Ngày 12/5, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức lễ công bố báo cáo "Kinh tế biển xanh – Hướng đến kịch bản phát triển bền vững kinh tế biển" trong khuôn khổ "Hội nghị quốc tế về Kinh tế đại dương bền vững và Thích ứng với biến đổi khí hậu".
Kinh tế biển xanh đang là xu hướng phát triển của thế giới, đặc biệt là các quốc gia có biển. Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về phát triển kinh tế biển sử dụng khái niệm kinh tế biển xanh. Báo cáo đưa ra "Các kịch bản xanh lam trong phát triển kinh tế biển cho Việt Nam", gồm sáu lĩnh vực kinh tế biển chủ chốt của Việt Nam gồm ngư nghiệp, năng lượng tái tạo, dầu khí, du lịch, giao thông vận tải, môi trường và hệ sinh thái.
Một số kịch bản đến năm 2030 đã được phát triển cho từng ngành, lĩnh vực bao gồm gồm kịch bản cơ sở và kịch bản "phát triển bền vững" hay còn gọi là "xanh lam", phù hợp và bám sát khái niệm kinh tế xanh và kinh tế biển xanh.
Kịch bản xanh lam mang lại lợi ích vượt trội về sự đóng góp GDP, GNI của các ngành kinh tế biển và thu nhập bình quân đầu người cho cho các lao động nghề biển. Nghiên cứu cho thấy với kịch bản xanh lam được áp dụng, GDP của kịch bản xanh lam sẽ hơn kịch bản cơ sở lần lượt là 296 ngàn tỷ đồng (12,9 tỷ USD) vào năm 2025 và 538 ngàn tỷ đồng (23,5 tỷ USD) vào năm 2030.
Phát biểu tại buổi lễ, bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, nhấn mạnh: "Điều quan trọng là đẩy nhanh quy hoạch không gian biển và các chính sách là cần thiết để khai thác tiềm năng to lớn của ngành kinh tế biển. Trong khi tiềm năng rất lớn đối với ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản của Việt Nam và năng lượng tái tạo biển. Đặc biệt là gió ngoài khơi, các dịch vụ hệ sinh thái đa dạng sinh học và du lịch - thì điều cốt yếu là phải cân bằng sự tăng trưởng của các lĩnh vực liên kết chặt chẽ này vì sự phát triển của một ngành có thể tắc động đến những ngành khác".
Ông Tạ Đình Thi, Phó chủ nhiệm Ủy Ban khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết báo cáo đưa ra một số khuyến nghị quan trọng để thúc đẩy kinh tế biển xanh tại Việt Nam, góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, trong đó có mục tiêu SDG14 về bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và tài nguyên biển.
Khuyến nghị chính sách dựa trên ngành để đạt được quỹ đạo kịch bản xanh, bao gồm: ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản; dầu khí; năng lượng tái tạo biển; du lịch; vận tải hàng hải.
Trong đó, đối với ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản, báo cáo khuyến nghị ngành này giảm sản lượng đánh bắt thủy sản xuống mức sản lượng bền vững tối đa (xấp xỉ 2,7 triệu tấn mỗi năm) thông qua việc giảm sản lượng đánh bắt 2% mỗi năm, bao gồm giảm 5% mã lực tàu ven bờ mỗi năm; duy trì diện tích nuôi trồng thủy sản; và cải tiến quản lý để dẫn đến năng suất an toàn tăng 3,5% mỗi năm.
Ngành dầu khí được khuyến nghị cần thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các hoạt động sản xuất dầu khí; tăng cường bảo vệ môi trường; và tăng cường tham gia vào lĩnh vực sản xuất năng lượng tái tạo trên biển mới nỗi.
Trong khi đó, báo cáo khuyến nghị ngành năng lượng tái tạo biển cần mở rộng nhanh chóng các nguồn năng lượng tái tạo biển đạt 10.000MW lắp đặt vào năm 2030, bao gồm khoảng 4.500MW gió gần bờ (chủ yếu là đồng bằng sông Cửu Long) và 5.500MW gió ngoài khơi (chủ yếu là khu vực Nam Trung Bộ).
Đối với ngành du lịch, báo cáo khuyến nghị cần phải thúc đẩy tăng trưởng khách quốc tế 8 - 10%/năm và khách nội địa 5 - 6%/năm đến năm 2030; đạt 1,6 triệu giường khách du lịch với tỷ lệ lấp đầy 65% vào năm 2030; đưa các tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm cả nước biển dâng, vào quy hoạch du lịch.
Cuối cùng là ngành vận tải hàng hải, báo cáo cũng khuyến nghị tăng vận tải biển lên 20,6% hoặc thị phần vào năm 2030; nâng khối lượng hàng hóa vận chuyển lên 787 triệu tấn; và mở rộng vận tải nội địa lên 289 triệu tấn.
