Tăng cường đối thoại với nông dân
Phát biểu khai mạc Diễn đàn “Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường lắng nghe nông dân nói năm 2025”, ông Lương Quốc Đoàn, nhấn mạnh rằng đây là hoạt động đối thoại lần thứ hai trong năm, tiếp nối tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về “Tháng nghe dân nói” và thực hiện Kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính về tăng cường lắng nghe, đối thoại giữa các ngành, các cấp với nông dân.
Sự kiện được xem là bước chuẩn bị quan trọng trước Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025, với gần 1.000 ý kiến, đề xuất gửi tới Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Các nội dung tập trung vào bốn nhóm vấn đề lớn: đổi mới thể chế và cải cách hành chính trong quản lý đất đai, khuyến nông, thú y, môi trường; thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế xanh và phát thải thấp; khơi thông nguồn lực, phát triển hợp tác xã, tín dụng xanh; và phát triển con người, xã hội nông thôn theo hướng hiện đại, văn minh, nghĩa tình, hướng tới hình mẫu “Nông dân số - Nông dân xanh - Nông dân tử tế”.
Phát biểu tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định đây không phải là nơi tổng kết thành tựu mà là diễn đàn đối thoại cởi mở, nơi Bộ được lắng nghe thẳng thắn từ nông dân, cán bộ Hội, doanh nghiệp và hợp tác xã về những khó khăn, rào cản trong thể chế, đất đai, tín dụng, thị trường, đào tạo và khát vọng vươn lên.
Từ đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp, chuyển hóa các ý kiến thành giải pháp và chính sách thực tiễn, khơi dậy tiềm năng của nông dân và kinh tế tư nhân nông thôn. Bộ cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân Việt Nam xây dựng hình mẫu người nông dân chuyên nghiệp, nông dân số, nông dân xanh, đồng thời đồng hành cùng doanh nghiệp, hợp tác xã, nhà khoa học và chính quyền cơ sở để thúc đẩy liên kết sản xuất, phát triển thị trường, củng cố cộng đồng, hướng tới nền nông nghiệp toàn diện, bền vững.
Động lực mới cho nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững
Tại Diễn đàn, các đại biểu thống nhất nhận định rằng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số đang giữ vai trò nền tảng và đột phá trong phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện đại. Sự liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân được xem là yếu tố quyết định để thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo, đưa tiến bộ khoa học vào thực tiễn sản xuất.
Bà Đỗ Thị Thúy Hà, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Đầu tư phát triển Sông Giá (Hải Phòng), đồng thời là nông dân Việt Nam xuất sắc, đặt vấn đề về cơ chế để nông dân và hợp tác xã được tham gia trực tiếp vào các đề tài nghiên cứu khoa học - công nghệ.
Bà cho biết HTX Sông Giá đang triển khai hệ thống quản lý dữ liệu cloud giúp xã viên cùng sở hữu, giám sát và chia sẻ lợi nhuận. Tuy nhiên, để mô hình vận hành hiệu quả, HTX rất cần sự hỗ trợ từ các viện, trường và chính sách đồng hành của Nhà nước, đặc biệt trong khâu ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và quản lý.
Trả lời nội dung này, ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết hiện nay Bộ đã ban hành nhiều quy định, hướng dẫn mới nhằm mở rộng cơ hội để tổ chức, cá nhân – trong đó có hội viên Hội Nông dân – được tham gia nghiên cứu và triển khai các nhiệm vụ khoa học. Bộ khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã chủ động đặt hàng các đề tài, dự án phục vụ nhu cầu sản xuất thực tế.
Ông Long nhấn mạnh, công tác chuyển đổi số trong quản lý khoa học - công nghệ đang được đẩy mạnh, với 100% nhiệm vụ được công khai, giám sát trực tuyến, đồng thời các nghiên cứu có thể được triển khai bất cứ thời điểm nào trong năm thay vì chờ kế hoạch định kỳ. “Chúng tôi luôn sẵn sàng tiếp nhận, hỗ trợ các đề xuất từ doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân, để khoa học - công nghệ thực sự phục vụ đời sống,” ông khẳng định.
Theo Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn, Hội đã đổi mới mạnh mẽ phương thức tập hợp và kết nối hội viên, tăng cường liên kết trong ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số. Ứng dụng “Nông dân Việt Nam” do Hội phát triển hiện đã thu hút hơn 4,5 triệu hội viên sử dụng; đồng thời Hội phối hợp cùng VNPT và Coopmart hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Song song đó, các mô hình sản xuất hiệu quả và sáng kiến tiêu biểu của nông dân sẽ tiếp tục được tổng hợp, nhân rộng, kết nối với giới khoa học để thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực nông nghiệp.
Từ thực tiễn sản xuất, ông Trần Chung Hưng, nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023, chia sẻ rằng ông hiện đang vận hành 5 trại cá tầm, cá hồi thương phẩm và sản xuất cá giống trên diện tích 8 ha, nhưng nghề nuôi cá nước lạnh vẫn đối mặt với thiếu hụt con giống, hạn chế về công nghệ và cạnh tranh từ sản phẩm nhập khẩu giá rẻ.
Ông kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Hội Nông dân Việt Nam xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế vùng sâu, vùng xa, giúp đồng bào dân tộc thiểu số phát triển nghề nuôi cá nước lạnh bền vững, đồng thời thành lập trung tâm sản xuất giống cá hồi, cá tầm trong nước, ứng dụng công nghệ tiên tiến để chủ động nguồn giống và nâng cao chất lượng sản xuất.
Giải đáp kiến nghị này, ông Nguyễn Văn Long cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang triển khai nhiều chương trình hợp tác quốc tế, trong đó có kế hoạch mời chuyên gia Nga chuyển giao công nghệ nuôi cá nước lạnh cho Việt Nam. Ông khẳng định Việt Nam đủ điều kiện và năng lực để tiếp nhận, làm chủ công nghệ này, đồng thời Bộ đã có cơ chế, kinh phí và chính sách hợp tác cụ thể để phát triển ngành cá nước lạnh.
Theo ông Long, việc chuyển giao công nghệ chỉ thực sự hiệu quả khi phát huy mô hình “ba nhà”: Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp (và nông dân), với mọi nghiên cứu và ứng dụng xuất phát từ nhu cầu thực tế của người sản xuất, gắn liền với thị trường tiêu thụ.
Phát biểu tổng kết Diễn đàn, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh các nội dung thảo luận là bước chuẩn bị quan trọng cho Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025, đồng thời góp phần cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi gặp mặt 95 nông dân xuất sắc và các nhà khoa học năm 2025.
“Ngành Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục lắng nghe, đồng hành và hành động quyết liệt hơn, để nông dân thực sự là chủ thể, nông thôn trở thành nơi đáng sống và nông nghiệp Việt Nam phát triển xanh, bền vững, hội nhập vững vàng trong thời kỳ mới,” Bộ trưởng nhấn mạnh.
Diễn đàn không chỉ là dịp để nghe nông dân nói và đề xuất giải pháp, mà còn là cơ hội định hướng tương lai cho nền nông nghiệp Việt Nam, mở ra hướng phát triển mới trong thời kỳ chuyển đổi xanh và hội nhập sâu rộng, nơi tri thức, công nghệ và khát vọng vươn lên của người nông dân được khơi dậy mạnh mẽ.
