực hiện được. Theo thông tin dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện tượng El Nino (pha nóng) có khả năng xuất hiện vào nửa cuối mùa hè 2023 với xác suất khoảng 80-85%; Trong tháng 6/2023, nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn từ 0,5 độ C so với trung bình nhiều năm; từ tháng 7 – 9/2023 nhiệt độ phổ biến cao hơn từ 0,5-1 độ C so với trung bình nhiều năm, lượng dòng chảy đến hồ thủy điện Bản Vẽ có xu thế thấp hơn trung bình nhiều năm từ 35-38%. Trước những yếu tố bất lợi về thời tiết kể trên, ngành nông nghiệp Nghệ An cảnh báo nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong vụ sản xuất Hè thu năm nay có thể xảy ra sớm hơn với mức độ ảnh hưởng lớn ở hầu khắp các địa phương.
Những giải pháp…
Để khắc phục tình trạng hạn hán, chủ động nguồn nước tưới cho sản xuất vụ Hè Thu - Mùa năm 2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp gồm: Rà soát tình hình nguồn nước; Lập phương án tưới chống hạn cho từng vùng, từng công trình và thực hiện khi hạn hán thiếu nước xảy ra; Bố trí cơ cấu sản xuất phù hợp với khả năng nguồn nước, tránh gieo trồng ở vùng không đảm bảo chủ động về nguồn nước trong cả vụ sản xuất; Phối hợp, làm việc với Công ty thủy điện: Bản Vẽ, Khe Bố, Chi Khê để đảm bảo xả lưu lượng nước đáp ứng nhu cầu dùng nước phục vụ sản xuất, dân sinh cho vùng hạ du.
Quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn; Tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, bể hút các trạm bơm tưới đảm bảo dẫn nước, thông thoáng từ đầu mối tới mặt ruộng, tận dụng mọi nguồn nước phục vụ sản xuất.
Cùng với đó là các giải pháp như tập trung lấy nước vào hệ thống khi các hồ thủy điện xả để tăng nguồn nước; tận dụng đầm, ao hồ, bàu biền, sông cụt, các kênh trục lớn để tích trữ nước nội đồng; Lắp đặt các trạm bơm dã chiến; bảo dưỡng máy móc thiết bị, sẵn sàng vận hành bơm chống hạn; Tổ chức quản lý vận hành các hệ thống và các công trình thuỷ lợi phù hợp, tiết kiệm nước.
Trước tình hình thời tiết khắc nghiệt, cộng thêm sự khan hiếm về nguồn nước tưới, vụ sản xuất Hè Thu - Mùa năm nay của tỉnh Nghệ An dự báo sẽ gặp muôn vàn khó khăn. Hy vọng rằng, với sự quan tâm sâu sát của lãnh đạo tỉnh nhà và ngành Nông nghiệp cùng sự cố gắng của người dân, những khó khăn đó sẽ sớm được khắc phục để đạt được những chỉ tiêu sản lượng đã đề ra.
