Một báo cáo về môi trường của Liên hợp quốc, được công bố vào thứ Ba, cho biết ô nhiễm do các bang và các công ty gây ra đang góp phần gây ra nhiều ca tử vong trên toàn cầu hơn dịch bệnh Covid-19, kêu gọi “hành động ngay lập tức” để cấm một số hóa chất độc hại.
Có ít nhất 9 triệu ca tử vong mỗi năm do ô nhiễm thuốc trừ sâu, nhựa và rác thải điện tử, trích dẫn Báo cáo Môi trường của Liên hợp quốc. Trong khi đó, theo trang tổng hợp dữ liệu Worldmeter, đại dịch Covid-19 đã gây ra khoảng 5,9 triệu ca tử vong.
Tác giả của báo cáo, Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc David Boyd, kết luận: “Các cách tiếp cận hiện tại để quản lý rủi ro do ô nhiễm và các chất độc hại rõ ràng đang thất bại, dẫn đến việc vi phạm quyền có một môi trường trong sạch, lành mạnh và bền vững.” Báo cáo cũng bao gồm yêu cầu cấm các chất polyfluoroalkyl và perfluoroalkyl (PFAS), các chất nhân tạo được sử dụng trong các sản phẩm gia dụng.
Kể từ những năm 1940, PFAS đã được sử dụng để sản xuất các sản phẩm khác nhau như quần áo, thảm, dụng cụ nấu nướng, vật liệu đóng gói thực phẩm và mỹ phẩm để chống thấm và chống dầu. Chảo chống dính là sản phẩm tiêu biểu có sử dụng PFAS.
PFAS gây ung thư trong cơ thể, rối loạn nội tiết tố, và các tác dụng phụ như suy yếu hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, PFAS được cấu tạo bởi sự liên kết bền vững giữa các nguyên tử cacbon và flo nên không dễ bị phân hủy nên chúng ở trong đất, không khí và nguồn nước trên khắp thế giới.
Báo cáo cũng khuyến nghị làm sạch các địa điểm bị ô nhiễm, và trong trường hợp cực đoạn, có thể tái định cư các cộng đồng bị ảnh hưởng – nhiều người trong số họ là người nghèo, thiệt thòi – khỏi nơi được coi là “khu vực hy sinh”. Khu vực này ban đầu được dùng để chỉ khu vực thử nghiệm hạt nhân, nhưng giờ đây nó bao gồm cả những khu vực không thể ở được do biến đổi khí hậu hoặc ô nhiễm chất độc nghiêm trọng.
Michelle Bachelet, Ủy ban Nhân quyền của Liên hợp quốc, đã xác định các mối đe dọa môi trường là một trong những vấn đề nhân quyền lớn nhất và Liên hợp quốc dự kiến sẽ đưa các trường hợp khí hậu và môi trường đa dạng hơn vào lĩnh vực nhân quyền. Báo cáo này sẽ được thảo luận tại cuộc họp thường kỳ của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc vào tháng tới, và hiện được đăng trên trang web của Hội đồng Nhân quyền.
Cuộc họp thường kỳ của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc sẽ được tổ chức tại Nairobi, Kenya vào ngày 28 sẽ thảo luận về việc thành lập một ủy ban chuyên trách về vấn đề chất thải hóa học./.
