Ngày 28/3, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Báo Lao Động phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phát động chuỗi sự kiện Ngày chuyển đổi xanh năm 2025. Chuỗi sự kiện có chủ đề “Chuyển đổi xanh - Chung tay vì một Việt Nam phát triển bền vững”, nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động trong cộng đồng.
Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai chuyển đổi quan trọng nhất
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết: Chuyển đổi xanh không chỉ là một xu hướng toàn cầu mà còn là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh sức ép phát triển kinh tế xã hội lên môi trường, và biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng.
Đại hội đại biểu lần thứ XIII của Đảng đã xác định, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai chuyển đổi quan trọng nhất để Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao, hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc vào năm 2045.
Những nỗ lực của Chính phủ cùng các Bộ, ngành, địa phương thời gian qua cho thấy, Việt Nam xác định mục tiêu, định hướng tăng trưởng xanh có vị trí quan trọng cho kinh tế - xã hội trong giai đoạn tiếp theo.
Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, thị trường tín dụng xanh đã có tốc độ phát triển cao hơn hẳn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế. Một số chủ thể phát hành trái phiếu đã phát hành thí điểm trái phiếu xanh chính quyền địa phương, trái phiếu xanh doanh nghiệp, đặc biệt, phát hành trái phiếu cho các dự án xanh có quy mô lớn như năng lượng tái tạo, điện gió và điện mặt trời.
Hiện nay, Đảng và Nhà nước đang chỉ đạo mạnh mẽ thực hiện chủ trương chính sách chuyển đổi tuần hoàn, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số thành yếu tố sống còn để Việt Nam tiến tới phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng với thế giới. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư, nguồn lực cho chuyển đổi xanh tiếp tục được quan tâm hơn.
Chính phủ đã và đang đẩy mạnh hành động với Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, cùng các kế hoạch hành động cụ thể. Gần đây nhất là Chỉ thị 44/CT-TTg ngày 09/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu đẩy mạnh thực hiện các giải pháp tăng trưởng xanh.
Trong đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đóng vai trò chủ lực trong bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên, hoàn thiện các cơ chế về tín chỉ carbon, tiêu chí môi trường và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Một dấu mốc quan trọng khác là Quyết định 232/QĐ-TTg được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký ngày 24/1/2025, phê duyệt Đề án thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam. Mục tiêu là thúc đẩy cắt giảm phát thải khí nhà kính với chi phí tối ưu, đồng thời tạo nguồn tài chính mới cho các hoạt động phát triển xanh, tiến tới phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Cùng gỡ những “nút thắt” trong quá trình chuyển đổi xanh
Theo ông Nguyễn Đức Thành, Phó Tổng Biên tập Báo Lao Động, Việt Nam đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về môi trường, khi nằm trong top 10 quốc gia có chỉ số ô nhiễm không khí cao nhất châu Á. Chuyển đổi sang nền kinh tế xanh không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo động lực thúc đẩy các ngành công nghiệp mới như năng lượng tái tạo, công nghệ sạch, mở ra cơ hội việc làm và phát triển bền vững.
Lễ phát động “Chuyển đổi xanh - Chung tay vì một Việt Nam phát triển bền vững” – là bước khởi đầu quan trọng cho chuỗi sự kiện nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò, tầm quan trọng của phát triển kinh tế xanh, bền vững. Từ đó, thúc đẩy cộng đồng chung tay cùng Chính phủ thực hiện cam kết Net Zero; đảm bảo an ninh năng lượng và cải thiện sức khỏe cho người dân…
Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, Ngày chuyển đổi xanh không chỉ là sự kiện có ý nghĩa đối với ngành nông nghiệp và môi trường, mà còn đóng vai trò quan trọng đối với cộng đồng, doanh nghiệp và từng cá nhân trong xã hội.
Theo ông Thành, trong thời gian qua, những yếu tố như biến đổi khí hậu, thiên tai cực đoan, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên thiên nhiên đang tác động trực tiếp đến đời sống người dân và định hướng phát triển bền vững của quốc gia.
“Chúng ta thấy rõ nhiều doanh nghiệp đã coi kinh doanh xanh là chiến lược cạnh tranh, đặc biệt là các tập đoàn lớn và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang tích cực chuyển đổi sang mô hình kinh tế carbon thấp. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn lúng túng, thậm chí chưa hiểu rõ bản chất và vai trò của chuyển đổi xanh”, Thứ trưởng Lê Công Thành nhận định.
Thứ trưởng Lê Công Thành cũng cho biết các bộ, ngành liên quan đang khẩn trương hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để triển khai thí điểm sàn giao dịch carbon trước tháng 6/2025 đồng thời nâng cao năng lực quản lý nhà nước, năng lực tham gia thị trường của doanh nghiệp và cộng đồng.
Tuy nhiên, ông Thành cũng thẳng thắn nhìn nhận những bất cập hiện nay trong hệ thống tiêu chí xanh tại Việt Nam. Nhiều danh mục dự án xanh mới chỉ mang tính chất tham khảo, thiếu cơ sở phân loại theo các tiêu chí sàng lọc hoặc chuẩn mực quốc tế. Các ngân hàng cũng gặp khó khăn khi cấp vốn cho các dự án thân thiện với môi trường vì chưa có bộ tiêu chí rõ ràng.
