Nhìn lại vụ Đông năm 2024 để có những kế hoạch, kịch bản phù hợp
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, trong vụ Đông năm 2024, toàn tỉnh đã gieo trồng 32.315,28 ha cây trồng, đạt 93,15% kế hoạch. Sản lượng thu hoạch ước đạt 325.466,44 tấn, bằng 80,62% chỉ tiêu. Đáng chú ý, có 506,57 ha rau, quả được công nhận đạt chuẩn VietGAP, 83,07 ha sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, 46,87 ha cây trồng được canh tác trong nhà màng và có 3.877 ha ngô sinh khối, khoai tây, bí xanh, các loại rau củ quả đang được tổ chức sản xuất theo mô hình liên kết, bao tiêu sản phẩm.
Trong lĩnh vực chăn nuôi, hiện đang duy trì tổng đàn trâu, bò đạt 810.404 con, đàn lợn 961.861 con và đàn gia cầm lên đến 38,76 triệu con. Toàn tỉnh có 987 trang trại chăn nuôi đạt tiêu chuẩn quy mô theo quy định của Luật Chăn nuôi. Việc áp dụng công nghệ cao ngày càng phổ biến, từ khâu giống, chế biến thức ăn, tự động hóa chăm sóc đến xử lý môi trường và quản lý chuỗi sản xuất. Nhiều doanh nghiệp lớn đã tham gia đầu tư, liên kết với các trang trại, góp phần nâng cao hiệu quả và hướng tới phát triển chăn nuôi bền vững.
Bên cạnh những kết quả tích cực thì vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong vụ Đông 2024 như: một số cây trồng chưa đạt kế hoạch, hơn 2.000 ha ngô và rau màu bị thiệt hại do thời tiết, diện tích liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm còn hạn chế, đầu ra chưa ổn định, cơ giới hóa sản xuất còn thấp, manh mún, nhỏ lẻ. Tình hình chăn nuôi từ đầu năm 2025 đến nay xảy ra một số loại dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên đàn vật nuôi như Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP), Lở mồm long móng (LMLM), Cúm gia cầm H5N1. Trong đó dịch DTLCP xả ra tại nhiều xã, phường; số lợn tiêu hủy trên 61.464 con, trọng lượng 4.186.8991 kg. DTLCP diễn biến phức tạp, số lượng lợn mắc bệnh và tiêu hủy tăng lên tại các hộ chăn nuôi có số lượng lớn, có xu hướng lan sang các trang trại chăn nuôi vừa và nhỏ tại các địa phương có tổng đàn lợn nhiều, mật độ chăn nuôi cao.
Đồng chí Võ Thị Nhung – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ: hiện nay, nhiều nội dung, chương trình của ngành nông nghiệp đã được phân cấp về xã trong khi đó đội ngũ cán bộ tại địa phương còn thiếu và chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Bên cạnh đó, điều kiện khí hậu khắc nghiệt, nhất là trận lũ lụt vừa rồi và trận bão số 5 mới đây đã gây ra những thiệt hại vô cùng to lớn cho ngành nông nghiệp hàng chục nghìn ha lúa và rau màu bị ngập úng, gãy đổ. Hiện sở đã chỉ đạo các địa phương tranh thủ thời tiết thuận lợi triển khai thu hoạch nhanh các diện tích lúa chín, đối với các ruộng lúa bị đổ gãy, máy móc chưa tiếp cận được có thể chủ động gặt thủ công nhằm giảm thiểu thiệt hại. Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, cùng với cơ chế hỗ trợ phát triển hiện vẫn chưa đủ mạnh, gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình triển khai vụ mùa mới. Về chính sách phát triển cho vụ Đông 2025, Sở đang tiến hành rà soát, đánh giá và chuẩn bị trình kế hoạch thực hiện cho giai đoạn 2026 - 2030.
Tập trung nguồn lực để dập tắt dịch bệnh và ổn định sản xuất để đảm bảo một vụ Đông thắng lợi
UBND tỉnh Nghệ An xác định nhiệm vụ cấp bách và quan trọng trong thời gian tới là khôi phục sản xuất, hỗ trợ kịp thời cho những hộ dân bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 5 vừa qua. Đồng thời, tập trung khống chế dịch tả lợn châu Phi, xử lý triệt để các ổ dịch, tiêu hủy lợn bệnh đúng quy trình, thực hiện nghiêm túc tháng vệ sinh, tiêu độc khử trùng. Tăng cường tiêm phòng bắt buộc các loại vắc xin; giám sát chặt chẽ việc vận chuyển, buôn bán, giết mổ; xử lý nghiêm các trường hợp giấu dịch, bán chạy lợn bệnh. Chỉ cho phép tái đàn tại các cơ sở chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học, có cam kết và được cơ quan thú y xác nhận. Khuyến khích chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang mô hình trang trại, gia trại công nghệ cao, đảm bảo kiểm soát dịch bệnh. Nghiên cứu chính sách hỗ trợ tín dụng, con giống, vắc xin để tạo điều kiện cho người dân tái đàn an toàn. Đồng thời, mở rộng chuỗi liên kết giữa nông hộ - trang trại - doanh nghiệp nhằm đảm bảo đầu ra, nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
Đối với gia cầm và thủy sản, cần tập trung tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin; giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh mới phát sinh. Chủ động phòng ngừa bệnh đốm trắng trên tôm, kiểm soát chất lượng con giống, cải tạo ao nuôi và tăng cường quản lý môi trường. Phát triển thủy sản phải gắn với nuôi an toàn sinh học và thị trường tiêu thụ ổn định, bền vững.
Đối với sản xuất vụ Đông, trong cuộc họp mới đây, đồng chí Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các địa phương tập trung xây dựng kế hoạch cụ thể, bố trí vùng sản xuất đảm bảo an toàn sinh học, lựa chọn cơ cấu cây trồng phù hợp, ưu tiên các giống ngắn ngày, cho năng suất cao. Khuyến khích hình thành các vùng sản xuất chuyên canh gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm; phát triển mô hình hợp tác xã kiểu mới để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư. Đồng thời, tăng cường công tác dự tính, dự báo và phòng trừ sâu bệnh kịp thời, hiệu quả.
Các địa phương cần mở rộng diện tích nhà lưới, nhà màng, hệ thống tưới nhỏ giọt; đẩy mạnh sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn. Chú trọng xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc, đặc biệt với những sản phẩm có lợi thế cạnh tranh như rau an toàn, ngô sinh khối, khoai tây, hành hoa, đồng thời kết nối với Chương trình OCOP, thương mại điện tử và các hệ thống siêu thị. Cần đầu tư thêm máy móc phục vụ làm đất, thu hoạch phù hợp với điều kiện sản xuất nhỏ lẻ; hỗ trợ cơ giới hóa thông qua hợp tác xã, tổ hợp tác.
UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Sở Công Thương và Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh kết nối với các doanh nghiệp chế biến, hệ thống phân phối, chợ đầu mối trong và ngoài tỉnh để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm.
Đồng thời, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành nhằm tổ chức sản xuất và chăn nuôi theo hướng hiệu quả, an toàn và đúng mục tiêu đề ra. Các cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường cần chủ động, linh hoạt triển khai các nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Trung tâm Khuyến nông có trách nhiệm hướng dẫn nông dân lựa chọn và áp dụng các giống cây trồng vụ Đông mới có năng suất cao, khả năng thích ứng tốt với điều kiện thời tiết. Đồng thời, thực hiện tư vấn kỹ thuật toàn diện, xuyên suốt từ khâu gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch, bảo đảm đúng quy trình kỹ thuật. Song song với đó, cần tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ người dân tổ chức chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, nhằm giảm thiểu nguy cơ phát sinh dịch bệnh và nâng cao hiệu quả sản xuất. Việc chuyển giao kiến thức kỹ thuật cần được gắn với hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở, góp phần thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp an toàn, hiện đại và bền vững trên địa bàn tỉnh./.