Trước thực tế đó, ông Thành cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ Dự thảo Quyết định ban hành tiêu chí môi trường đối với dự án đầu tư được cấp tín dụng xanh và phát hành trái phiếu xanh, làm cơ sở pháp lý để đánh giá, xác nhận và thúc đẩy phát triển các dự án có lợi ích môi trường rõ ràng, minh bạch.
Ông Lê Công Thành cũng bày tỏ kỳ vọng lễ phát động và chuỗi sự kiện Ngày chuyển đổi xanh 2025 sẽ tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ, nâng cao nhận thức cộng đồng, doanh nghiệp và các bên liên quan về vai trò then chốt của phát triển bền vững; qua đó giúp Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% vào năm 2025 và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong các năm tiếp theo.
Chung tay hành động thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam
Về phía địa phương, ông Nguyễn Đình Hoa - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hà Nội, cũng nhấn mạnh chuỗi sự kiện Ngày chuyển đổi xanh là một dấu mốc quan trọng trong hành trình xây dựng nền kinh tế xanh của Thủ đô và cả nước. Sự kiện thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Hà Nội trong vai trò tiên phong, hướng đến một tương lai phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0.
Ông Nguyễn Đình Hoa cũng lưu ý để đạt được mục tiêu trên, yêu cầu cấp thiết là chuyển đổi tư duy trong công tác bảo vệ môi trường - từ “khai thác” sang “bảo vệ”. Do đó, mỗi cá nhân cần bắt đầu từ những hành động cụ thể, thiết thực như trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường, phân loại và tái chế rác thải tại nguồn.
Với vai trò là Thủ đô, ông Hoa cho biết Hà Nội đã và đang triển khai nhiều chương trình hành động nhằm hiện thực hóa mục tiêu Net Zero. Trong đó, giao thông xanh được xác định là lĩnh vực trọng tâm. Thành phố cũng đang thúc đẩy mạnh mẽ việc phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại, gồm xe buýt điện, đường sắt đô thị, làn xe đạp và các khu vực đi bộ thân thiện với môi trường.
Theo ông Hoa, những giải pháp trên không chỉ góp phần cắt giảm khí thải nhà kính và ô nhiễm không khí mà còn giúp tái cấu trúc hệ thống giao thông theo hướng thông minh, tiện ích và bền vững hơn cho người dân.
Một hướng đi đáng chú ý khác được ông Hoa đề cập là việc xây dựng các vùng phát thải thấp. Trước mắt, Hà Nội sẽ triển khai thí điểm tại quận Hoàn Kiếm và Ba Đình - những khu vực có mật độ giao thông cao và chịu áp lực lớn về môi trường. Sau giai đoạn thử nghiệm, mô hình này sẽ được mở rộng ra các quận, huyện khác.
Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đẩy mạnh các giải pháp tái chế và quản lý chất thải, đặc biệt là tại các khu công nghiệp. Mục tiêu là giảm phát thải từ hoạt động sản xuất, giao thông, xây dựng và sinh hoạt, đồng thời cải thiện chất lượng không khí, hạn chế bụi mịn và các tác nhân gây hại đến sức khỏe cộng đồng.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng nhấn mạnh vai trò của hợp tác quốc tế trong quá trình phát triển bền vững. Thủ đô Hà Nội đang tích cực học hỏi và áp dụng các mô hình “thành phố xanh” từ nhiều quốc gia tiên tiến, từng bước kiểm soát tốt các nguồn phát thải và nâng cao chất lượng sống của người dân.
“Thành công của chương trình chuyển đổi xanh không thể chỉ đến từ nỗ lực của chính quyền, mà đòi hỏi sự tham gia tích cực của mỗi người dân, mỗi tổ chức. Mỗi hành động nhỏ hôm nay sẽ góp phần làm nên một Hà Nội xanh - vì một Việt Nam xanh, sạch và phát triển bền vững”, ông Hoa kêu gọi.
Tại sự kiện, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Xuân Hùng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, cùng đại diện Bộ Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hà Nội, và đại diện một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đã cùng thực hiện nghi thức ấn nút cam kết xanh - “Green Pledge”. Nghi thức tượng trưng cho sự tham gia của các bên liên quan trong thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam.
Ngoài lễ phát động, từ tháng 3-5/2025, chuỗi sự kiện Ngày chuyển đổi xanh còn có các chương trình trao đổi liên quan đến các lĩnh vực tín dụng xanh, trái phiếu xanh; chuyển đổi năng lượng tái tạo; giao thông xanh; xuất khẩu xanh.
Theo đó, các chuyên gia, cơ quan quản lý, doanh nghiệp sẽ chia sẻ, đề xuất kiến nghị, nhằm tháo gỡ rào cản chính sách, tìm ra giải pháp thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam.
Chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm trong bối cảnh phát triển bền vững, mà còn mở ra cơ hội quan trọng để các doanh nghiệp nâng cao giá trị, uy tín thương hiệu và sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế./.
